Utopie

• Kunst
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Utopie presentatie

1:Landschap als karakter.

Waar denk je aan bij
het woord Utopie?

Waar denken jullie aan bij het woord utopie?.

Utopie

Utopie: Verzonnen en gewenst toekomstbeeld. Gebaseerd op een hedendaags probleem.

Hoe ziet de toekomst eruit? Kan ons leven beter worden? En als dit mogelijk is, hoe bereiken we dit dan? Misschien heb je zelf wel eens over deze vragen nagedacht. In deze opdracht ga je een eigen utopie vormgeven. Kunstenaars hebben zich met deze vragen beziggehouden. Ze tonen een utopie; een verzonnen en gewenst toekomstbeeld gebaseerd op een hedendaags probleem. 

Utopie

Een kaart van de wereld waar Utopia niet op

voorkomt, is het niet waard om zelfs maar een blik op

te werpen: er staat dat ene land niet op waar de

Mensheid altijd aan wal gaat. En als de Mensheid er

eenmaal aan wal gegaan is, kijkt ze uit naar een beter

land om naartoe te zeilen. Vooruitgang is de

verwezenlijking van Utopia’s.

OSCAR WILDE (1854-1900)

Opdracht

Opdracht

Maak op basis van een ideaal een utopische stad;

•  Je mag zelf bepalen welke techniek je gebruikt; maar je moet zowel een voor/zij en boven aanzicht leveren en het gebouw in 3d uitwerken.
  
•   Je werkt in een groep.
  
•   Het ideaal van de stad moet zichtbaar zijn in de vorm.
  

In deze opdracht ga je een eigen Utopische stad maken. Wat is het grootste probleem van vandaag? Hoe ziet de wereld eruit als we dit probleem oplossen? Je mag zelf kiezen welke techniek je hiervoor gaat gebruiken​

Voorbeelden van 

producten die je

kan maken.

Je mag een maquette maken, maar ook een 3d model in blender of een Minecraft stad. ​

Ik wil geen Las 

Vegas!!!!!!!!!

Het is voor deze opdracht belangrijk dat je niet zomaar allerlei gebouwen bij elkaar gaat zetten. Wanneer je dit doet veranderd de stad al snel in een pretpark. Ik wil geen Las Vegas. ​

Voorbeelden 

idealen.

In plaats daarvan wil ik dat je de stad ontwerpt vanuit een ideaal. Dit kan een stad zijn die ontworpen is vanuit het idee van milieu vriendelijkheid maar je kan ook denken aan gelijkheid of multiculturalisme. Je kan ook kleiner denken “Hoe ontwerp je een stad die ervoor zorgt dat mensen meer en langer met elkaar praten?”​

Landschap als karakter.

Sterk, stabiel, gebalanceerd.

Zacht, eenheid, schattig.

Beweging, macht, gevaar.

Ik wil dat jullie het landschap niet meer zien als losstaande gebouwen. Want elk landschap heeft een eigen karakter. Voor een volgend stad jullie maken denk ik dat jullie het beste kunnen denken aan het concept van landschap als karakter. Net zoals we de communicatieve eigenschappen van geometrische vormen kunnen gebruiken wanneer we een karakter ontwerpen kunnen we dit ook doen als we een stad ontwerpen.​

Weet er iemand nog welke eigenschappen het vierkant, de cirkel en de driehoek hebben? ​

​

We zien dat karakter ontwerpers deze vormen gebruikt hebben bij het ontwerpen van schattige, stabiele en gevaarlijke karakters. ​

De stad als 

bescherming.

• Palmanova(1593) Italië

Nu we de eigenschappen hebben besproken wil ik jullie laten zien hoe je de eigenschappen van vormen kan terugzien bij utopische stads ontwerpen.

De eerste stad die ik wil bespreken is Palmanova, Palmanova werd gebouwd in 1593 en moest een ondringbare vesting worden. Het werd gebouwd volgens de idealen van eenheid en veiligheid. Dit kunnen we zien aan de vorm: een ster, met drie negenzijdige ringwegen die elkaar kruisen in de belangrijkste militaire uitstralende straten. De cirkelvorm van Palmanova werd sterk beïnvloed door het feit dat het een fort moest zijn. Ten tijde van de bouw vonden veel andere stedelijke theoretici dat het dambord nuttiger was, maar het kon niet de bescherming bieden die militaire architecten wensten. De muren van het fort lopen schuin zodat vijandelijke soldaten het niet gemakkelijk konden benaderen omdat de hoeken het moeilijk maakten om over vast te stellen. De idealen van eenheid en verdediging zijn duidelijk zichtbaar aan de plattegrond, een cirkel met hoeken. Hierbij communiceert de cirkel eenheid en de hoeken gevaar naar buiten toe.

