paradox, retorische vraag, woordspeling

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Stijlfiguren

DOEL

De volgende stijlfiguren ken je en herken je:

- paradox

- retorische vraag

- woordspeling

Paradox

'Schijnbare tegenstelling': tegengestelde begrippen worden toch aan elkaar verbonden. 

"Groot geworden door klein te blijven".

Hyperbool

Sterke overdrijving

"Ik sta hier al uren op je te wachten."

Bedenk zelf een hyperbool en schrijf deze op.
Geef aan waarom jij vindt dat het een hyperbool is.

Wat is een paradox?

1. Een tegenstelling
2. Een sterke betekenis
3. Een verzwakkende betekenis
4. Een schijnbare tegenstelling

In welke zin is er sprake van een paradox?

1. 's Lands grootste kruidenier gaat op de kleintjes letten.
2. Weinig alcohol kan te veel zijn.
3. Samen zijn is gezellig.
4. Uit dit kleine nestje kwamen genoeg vogels.

woordspeling

Je speelt met woorden.

bedoeling: humoristisch

a. woorden met dubbele betekenis (homoniemen)

b. aanpassen van letters van een woord of woordvolgorde.

woordspeling

    woordspeling

woorden met een dubbele betekenis (homoniemen)

Het leerdoel is dat je verschillende vormen van woordspeling en beeldspraak herkent en benoemt.

homoniemen

De honing had helaas een bijsmaak.

We zijn met de fiets want we zijn antilopen.
Welke woordspeling zie je hier?

Is er iemand die op mijn cabriolet?
Welke woordspeling vind je?

letterlijk of figuurlijk

00:29

Wat is letterlijk taalgebruik?

1. dat je precies zegt wat je bedoelt
2. er wordt iets anders bedoelt dan dat je zegt of schrijft

01:12

"Ik heb overal schijt aan, letterlijk en figuurlijk." Wat is de letterlijke betekenis?

LETTERLIJK

- precies zoals het geschreven is

FIGUURLIJK

- bij wijze van spreken

- er wordt iets anders bedoeld dan er eigenlijk staat

- ookwel beeldspraak genoemd

Hyperbool

understatement

Eufemisme

Voorbeeld van een retorische vraag

Is dit een retorische vraag: ja of nee?
Weet u de weg naar het station?

Is dit een retorische vraag: ja of nee?
Kun je niet een beetje uit je doppen kijken?

Is dit een retorische vraag: ja of nee?
Kun je me even helpen met die vraag?

Is dit een retorische vraag: ja of nee?
Ben je wel helemaal normaal?

Bedenk zelf een retorische vraag.