Les 11 - 4 vwo

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

1.1 Patronen: verschillen in welvaart

H1 Wereldbeeld

Meten van welvaart:

• BBP per inwoner
• VN-index/welzijnsindex
• overige: samenstelling beroepsbevolking, toegang tot basisbehoeften, voedselsituatie, beschikbaarheid telefoon en computer

BNP

• BNP= alle inkomsten van een land
  
• BBP= alle productie van een land (zonder buitenlandse inkomsten)

• per hoofd/per inwoner
  

VN-welzijnsindex (HDI)

BNP + levensverwachting en analfabestisme

Problemen:

• verschil in koopkracht           
• informele sector ontbreekt 
• sociale ongelijkheid                
• regionale ongelijkheid           

Wereldsysteem

§2

Wat is de reden voor de ongelijke verdeling en hoe verandert de bevolkingsspreiding?

Bevolkingsdichtheid en bevolkingsspreiding?

Wat valt je op?

Bevolkingsspreiding

• de natuurlijke                         omstandigheden
• de ligging
  
• het koloniale verleden
  

Van welke plekken kun je de bevolkingsdichtheid nu verklaren?

Wat valt op aan de ligging van steden?

Mekongdelta

Bevolkingsdichtheid: 425 mensen per km2

Hoe valt dit te verklaren?

Wat zie je hier?

Op basis van welke cultuurelementen is deze verdeling gemaakt? 

Staat deze verdeling vast?

Beïnvloeding van cultuur:

Diffusie: verspreiding van een ruimtelijk verschijnsel/cultuurelement

Cultuurmenging/acculturatie: cultuurelement wordt aangepast aan de bestaande cultuur

Diffusie door:

• kolonialisme
• internationale migratie
• moderne communicatie
• internationale handel
• toerisme

Diffusie op schaalniveau

Mondiaal: verwestersing

Nationaal: van ene land naar andere

Regionaal: stad -> platteland

Voorbeelden?

Conclusie

Wat is de reden voor de ongelijke verdeling en hoe verandert de bevolkingsspreiding?

Aantekening §1 & §2

Mondiale spreidings- en relatiepatronen:

Het vergelijken en categoriseren van landen is mogelijk door gebruik te maken van indicatoren; economische, demografische en sociaal-culturele indicatoren.

Economische indicatoren:

BNP: waarde van goederen en diensten die in een jaar worden geproduceerd

BBP: alleen gekeken naar inkomsten uit eigen land.

Verdeling beroepsbevolking:  hoe welvarender een land, hoe minder mensen in de landbouw werken (die is gemechaniseerd; de opbrengsten zijn hoog)en hoe meer mensen in de dienstensector werken.

Aantekening §1 & §2

BNP per hoofd is gemiddelde dat geldt voor een land. Nadelen van deze indicator:

• Een kleine groep zeer rijke mensen het gemiddelde enorm kan optrekken. Er is dan sprake van sociale ongelijkheid
• BNP laat geen regionale verschillen zien, terwijl er juist in arme landen grote verschillen zijn binnen de inkomsten. 
• BNP zegt niks over leefomstandigheden
• Inkomsten uit informele sector (onofficiële economie), de ruilhandel en zelfvoorziening tellen niet mee in de statistieken van de officiële economie

Oefenvraag

De Verenigde Naties hebben in 2000 acht milleniumdoelen geformuleerd. Een van deze doelen is het terugdringen van armoede in de wereld. De Verenigde Naties gebruiken als maat voor armoede in een land het percentage van de inwoners dat minder dan 1,25 dollar per dag te besteden heeft. Volgens de Verenigde Naties leven wereldwijd nu nog anderhalf miljard mensen onder deze grens.

Geef een argument waarom het percentage inwoners dat minder dan 1,25 dollar per dag te besteden heeft een betere indicator is voor de armoede in een land dan het bnp per inwoner. 

Verwerken en verdiepen

Aan de slag: werk in tweetallen mag

1. Pak werkboek.

2. Maken maken paragraaf 1.1: opdr 1,4,6. + maken paragraaf 1.2: opdr 1,3,6.

3. Klaar? samenvatten 1.1 & 1.2