3.4 Boeren en heren op een domein

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

3.4 Boeren en heren op een domein 

KA: De vrijwel volledige vervanging in West-Europa van de agrarisch-urbane cultuur door een zelfvoorzienende agrarische cultuur, georganiseerd via hofstelsel en horigheid.

Doel: 

- Welkom
- Opdracht bespreken?
- Kennisophalen
- Uitleg
- TVG: Examentrainer 3.4 of ....
- HW donderdag 3.4 af 

Welke gebeurtenis zie je op de afbeelding?
(Voor een bonus punt) En in welk jaar?

Welke oorzaken kende de val van het Romeinse Rijk?

Welke gevolgen kende de val van het Romeinse rijk?

Schema uit TVG

a. Staan er woorden in die je niet begrijpt?
b. Kan je voorbeelden geven per factor?
c. Op welk vlak is er discontinuïteit en op welk 
     vlak is er een continuïteit. 

hulp

De continuiteit staat niet in het schema. 
In het schema staan allemaal voorbeelden van discontinuiteit. 

Domein

• Een dorp met landbouwgrond heette een domein

• Dit was het landgoed van een heer. Hij was de baas van een domein: alle grond was van hem.

• Hij woonde soms in een donjon, een soort kasteel en soms in een vroonhof, de grote boerderij van de heer in het dorp.

Een heer kon zijn:

• koning
  
• edelman
• bisschop 
• abt (leider van een klooster)

Hofstelsel 

• Het domein werd bewerkt volgens het hofstelsel, het domein was in twee stukken verdeeld.

• Het ene deel van de grond was verpacht (verhuurd) aan horigen voor eigen opbrengst. Zij moesten een deel van opbrengst van het hoeveland als pacht (belasting) betalen.

• De opbrengst van het andere deel het vroonland was volledig van de heer.
  vanaf het vroonland bestuurde de heer het hele domein.

Boeren die gebonden zijn aan het domein waar hij een akker heeft

hofstelsel of domein?

Het gebied van het grootgrondbezit werd een domein genoemd en het hofstelsel daarom wel de domaniale economie. 'Hof' heeft op dit moment verschillende betekenissen: tuin (kerkhof betekent letterlijk de tuin bij een kerk), en paleis van een vorst of de mensen rondom een vorst (hofhouding). In de domaniale economie van het hofstelsel betekent hof 'het gebied (domein) van de heer'.

Veel plichten,

weinig rechten

• Iedereen op het domein van de heer hoorde bij het domein
• Horigen waren onderdeel van het domein: ze moesten de heer gehoorzaam van de grond gehoorzaam zijn
• Om op de grond van de heer te kunnen wonen, moest je pacht betalen.
• De horigen waren ook verplicht om herendiensten, klusjes, te doen.
• Een horige moest overal toestemming voor vragen, ook om te trouwen.
• Een gevluchte horige was na een jaar en een dag een vrije boer (als hij/zij niet gepakt was)

Elke stand zijn eigen taak. 

a. sleep de standen naar de juiste figuren. 
b. sleep de taken naar  de juiste figuren. 

1ste stand

2de stand

3de stand

landbewerken

zielen zorg

Bescherming