ADEMHALING

• anatomie en fysiologie
• MBO
• Studiejaar 1

ADEMHALING

DOEL

•  Bestuderen werking ademhaling.
•  Bestuderen onderdelen van de luchtweg.

INHOUD LES

•  Functie ademhalingsorganen.
• Bouw van de luchtweg.
• Werking van de ademhaling.
• Samenstelling van de lucht.
•  Manieren van ademhaling.

ADEMHALING

> Ons lichaam heeft zuurstofgas nodig voor verbranding van voedingsstoffen = OXIDATIE.

> Bij de verbranding komt energie vrij in de vorm van:

• Warmte
• Arbeidsvermogen

FUNCTIE VAN DE ADEMHALINGSORGANEN

• Het zuurstofgas van de ingeademde lucht vervoeren naar het bloed.

• Het afgeven van kooldioxide aan de buitenlucht.

 

BOUW VAN DE WANDEN VAN DE LUCHTWEG

Van binnen naar buiten:

• Binnenste laag: slijmvlies met trilharen = epitheelweefsel
• Middelste laag: glad spierweefsel
• Buitenste laag: bindweefsel

OPBOUW VAN DE LUCHTWEG

• Neus
• Keelholte met strottenhoofd
• Luchtpijp
• Grote luchtpijptakken = bronchiën
• Longen
• Kleinere luchtpijptakjes
• Longtrechtertjes met longblaasjes 

FUNCTIE NEUS

• Zuivering door reukzintuig.
• Reiniging door trilharen.
• Bevochtiging door slijmvlies.
• Verwarming door capillairen (haarvaten) van het slijmvlies.
• Onschadelijke maken van ziektekiemen door neusamandelen (=lymfeknopen).

KEELHOLTE

• Plaats: tussen de huig en het strottenklepje.

• Is een doorgangsweg voor voedsel, drank en lucht.

• Er zitten keelamandelen (= lymfeknopen) voor het onschadelijk maken van ziektekiemen.

STROTTENHOOFD

Zit onder de keelholte en boven de luchtpijp.

Is opgebouwd uit kraakbeen.

STEMBANDEN

Aan de binnenzijde van het strottenhoofd.

Bij spreken is de stemspleet gesloten.

FUNCTIES STROTTENHOOFD

• Luchtpassage.
• Stemvorming.
• Afsluiten luchtpijp bij slikken door strottenklepje.

LUCHTPIJP

• Ligt in de borstholte VOOR de slokdarm.

• Opgebouwd uit 16 tot 20 kraakbeenringen 

(glasachtig kraakbeen).

• Ze zijn aan de achterzijde afgeplat (hoefijzervormig).

• Functie kraakbeenringen:

open en buigzaam houden van de luchtpijp 

VERTAKKINGEN LUCHTPIJP

Ter hoogte van de 4e of 5e borstwervel en de aortaboog vertakt de luchtpijp zich in 2 grote luchtpijptakken = bronchiën.

GROTE LUCHTPIJPTAKKEN

• Kraakbeenringen zijn rond.

• De takken komen uit in de longen.

• De linker tak splitst zich in tweeën. 
• De rechter tak splitst zich in drieën.

LONGEN

• Ze zitten in de borstholte vanaf even boven 1e rib tot middenrif.

• Om de longen zit een dubbel vlies:
• Binnenste = longvlies
•  Buitenste = borstvlies (tegen de borstkas).

• De longen bewegen zelf NIET (passief) maar gaan mee met de beweging van de vliezen.

LONGEN

• Zijn opgebouwd uit kwabben.

• De linker long uit 2 kwabben.

• De rechter long uit 3 kwabben.

• De longen zijn beide even actief.

KLEINERE LUCHTPIJPTAKJES

• De grote luchtpijptakken vertakken zich in de longen in kleinere takjes.
• Hoe dunner de takjes des te minder slijmcellen, trilharen en kraakbeenringen.

• De wandjes van de kleinste takjes zijn opgebouwd uit:
•  Elastisch bindweefsel
• Spiervezeltjes
•  1-lagig plaveiselepitheel.

DE LONGTRECHTERTJES EN DE LONGBLAASJES

• De kleinste takjes gaan over in de longtrechtertjes.

• De wanden van de longtrechtertjes bestaan uit de longblaasjes.

LONGBLAASJES

• Dit is het ademhalingsoppervlak want hier vindt gaswisseling plaats via de wanden van de longblaasjes.

• De blaasjes zijn opgebouwd uit 1-lagig niet verhoornd plaveiselepitheel.

• Over de longblaasjes ligt het bijzondere haarvatennet van de kleine bloedsomloop.

INADEMING

Zuurstofgas wordt bij de longblaasjes aan het bloed afgegeven en door de rode bloedcellen naar de cellen vervoerd.

UITADEMING

Koolzuurgas (koolstofdioxide) wordt via de capillairen opgenomen uit de cellen en door de rode bloedcellen naar de longen vervoerd.

GASWISSELING

• Gebeurt door diffusie (spontane uitwisseling van gassen van hoge concentratie naar lage concentratie).

• Hoge concentratie zuurstofgas in longblaasjes dan gaat het naar het bloed.

• Hoge concentratie koolzuurgas in het bloed dan gaat het naar de longblaasjes.

SAMENSTELLING LUCHT BIJ INADEMING ONGEVEER:

• 20% zuurstof
• 79% stikstof
• 0,03 % kooldioxide = koolzuurgas
•  Waterdamp

SAMENSTELLING LUCHT BIJ UITADEMING ONGEVEER:

• 16% zuurstof
• 79% stikstof
• 4% kooldioxide
•  Waterdamp

LONGADEMHALING

= uitwendige ademhaling

tussen longen en bloed

CEL/WEEFSELADEMHALING

= inwendige ademhaling

tussen bloed en cellen/weefsels

REGELING ADEMHALING

• Vanuit het ademcentrum in het verlengde merg van de hersenstam.

• Het centrum wordt geprikkeld door het koolzuurgasgehalte van het bloed.

• Het ademcentrum hoort bij het vegetatieve = autonome = onwillekeurige zenuwstelsel.

ADEMHALINGSSPIEREN

•  Tussenribspieren
•  Middenrif = Diafragma
• Buikspieren

MIDDENRIF = DIAFRAGMA

Vormt de scheiding tussen borstholte en buikholte.

Openingen voor:

•  Slokdarm
•  Aorta
• Onderste holle ader
• Lymfevaten
• Zenuwen

WERKING MIDDENRIF BIJ INADEMING:

trekt samen en wordt dan platter.

De borstholte wordt groter.

De buikholte wordt kleiner.

WERKING MIDDENRIF BIJ UITADEMING:

ontspant en wordt dan koepelvormig.

De borstholte wordt kleiner.

De buikholte wordt groter.

BORSTADEMHALING

= hoge ademhaling.

De ribben worden voornamelijk verplaatst.

BUIKADEMHALING

= lage ademhaling.

Het middenrif wordt voornamelijk verplaatst.

HYPERVENTILATIE

• De ademhaling is te snel en te diep.

• Oorzaken kunnen angst en spanning zijn.

• De verhouding tussen zuurstofgas en koolzuurgas is uit balans.