H5 - Uitdrukkingen uit handel en scheepvaart

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Wat wordt op het plaatje uitgedrukt?

• onder zeil gaan
• = gaan slapen

Wat wordt op het plaatje uitgedrukt?

• tussen wal en schip vallen
• = nergens bij horen

Wat wordt op het plaatje uitgedrukt?

• zijn schepen achter zich verbranden
• =  de terugtocht voor zichzelf onmogelijk maken

Wat wordt op het plaatje uitgedrukt?

• het water loopt hem in de mond
•  = hij heeft er veel trek in

Wat wordt op het plaatje uitgedrukt?

• de wind in de zeilen hebben
•  = geluk hebben

Wat wordt op het plaatje uitgedrukt?

• iemand in de boot nemen
•  = Iemand voor de gek houden

Na deze les over uitdrukkingen uit de handel en scheepvaart ken je...

• ... nieuwe uitdrukkingen die uit de handel en scheepvaart komen en
• kun je van deze uitdrukkingen de betekenis uitleggen.

Waarom moet je deze uitdrukkingen kennen?

- Nederlandse spreekwoorden leren je over de Nederlandse cultuur.

- Ze 'kruiden' onze taal, maken onze boodschappen levendiger en leggen een sausje/emotie over droge informatie.

Zelf in stilte aan de slag met opdracht 1 en 3 

(blz. 144 - 146)
Over 10 minuten bespreken we de opdrachten. 

Klaar? Maak dan opdracht 2 op blz. 145.

De uitwerkingen van deze opdrachten komen terug in het proefwerk in de toetsweek!

Antwoorden opdracht 1 - blz. 144

1a. roer

b. bakzeil

c. markt

d. oogje

e. zee

f. fles

g. brug

h. prijs

Antwoorden opdracht 1 - blz. 144

2a. aan het roer staan: de leiding hebben

b. bakzeil halen: terugkrabbelen; minder eisen stellen

c. goed in de markt liggen: populair zijn

d. een oogje in het zeil houden: toezicht houden

Antwoorden opdracht 1 - blz. 144

e. in zee gaan (met): samenwerken

f. op de fles gaan: failliet gaan

g. over de brug komen: betalen

h. aan de prijs zijn: duur zijn

Antwoorden opdracht 3 - blz. 146

1. Beter een anker kwijt dan een heel schip.

g Liever een klein verlies nemen dan alles verliezen.

2. Bij het scheiden van de markt leer je de kooplui kennen.

c Je echte karakter blijkt pas op het beslissende moment.

3. De kost gaat voor de baat uit.

h Om winst te kunnen maken, moet je eerst geld uitgeven. 

Antwoorden opdracht 3 - blz. 146

4. Het oog van de meester maakt het paard vet.

a Als de baas toekijkt, gaat alles beter.

5. Je moet roeien met de riemen die je hebt.

f Je moet het doen met de middelen die je hebt.

6. Op de wind van gisteren kun je vandaag niet zeilen.

e Je moet bij de tijd blijven.

Antwoorden opdracht 3 - blz. 146

7. Wie appelen vaart, die appelen eet.

b Als je handelt in bepaalde goederen, gebruik je ze waarschijnlijk zelf ook.

8. Wiens brood men eet, diens woord men spreekt.

d Je geeft degene voor wie je werkt, altijd gelijk. 

Maak opdracht 2

Over 10 minuten bespreken we de opdrachten. 

De uitwerkingen van deze opdrachten komen terug in het proefwerk in de toetsweek!

Antwoorden opdracht 2 - blz. 145

Opdracht 2.2

4. zich kunnen veroorloven: kunnen betalen

6. manipuleren: beïnvloeden

7. vooralsnog: voorlopig 

10. relatief: in verhouding; in relatie tot

11. tot nader order: tot later 

12. laboratorium: werkplaats voor onderzoek

Antwoorden opdracht 2 - blz. 145

Opdracht 2.3

3. 1 momenteel: op dit moment; nu

2. eenstemmig: hetzelfde zeggend, van dezelfde inhoud

3. kapitaalkrachtigen: rijken

5. massaal: met veel mensen samen

Antwoorden opdracht 2 - blz. 145

Opdracht 2.3

8. voedingswaarde: zorgen voor een volle maag; hongerbevrediging

9. beangstigend: angstaanjagend; eng

13. optie: mogelijkheid

14. calorieën: voedingsstoffen waar ons lichaam energie van krijgt

Antwoorden opdracht 2 - blz. 145

Opdracht 4/5
alinea 1: hebben voor de boeg 

alinea 4: is een brug te ver

alinea 4: raakt kant noch wal 

alinea 5: zetten alle zeilen bij

alinea 6: op de markt komt

alinea 7: is een streep door de rekening

alinea 10: de balans opmaken

Antwoorden opdracht 2 - blz. 145

Opdracht 5
alinea 1: voor de boeg hebben: verwachten, tegemoet zien

alinea 4: een brug te ver zijn – te ver gaan; te hoog gegrepen zijn

alinea 4: kant noch wal raken – onzin zijn

alinea 6: op de markt komen – te koop aangeboden worden 

alinea 7: een streep door de rekening – een tegenvaller 

alinea 10: de balans opmaken – de voor- en nadelen afwegen

Antwoorden opdracht 2 - blz. 145

Opdracht 6 vijf van de volgende:

alinea 2: kapitaalkrachtigen – rijken

alinea 2: kaviaar – heel duur, luxe eten 

alinea 3: valt weg – is niet meer beschikbaar

alinea 3: gat – ontbrekende deel

alinea 5: ziet zitten – niets voor voelen

alinea 6: overlappen – samenvallen

alinea 6: toetje – laatste gerecht

alinea 6: gevangen – opgenomen

Antwoorden opdracht 2 - blz. 145

Opdracht 6 vijf van de volgende:

alinea 7: hangt een apart sfeertje – is iets bijzonders aan de hand

alinea 8: dekt de lading – komt overeen met de inhoud

alinea 9: wijzen op – maken duidelijk 

Je kent en weet nu...

• ...  uitdrukkingen die uit de handel en scheepvaart komen en
• je kent van deze uitdrukkingen de betekenis, zodat je ze ook zelf juist kunt toepassen.