week 4, voorzetsels, persoonlijk vnw, bezittelijk vnw. lijdend voorwerp, meewerkend voorwerp, bezitsvorm, stijlfiguren.

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b, k, g
• Leerjaar 1

Taalverzorging en schrijfvaardigheid

In deze les:                                                            45 min

• Inloop
• Lesopening
• Waar hebben we het de vorige keer over gehad? 

Klassikaal aan het werk: 

hfdst. 9, gramm., 3 en 7

Zelfstandig aan het werk (fluisterniveau): 

hfdst. 9, opdracht 2, 3, 6, 7, 9. 

Als niet af is, dan is het huiswerk. 

Evaluatie en reflectie ( 5 min) 

Doelen van de les: 

• Oefenen we met de verschillende voorzetsels.  
• Leer je het verschil tussen een pers. vnw. en een bez. vnw. 
• Oefenen we met het lijdend voorwerp, meewerkend voorwerp.
• Bespreken van stijlfiguren. 

Voorzetsels (vz)

= over voorzetsels.

Wat zijn voorzetsels?

1. de, het, een
2. in, voor, achter
3. raam, deur, wand
4. voorlezen, voorspellen, voorzeggen

Wat is een voorzetsel?

1. de
2. naast
3. fietsen
4. fles

Een voorzetsel geeft een tijd, plaats, richting of reden aan. 

Plaats: in, naast, op mijn kast.

Tijd: na, voor, tijdens de vakantie.

Richting: op, bij, naar het schoolplein. 

Reden: zonder kaartje.

Een deel van een splitsbaar werkwoord is geen voorzetsel.

Online: hfdst. 9, gramm., opdracht 2 en 3.

Zelfstandig naamwoord (znw)

Huiswerk nakijken:

Pagina 122 boek B 

opdracht 4

Persoonlijk voornaamwoord (pers. vnw.)

Een persoonlijk voornaamwoord verwijst naar iemand of naar iets -> het komt in plaats van de naam. 

Mevrouw De Vries woont bij ons op het plein. Zij heeft een mooie tuin. 

Het woordje zij is het persoonlijk voornaamwoord. 

Persoonlijk voornaamwoord (pers. vnw.)

Een persoonlijk voornaamwoord verwijst naar iemand of naar iets -> het komt in plaats van de naam. 

Als je over jezelf praat, zeg je -> ik. 

Als je over iemand anders praat, zeg je ->  jij. 

Als ik over een jongen praat, zeg je -> hij

Als je over een meisje praat, zeg je -> zij. 

Bezittelijk voornaamwoord

Een bezittelijk voornaamwoord geeft aan van wie iets is -> 

het geeft een bezit aan. 

In plaats van de naam te herhalen,  gebruik je een bez. vnw. 

Wil je haar boeken lenen? Of heb je liever de mijne? 

Bezittelijk voornaamwoord

Een bezittelijk voornaamwoord geeft aan van wie iets is -> 

het geeft een bezit aan. 

In plaats van de naam te herhalen,  gebruik je een bez. vnw. 

Wil je haar boeken lenen? Of heb je liever de mijne? 

Pers. vnw. en bez. vnw: 

Voorbeelden van bezittelijke voornaamwoorden: 

Mijn, jouw, haar, zijn, ons (huis), jullie (huis), hun (huis). 

hfdst. 9, gramm., 6, 7 en 9. 

Lijdend voorwerp (herhaling week 3)

Als je de persoonsvorm en het onderwerp hebt gevonden in een zin, kan je op zoek gaan naar het lijdend voorwerp. 

Het lijdend voorwerp is altijd een zinsdeel. 

Wie of wat + werkwoordelijk gezegde + onderwerp.

Voorbeeld Lijdend voorwerp

Ik geef Julia een appel. 

wwg= geef

onderwerp = Ik

Wie of wat geef ik? Een appel. 

Dus het lijdend voorwerp is "een appel". 

Hoe vind je het lijdend voorwerp?

Het lijdend voorwerp is het antwoord op de vraag:

1. Wie/wat + wg?
2. Wie/wat + pv?
3. Wie/wat + o?
4. Wie /wat + wwg + o?

Wat is het lijdend voorwerp?

De klas leert het lijdend voorwerp vinden.

1. De klas
2. leert
3. het lijdend voorwerp
4. vinden

Meewerkend voorwerp

In zinnen met een lijdend voorwerp kan ook een meewerkend voorwerp staan.


Het geeft aan voor wie iets bestemd is/ de persoon die ontvangt. Je kan er "aan" voor zetten. 

Meewerkend voorwerp

Aan/Voor wie + werkwoordelijk gezegde + onderwerp + lijdend voorwerp

De aanvoerder gaf  de kampioensbeker aan zijn medespelers. 

wwg (de pv en alle andere ww in een zin): gaf

Onderwerp (wie?): de aanvoerder

lijdend voorwerp (wie/ wat + wwg + onderwerp): de kampoensbeker

meewerkend voorwerp: (aan wie + wwg + onderwerp + lijdend voorwerp): zijn medespelers.  

Welk woord in de zin is de persoonsvorm?
Ik fiets op mijn fiets naar school

1. fiets(1e woordje)
2. fiets (2e woordje)
3. Ik
4. school

Wat is een persoonsvorm altijd?

1. Lidwoord
2. zelfstandig naamwoord
3. bijvoeglijk naamwoord
4. werkwoord

Hij heeft mijn scooter gerepareerd.

mijn scooter =

1. onderwerp
2. meewerkend voorwerp
3. lijdend voorwerp (Wie of wat + werkwoordelijk gezegde + onderwerp)
4. werkwoordelijk gezegde

Oefening meewerkend voorwerp

Online: hfdst. 9, gramm., opdracht 18.

Ezelsbruggetje: 

als je "aan" kan weglaten of toevoegen aan de zin, dan is het zinsdeel een meewerkend voorwerp. 

Bezitsvorm

In plaats van:  

De boormachine van mijn oom. 

kan je ook zeggen: 

Mijn ooms boormachine. 

De bezitsvorm van een znw maar je meestal door er een s achter te zetten. 

Online oefening: hfdst. 9, spelling, opdracht 34. 

Stijlfiguren

Herhaling: je herhaalt woorden of zinnen of je zegt meerdere keren hetzelfde, maar steeds net iets anders. 

Opsomming: je zet een aantal dingen op een rij of noemt ze na elkaar op.

 

Tegenstelling: je zet dingen tegenover elkaar, waardoor de verschillen opvallen. 

Overdrijving: je maakt iets erger of groter dan het in werkelijkheid is. 

Extra opdracht: hfdst. 9, formuleren, opdracht 41.

Kan ik de verschillende voorzetsels aanwijzen.

1. ja
2. met hulp
3. soms
4. snap er niks van

Weet je wat het verschil is tussen een persoonlijk voornaamwoord en een bezittelijk voornaamwoord?

1. ja
2. nee

Weet je wat een lijdend voorwerp is?

1. ja
2. nee

Ik kan de verschillende stijlfiguren benoemen.

1. ja
2. nee