De stad om orde te 

scheppen.

• Le Corbusier: Radiant city (1930)

Het volgende stadsontwerp wat we gaan bespreken is het stadsontwerp de stralende stad van Le Corbusier. Eind jaren 1920 formuleerde Le Corbusier een nieuwe visie op de ideale stad, de Ville Radieuse. Het vertegenwoordigde een utopische droom om de mens te verenigen in een goed geordende omgeving. Ville Radieuse was een lineaire stad gebaseerd op de abstracte vorm van het menselijk lichaam met hoofd, ruggengraat, armen en benen. In het ontwerp zijn Le Corbusiers ideeën van hoogbouw woonblokken, vrij verkeer en overvloedige groene ruimtes zichtbaar. De blokken van huisvesting werden opgemaakt in lange lijnen om in en uit te stappen. Huizen hadden dakterrassen en renbanen op hun daken. Le Corbusiers ideaal was ordening wat we goed kunnen zien aan de vierkante vorm van de stad.

De stad om een 

gemeenschap

te creeren. 

• Auroville: India (1968)
  

Een nog bestaande utopische stad is de stad Auroville. Auroville werd 1964 opgericht en wil een universele stad zijn waar mannen en vrouwen van alle landen in vrede en harmonie kunnen leven Het maakt niet uit welke geloofsovertuigingen politieke voorkeur of nationaliteiten ze hebben. Het doel van Auroville is om menselijke eenheid te realiseren. In het midden van de stad ligt de Matrimandir, die door Alfassa werd opgevat als "een symbool van het antwoord van het Goddelijke op het streven van de mens naar perfectie". Stilte wordt gehandhaafd in de Matrimandir om de rust van de ruimte te garanderen, en het hele gebied rond de Matrimandir wordt het vrede-gebied genoemd. In de Matrimandir leidt een spiraalvormige helling naar boven naar een kamer met airconditioning van gepolijst wit marmer, aangeduid als "een plek om iemands bewustzijn te vinden". Vanuit dit centrum zijn er vier "zones" van het stadsdeel: de "Woonzone", "Industriezone", "Culturele (& Educatieve) Zone" en "Internationale Zone". Rond de het stedelijke gebied ligt een Groene Gordel, een gebied voor milieuonderzoek en hulpbronnen en omvat boerderijen en bossen, een botanische tuin, zadenbank, medicinale en kruidenplanten. Het doel van de stad om een menselijke eenheid te creëren kunnen we zien aan het cirkelvormige ontwerp.

Opdracht.

Jullie gaan in een groep van 5 een kaart voor jullie utopische stad ontwerpen!

1. Kies een ideaal waar jullie stad voor staat.
   
2. Ontwerp een grondvorm die past bij dit ideaal, schets minimaal 5 grondvormen voordat je een definitieve vorm kiest.
   
3. Teken een kaart van deze stad gebaseerd op deze grondvorm en maak gebruik van de geometrische vormen zoals we vandaag hebben besproken. Denk aan “Landschap als karakter.”
   

2: Dom-hoogte.

In het centrum van Utrecht staat het hoogste gebouw van het centrum de dom. Er is een reden dat dit gebouw zo hoog is, en deze reden is niet dat het technisch niet mogelijk is om een hoger gebouw neer te zetten. Een van de bouwregels in het centrum van Utrecht is dat je niet hoger mag bouwen dan de dom. Waarom zou dit in door de gemeente besloten zijn? Er zijn meer bouwregels: huizen moeten in de buurt passen, elk huis moet een parkeerplaats hebben.

Dit maakt het voor een architect een puzzel om een huis te bouwen maar zorgt er wel voor dat de stad consistent blijft. 

Ook wanneer mensen in een groep een game of een film maken, stellen ze van tevoren regels op om ervoor te zorgen dat er in een consistente stijl wordt gewerkt. We zien hier de stijlgids van een animatiefilm welke regels kunnen jullie zien? Welk verhaal wilden ze hiermee vertellen?  

