12.3 Longen en gaswisseling

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Paragraaf 1 Dierenwelzijn

             12.3 Longen en gaswisseling

Leerdoelen 12.3

6 Je beschrijft de weg die lucht aflegt in de ademhalingsorganen.

7 Je beschrijft hoe verschillende factoren de snelheid van de gaswisseling beïnvloeden.

8 Je beschrijft hoe astma en COPD van invloed zijn op de diffusisnelheid tussen bloed en longen.

Bouw longen

Bouw longen

Bouw longblaasjes/ alveoli

BINAS 83A

83A

Gaswisseling - diffusie

De gaswisseling vindt plaats door diffusie.

Kost geen energie - door verschil in concentratie.

BINAS 83A

Gaswisseling - Wet van Fick

De snelheid van diffusie (n) wordt beïnvloed door:

A: het diffusieoppervlak (longblaasjes 70-80 m²)

BINAS 83A

Gaswisseling - Wet van Fick

De snelheid van diffusie (n) wordt beïnvloed door:

D: diffusie coëfficient (afhankelijk van de aard van de stof, de viscositeit van het medium, de temperatuur). 

BINAS 83A

Gaswisseling - Wet van Fick

De snelheid van diffusie (n) wordt beïnvloed door:

Δc: concentratieverschil (is groot door continu verversen van de lucht en het bloed dat voortdurend stroomt).

BINAS 83A

Gaswisseling - Wet van Fick

De snelheid van diffusie (n) wordt beïnvloed door:

Δx: de diffusieafstand (plm 5 μm).

BINAS 83A

Gaswisseling - Wet van Fick

Wet van Fick: n=D*A*(Δc/Δx)

Hoe groter het diffusieoppervlak, de diffusiecoëfficiënt en het concentratieverschil hoe groter de diffusiesnelheid.

Hoe groter de diffusieafstand hoe kleiner de diffusiesnelheid.

                     

BINAS 83A

Gaswisseling bij aandoeningen

Astma: ontstoken bronchiolen, slijmophoping: minder lucht.

- erfelijk of reactie op stoffen (rook uit sigaret of open haard)

COPD: verzamelnaam voor longemfyseem en chronische bronchitis. Vaak veroorzaakt door roken.

Longemfyseem: kapotte longblaasjes en dichtgeklapte bronchiolen -> kleiner longoppervlak

                     

Gaswisseling bij aandoeningen

Wat doen deze aandoeningen met de diffusiesnelheid? 

Wet van Fick: n=D*A*(Δc/Δx)

A: Gezamenlijk oppervlak longblaasjes -> omlaag bij longemfyseem

Δc: bij COPD en astma lager door smallere doorgang bronchiën (minder verversing)

                     

Bouw kieuwen

Tegenstroom-

principe

Bouw tracheeën

Binas

BINAS 83A Longen

BINAS 83B Respirogram