Over normaal gesproken hfst 3

• Levensbeschouwing
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Ethiek

Over normaal gesproken hoofdstuk 3

Opzet

1. Huiswerk bespreken
2. Inleiding op de ethische theorieën
3. Deugd-ethiek

Lesdoelen

1. Je weet wat ethische theorieën zijn en kunt de definitie geven.
2. Je kent de ethische theorie van Aristoteles (deugdethiek) en kunt die toepassen op situaties uit jouw leven.

Herhaling

Er komen een paar quizvragen aan. Je mag je aantekeningen en boekje gebruiken om het juiste antwoord te geven.

Geef een paar steekwoorden over wat ethiek is

Als we het binnen de ethiek over het begrip 'nurture' hebben, dan bedoelen we...

1. Een aangeboren gevoel van moraal
2. Een aangeleerd gevoel van moraal
3. Gevoelens van empathie, veroorzaakt door spiegelneuronen
4. Normen en waarden

Wat is een waarde?

1. Een leefregel
2. Empathisch gedrag
3. Moreel juist handelen
4. Een idee of ideaal

Een norm is...

1. dat wat jij goed of fout vindt.
2. altijd voor iedereen geldig
3. Een morele regel
4. altijd een wet.

Wat is volgens het boekje 'morele opvoeding'?

Ethische theorieën

‘’De denkwijze waarin één waarde of één principe het morele handelen bepaalt.’’

Een ethische theorie helpt je om beslissingen te nemen in morele dilemma's. Ze geven je een denkrichting. Er zijn 3 grote ethische stromingen.

Ethische theorieën

Plicht-ethiek

Moreel juist handelen wordt bepaald door wat de plicht of verantwoordelijkheid van een mis is in en bepaalde situatie. De handeling zelf is belangrijk, niet zozeer de uitkomst.

Gevolg-ethiek

Moreel juist handelen hangt van van de vraag of de gevolgen van een handeling goed zijn. Het gaat niet om de handeling zelf, maar om de gevolgen ervan.

Deugd-ethiek

Deugd-ethiek schrijft geen duidelijke regels voor, behalve dat de handeling zelf een juiste, proportionele handeling moet zijn gezien de situatie.

Uitgangspunten ethische theorieën

Genot: hedonisme

Nut: utilitarisme

Plicht: handelen vanuit plichtsbesef.

Verantwoordelijkheid: handelen vanuit verantwoordelijkheid

Uitgangspunten ethische theorieën

Genot: hedonisme

Nut: utilitarisme

Plicht: handelen vanuit plichtsbesef.

Verantwoordelijkheid: handelen vanuit verantwoordelijkheid

Gevolgethiek

Plichtethiek

'Ik houd me aan alle HWC-regels, omdat dat nu eenmaal moet.'

1. Hedonisme
2. Utilisme
3. Plichtethiek
4. Verantwoordelijkheid

'Ik ga niet naar feestjes als ik ziek ben, omdat ik geen anderen wil besmetten.'

1. Hedonisme
2. Utilisme
3. Plichtethiek
4. Verantwoordelijkheid

'Als ik me nu aan de regels houd, kunnen we straks allemaal veel meer.'

1. Hedonisme
2. Utilisme
3. Plichtethiek
4. Verantwoordelijkheid

''Boeien als mensen ziek worden door mijn gedrag, als ik het maar leuk heb!''

1. Hedonisme
2. Utilisme
3. Plichtsbesef
4. Verantwoordelijkheid

Ethische theorieën

De volgende slides gaan over de ethische theorie van Aristotles. 

We noemen die theorie deugd-ethiek.

Deugdethiek

Aristoteles vroeg zich af: Hoe kunnen we bepalen of een handeling goed of slecht is?

02:38

Wat is deugdzaamheid volgens Aristoteles?

03:19

Leg in je eigen woorden uit wat een deugd is.

06:30

Wat is volgens Aristoteles de beste manier om een deugd aan te leren?

Samenvatting

Of iets 'goed' of 'juist' is of niet, bepaalt Aristoteles aan de hand van het 'doel' van een ding. Een mes dat niet snijdt is een slecht mes. Een mens moet deugdzaam zijn, dan ben je een goed mens.

Deugd: een handeling die het midden houdt tussen twee uitersten. Vraag veel oefening dit te kunnen.

Belangrijk: de handeling in relatie tot de situatie

Opdrachten

Maak opdracht 12 op bladzijde 74

Daarna: Maak opdracht 1 op bladzijde 77-78