Welke bouwregels kan jij verzinnen?

Opdracht

Opdracht

Maak een stijl gids voor de stad die je ontwerpt;

• Wat is het ideaal dat je hebt gekozen?
  
• Welke regels zouden hierbij passen? Kan je deze regels ook visueel uitbeelden?
• Ontwerp een stijlgids door regels op te schrijven en hier afbeeldingen bij te zoeken of te tekenen.

3: 100.000 arbeiders

 voor een gebouw!

Het meest herkenbare object van de oude egyptenaren is de piramide het grafmonument voor de farao. Er werd pas een piramide gebouwd als er een nieuwe farao was. Dan gingen er wel 100.000 mensen aan de piramides werken. De mensen die de piramide maakten waren boeren en arbeiders van de farao. Piramides werden gebouwd met grote stenen die uit een steengroeve werden gehaald.

De reden dat ik het over piramides wil hebben is dat je aan de piramides kan zien wat de Egyptenaren belangrijk vonden. De farao was een koning met een goddelijke status aan de piramide kan je zien hoe belangrijk de Egyptenaren hem vonden.

“If you want to understand what's most important 

to a society, don't examine its art or literature,

 simply look at its biggest buildings.”

• Joseph Campell
  

“Als je wilt begrijpen wat het belangrijkste is voor een samenleving, onderzoek dan niet de kunst of literatuur, maar kijk gewoon naar de grootste gebouwen. Vroeger was religie heel belangrijk en was de dom het hoogste gebouw in Nederland. Tegenwoordig is de economie het belangrijkste dus zijn de gebouwen van bedrijven het grootste.

kleur

grootte

hoogte

plaatsing

materiaal

We zien dit in alle culturen terug. Bepaalde gebouwen zijn het belangrijkste! Waaraan kan je zien dat dit gebouw belangrijk is?​

​

kleur

grootte

hoogte

plaatsing

materiaal

Waaraan kan je zien dat dit gebouw belangrijk is?​

kleur

grootte

hoogte

plaatsing

materiaal

Waaraan kan je zien dat dit gebouw belangrijk is?​

kleur

grootte

hoogte

plaatsing

materiaal

Waaraan kan je zien dat dit gebouw belangrijk is?​

kleur

grootte

hoogte

plaatsing

materiaal

Waaraan kan je zien dat dit gebouw belangrijk is?​

kleur

grootte

hoogte

plaatsing

materiaal

Waaraan kan je zien dat dit gebouw belangrijk is?​

Opdracht

Probeer een hiërarchie in je stad te creëren;

•  Maak een standaard en een bijzonder gebouw, maak gebruik van de stijlgids die je vorige week ontworpen hebt.
  
• Hoe laat je het bijzondere gebouw opvallen? Denk aan wat je vandaag geleerd hebt! ( Kleur, grootte, hoogte, plaatsing, materiaal)
  

Les 4,5 en 6: Zelfstandig werken

7: Eenden en

versierde schuren.

We gaan vandaag functies aan onze stad toevoegen ,we kunnen dit op twee manieren doen. We kunnen eenden' en 'versierde schuren toevoegen., Bij eenden is er geen ornament, de functie wordt volledig verteld door de de massa. We kunnen dit zien bij het beroemde "Long Island Duckling" op Long Island, New York. Versierde schuren gebruiken afbeeldingen en borden

om de functie te communiceren. Vrijwel alle architectuur vóór de Moderne Beweging gebruikte dergelijke decoratie om betekenis over te brengen.,.

Alleen modernistische architectuur vermijde een

dergelijk ornament en vertrouwde alleen op de structurele elementen om betekenis over te brengen.

Is het een eend of een versierde schuur?

1. Eend
2. Versierde schuur

Is het een eend of een versierde schuur?

1. Eend
2. Versierde schuur

Is het een eend of een versierde schuur?

1. Eend
2. Versierde schuur

Is het een eend of een versierde schuur?

1. Eend
2. Versierde schuur

Is het een eend of een versierde schuur?

1. Eend
2. Versierde schuur

Is het een eend of een versierde schuur?

1. Eend
2. Versierde schuur

Welke functie, hebben deze gebouwen? Waaraan kan je dat zien? Aan de vorm of doordat er een bord op het gebouw staat? ​

​

Opdracht

• Mist je stad nog bepaalde functies?
  
