Hoofdstuk 3: een geest in vlees: stand van zaken (herhaling)

• Filosofie
• Secundair onderwijs

Hoofdstuk 3: een geest in vlees: stand van zaken (herhaling)

Wat weet ik allemaal van Descartes?

Lesdoelen

• Ik kan de visie van Descartes aan de hand van de volgende begrippen uitleggen: geest - lichaam, immaterieel - materieel, mechanisch - niet mechanisch en dualisme
• Ik kan de visie van Spinoza uitleggen aan de hand van de volgende begrippen: causaliteit, monisme, determinisme

Kenniskader 3.1 (Descartes) pp 72

• Ik twijfel, dus ik denk, dus ik besta = bewijs van bestaan
• doen alsof hij geen lichaam heeft           gaat
• doen alsof hij niet bestaat               gaat NIET
• Conclusie: geest           materie, lichaam = materie

Grote splitsing:  2 verschillende substanties

1. immateriële: geest
2. materiële, stoffelijke: lichaam, de wereld

≠

Kenniskader 3.1 (Descartes)pp 72

• verschillende substanties, verschillende wetten
• lichaam: wetten van natuurkunde = mechanisch
• geest = niet mechanisch
• DUALISME

Je bént een geest en je hébt een lichaam, maar je bént je lichaam niet.

Kenniskader 3.2 (Spinoza) pp 77

17de E: nieuw wereldbeeld: alles verklaren op mechanische manier , natuurwetten

• Elk gevolg heeft een oorzaak = centrale gedachte
• causale keten
• Descartes: lichaam causaal verklaren, geest niet
• Spinoza       Descartes
• Spinoza: Hoe kan er een geest bestaan die geen onderdeel is van de wereld die hij beïnvloed? 

≠

Kenniskader 3.2 (Spinoza) pp 77

• geest en lichaam: eenzelfde  substantie (Spinoza) = monisme
• geest en lichaam onlosmakelijk verbonden met elkaar
• oefening munt: munt heeft 2 verschijningsvormen, zelfde substantie!

Wat is het bewustzijn? pp 78

Wetenschap zal nooit bewustzijn kunnen verklaren (huiswerk!)

Kenniskader 3.3 pp 78 Spinoza en determinisme

• Determinisme: de toestand van het heelal op een bepaald moment bepaalt de toestand op alle andere momenten
• Alles gebeurt volgens Spinoza zoals het noodzakelijk moet gebeuren

Leg de afbeelding op de definitie van determinisme aan de hand van de afbeelding op de vorige slide uit.

Artikel pp 81

• Lees artikel aandachtig 
• Welke zaken kunnen ervoor zorgen dat je iets vergeet?
• Had die dag anders kunnen verlopen? Had de man zijn tweeling niet kunnen vergeten? Of is dit de enige mogelijke manier waarop die dag kon verlopen? 
• Heb je nog een vrije wil indien alles bepaald wordt door het voorafgaande?

Huiswerk + toets

• Toets hoofdstuk 3 denkstap 1, 2, 3 pp 68 - 81
• Voorbereiding pp 84-85 (het verhaal van Harrie - Mirjan - Kuklinski)

Wat is de betekenis van dualisme volgens Descartes?

1. Dualisme is een concept van eenheid in de filosofie.
2. Dualisme verwijst naar het geloof in twee goden.
3. Er zijn twee soorten substanties: geest en lichaam.
4. Dualisme betekent het combineren van twee verschillende filosofieën.

Wat houdt monisme volgens Spinoza in?

1. Geest en lichaam zijn afkomstig van één substantie.
2. Alles bestaat uit twee afzonderlijke substanties.
3. Monisme betekent dat alles in de wereld tijdelijk is.
4. Volgens Spinoza is de werkelijkheid slechts een illusie.

Wat is determinisme volgens Spinoza?

1. Alles is willekeurig.
2. Alles is een illusie.
3. Alles is afhankelijk van vrije wil.
4. Alles is bepaald door oorzaak en gevolg.

Hoe ziet Spinoza de rol van vrije wil?

1. Vrije wil is een illusie.
2. Vrije wil is de basis van determinisme.
3. Vrije wil staat boven oorzaak en gevolg.
4. Vrije wil is onvoorspelbaar.