vraag en aanbod

• Economie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Vraag en aanbod

Soorten markten 

- Goederen/dienstenmarkt (prijs)

- Arbeidsmarkt (loon)

- Vermogensmarkt (rente)

- Valutamarkt (wisselkoers)

Concrete en abstracte markt 

Concrete markt -> fysiek aanwezig 

Abstracte markt -> vraag en aanbod is naar een product of dienst, maar dit product heeft geen vaste plek waar het wordt aangeboden. 

Oliemarkt

Automarkt

Veiling

Rommelmarkt

huizenmarkt

Concrete markt 

Abstracte markt 

Vraaglijn

Individuele vraaglijn -> vraaglijn van 1 persoon

Collectieve vraaglijn -> vraaglijn van meerdere personen bij elkaar opgeteld 

Vraagkant

Afhankelijk van:

- noodzaak/behoefte           - inkomen

- prijs                                           - Aantal vragers

- Prijzen van alternatieve producten 

Verschuiving ‘langs’ de vraaglijn 

- prijsverandering van een product/dienst verandert, zal de punt veranderen 

Prijsstijging -> hoeveelheids daling 

Prijsdaling -> hoeveelheid stijging 

Verschuiving ‘van’ de vraaglijn

- gevraagde hoeveelheid van product/dienst verandert, de vraaglijn verschuift

Vraag toename -> verschuiving naar rechts

Vraag afname -> verschuiving naar links 

Kruiselingse prijselasticiteit (Ek)

Ek= % verandering van hoeveelheid van product B / % verandering van de prijs van product A

Soorten goederen die daarmee te maken hebben:

- substitutie goederen (vervangende goederen) -> positieve Ek

- complementaire goederen (aanvullende goederen) -> negatieve Ek

Prijselasticiteit (Ev)

Ev= % verandering van de gevraagde hoeveelheid / % verandering van de prijs

Prijselastisch: <-1 of >1

Prijsinelastisch  >-1 of <1

Substitutie goederen 

Complementaire goederen 

Consumptie goederen/ inferieure goederen 

Luxe goederen/ superieure goederen 

Primaire goederen 

Vraag reageert heftig op een prijsverandering 

Omzet stijging als prijs stijgt 

Vraag reageert minder heftig op prijsverandering 

Omzet daling als de prijs stijgt 

Geen verandering in de vraag bij en prijsverandering 

Inkomens elasticiteit (Ey)

Ey= % verandering van de gevraagde hoeveelheid / % verandering van het besteedbare inkomen

Bedrijfskolom: opeenvolgende schakels tussen grondstof en eindproduct.

integratie: één bedrijf omvat meerdere schakels uit een bedrijfskolom (de bedrijfskolom wordt korter)

differentiatie: een productiefase wordt afgestoten (de bedrijfskolom wordt langer)

Is dit integratie of differentiatie?

1. integratie
2. differentiatie

parallellisatie: een individueel bedrijf gaat er extra dingen bij doen (de bedrijfskolom wordt breder)

specialisatie: een individueel bedrijf gaat zich focussen op 1 activiteit (de bedrijfskolom wordt smaller)

Is dit parallellisatie of specialisatie?

1. parallellisatie
2. specialisatie

constante kosten en variabele kosten

- constante kosten: kosten die niet veranderen als de productie verandert

- alle constante kosten samen zijn de totale constante kosten (TCK)

- variabele kosten: kosten die wel veranderen als de productie verandert

- alle variabele kosten samen zijn de totale variabele kosten (TVK)

- de totale kosten zijn gelijk aan de totale variabele kosten en de totale constante kosten (TK= TVK + TCK)

maximale winst

- marginale opbrengst (MO): hoeveel levert één extra verkocht product op

- marginale kosten (MK): hoeveel kost één extra verkocht product

- MO > MK, totale winst neemt toe

- MO < MK, totale winst neemt af

- MO=MK, totale winst is maximaal

maatschappelijk verantwoord ondernemen

-  planet

- profit

- people

-bedrijven streven veel naar winst (profit), maar houden rekening met mensen (people) en het milieu (planet)

Aanbodkant

Aanbod producten bepaald door onder andere: 

- prijs

- Kosten

- Loon

Wat is Ea

1. Prijselasticiteit van de vragers
2. Prijselasticiteit van het aanbod
3. Verandering van producten
4. Prijselasticiteit van producten

Aanbodlijn

Individuele aanbodlijn: aanbodlijn van 1 producent (aanbieder)

Collectieve aanbodlijn: aanbodlijn van meerdere producenten opgeteld 

Prijselasticiteit van het aanbod (Ea)

- hoe reageren de producten (aanbod) op de prijsverandering 

Ea= % verandering van het aanbod / % verandering van de verkoopprijs 

Verschuiving ‘langs’ de aanbodlijn 

- prijsveranderingen 

Verschuiving ‘van’ de aanbodlijn

- Kosten verandering

- Loonkosten verandering 

Collectieve vraag en aanbod

Collectieve vraag ->  De marktvraag van alle consumenten bij elkaar opgeteld 

Collectieve aanbod -> Het aanbod van alle producenten bij elkaar opgeteld

De collectieve aanbod/vraag lijn geeft de betalingsbereidheid/verkoopbereidheid weer.

Vraag/aanbodoverschot

Vraagoverschot: de vraag is bij een bepaalde prijs groter dan het aanbod -> door lage winstmarge bieden producenten het product minder aan

Aanbodoverschot: het aanbod is bij een bepaalde prijs groter dan de vraag -> de prijs daalt

Evenwichtsprijs

Qv = Qa

Vraagfunctie = aanbodfunctie 

Geen overschotten of tekorten 

Marktmechanisme 

‘Onzichtbare hand’

Dit mechanisme zorgt ervoor dat precies de hoeveelheid wordt geproduceerd waar behoefte aan is. 

Optimale allocatie -> Optimalisering van productiefactoren 

arbeidsmarkt

- vraag naar arbeid en aanbod van arbeid komt bij elkaar

- verkrapping van de arbeidsmarkt: als de werkgelegenheid en de vacatures samen harder groeien dan de beroepsbevolking

- verruiming van de arbeidsmarkt: als de beroepsbevolking harder groeit dan de vacatures en de werkgelegenheid samen

loonelasticiteit van het arbeidsaanbod

 procentuele verandering van het arbeidsaanbod

—————————————————————–

procentuele verandering van het loon

loonelasticiteit van de arbeidsvraag

procentuele verandering van de arbeidsvraag

————————————————————-

procentuele verandering van het loon

Evenwicht op de arbeidsmarkt

sparen en lenen

- Sparen: het niet besteden van inkomen

- Door te lenen ontvang je geld, wat je later terug moet betalen

Heeft een lener een hoge of lage tijdsvoorkeur?

1. hoge tijdsvoorkeur
2. lage tijdsvoorkeur

lweo.nl

www.economielokaal.nl