• Welke functies zijn belangrijk? Welke functies passen het beste bij je ideaal?
  
• Voeg deze functies aan je stad toe. Dit kan je doen door de vorm van het gebouw aan te passen maar ook door een bord op te hangen die de functie van het gebouw beschrijft.
  

8: Goldfinger was een

architect.

In de James Bond films is Goldfinger, de meest flitsende aartsvijand van Bond. Leuk weetje: de auteur van de James Bond-boeken, Ian Fleming, noemde Goldfinger naar een echt persoon - een architect met de naam Ernő Goldfinger, die gigantische, kolossale, strakke betonnen gebouwen maakte. Fleming had zo'n hekel aan deze gebouwen dat hij hun architect vereeuwigde als een schurk in de popcultuur. 

Brutalisme

• Grote blokachtige geometrische en herhalende vormen.
  
• Gemaakt van gewapend beton.
  
• Snel en relatief goedkoop om te maken.
  
• Grote openbare gebouwen, zoals concertgebouwen, bibliotheken, rechtbanken en stadhuizen, sociale huurwoningen.
  

Toch hadden architecten als Goldfinger utopische bedoelingen. Brutalisme is een stroming die is ontstaan vanuit het modernisme, brutalistische gebouwen werden gezien als een machine om te leven en een plek die aan al onze behoeften voldeed. De brutalistische stijl is in de functie van goedkope sociale huisvesting beïnvloed door socialistische principes als gelijkwaardigheid en verspreidde zich al snel naar andere regio's over de hele wereld.  

Brutalistische gebouwen zijn vaak als achtergrond voor dystopische films gebruikt van Clockwork Orange tot Blade Runner 2049. De film High Rise speelt zich zelfs af in een brutalistisch flatgebouw. Waar de flat gestart wordt als een luxe modern appartement maar langzaam in chaos veranderd.

Hoe is het afgelopen met de utopieën uit les 1?

Het gebeurt vaker dat Utopische bedoeling in een dystopie veranderen. Palmanova de ideale verdediging stad uit de eerste les, zou worden bewoond door zelfvoorzienende kooplieden,

ambachtslieden en boeren. Ondanks de ongerepte omstandigheden en elegante lay-out van de nieuwe stad, koos niemand ervoor om er naar toe te verhuizen. Uiteindelijk werd de stad gebruikt om criminelen te huisvesten omdat er verder niemand

wilde wonen. De stralende stad van Le Corbusier is nooit uitgewerkt.

Maar de idealen zijn wel gebruikt voor bijvoorbeeld de Bijlmer. De Bijlmer was tot het af was een utopie van

licht, lucht en ruimte en grote flats voor een lage huurprijs. De flats stonden ver uit elkaar waardoor er ruimte was voor recreatie. Door de autowegen op de

daken kregen fietsers en voetgangers alle vrijheid op de grond. Grote parkeergarages waren direct

verbonden met de overdekte galerijen van de flats: een belangrijk aspect van de utopie was dat bewoners

nooit door de regen hoefden te lopen.

In de tweede helft van de jaren 70 verslechterde de buurt. Drugshandelaren parkeergarages en overdekte interne gangen huisden, waardoor de leefbaarheid van

de Bijlmer onder druk kwam te staan. Op de galerijen veroorzaakten sommige bewoners veel overlast.

Nu is het weer een populaire wijk, door o.a. initiatieven als de klusflats, de woningnood en omdat mensen

weer in de stad willen wonen.

De stad Auroville werd gesticht als zelfvoorzienende stad waarin alle volkeren in harmonie met elkaar

konden leven. Het ideaal van zelfvoorzienende is nog ver te zoeken. De tien boerderijen kunnen slechts 15

procent van de voedselbehoefte van alle inwoners produceren. Er is een chronisch tekort aan geld en de stad komt vooral rond van toerisme. We hebben net voorbeelden gezien van onbedoelde

dystopieen, misschien hebben jullie ook een onbedoelde dystopie gemaakt. Dat gaan we in deze les onderzoeken.

Opdracht

• Observeer de utopie van het groepje naast je.
  
• Probeer je voor te stellen hoe het is om in deze wereld te leven.
  
• Vind je het ook echt een utopie?
  
• Schrijf 3 dingen op die je goed vind aan de stad, en 3 dingen die jij zou aanpassen om het beter te laten passen bij het ideaal.