H4 Burgerlijke cultuur in Nederland / Beeldende kunst 2

• Kunst Algemeen
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

BURGERLIJKE CULTUUR 

IN NEDERLAND 

(17e  eeuw)

KLAS 6 KUBV 

SGDB

Werkwijze

In het schema zie je welke hoofdstukken je per week doorleest ter voorbereiding op de theorieles. 

De lessonups worden weer gedeeld. Meld je hiervoor nu aan bij klas 61KUBV

klascode: uiwqp

Zorg voor een schrift of map met blaadjes want soms moet je opdrachten uit de Lessonup ook in je schrift uitwerken.

W36	H1 Inleiding
W37	H2 cultuur en wetenschap
W38	H3 bouwkunst
W39	H3 bouwkunst
W40	H4 beeldende kunst
W41	H4 beeldende kunst
W42	H5 muziek
W44	H5 muziek
W45	H6 dans en drama
W46	H6 dans en drama / herhaling

De burgerlijke cultuur van Nederland

(17de eeuw)

H4: Beeldende Kunst

Belangrijke onderwerpen

opdrachtgevers

selectief realisme 

specialisatie

kunsthandel 

genres in de schilderkunst

beeldhouwkunst

toegepaste kunst

Toegepaste kunst

Wat is toegepaste kunst?

Vanuit de weelderige handel komen veel 'exotische gebruiksvoorwerpen' naar de Nederlanden. Naast kasten, kamerschermen, stoffen, poppen en kisten, wordt ook Chinees porselein een hit.

Kist met olieflessen uit Japan

chinees kamerscherm

Japanse lakkast

Delfts blauw of nep-Chinees porselein?

Nadat de import uit China wordt bemoeilijkt, proberen de Delftse pottenbakkers dit zo goed mogelijk te benaderen.

 

Met succes, Delfts blauw wordt Hollandser dan Hollands en in alle vormen en maten besteld en gemaakt.

Chinees porselein of Delfts Blauw?

Chinees porselein

Delfts Blauw

Zilverwerk

Naast Chinees porselein en Delfts aardewerk, werd zilverwerk een erg populair product. Het staat mooi in je pronkkabinet, maar daarnaast is het een uitstekende investering.

Paulus en Adam van Vianen waren meesters in het zilverwerk. Adam maakte de kan hiernaast ter nagedachtenis aan zijn broer met zijn geliefde 'kwabornamenten'

Beeldhouwkunst

Er zijn weinig beelden in Nederlanden uit deze periode. Waarom? (blz. 50)

Wat er wel is: grafmonumenten en de allegorieën in en op Stadhuis op de Dam in Amsterdam.

Bekijk de grafmonumenten van Willem van Oranje en Michiel de Ruijter.

- Noteer 2 verschillen en 2 overeenkomsten tussen beide grafmonumenten. 

- Zet erbij of het voorstelling of vormgeving betreft.

Willem van Oranje -

Hendrick de Keyser

Michiel de Ruijter -

Rombout Verhulst

Noteer 2 verschillen en 2 overeenkomsten tussen beide grafmonumenten.
Zet erbij of het voorstelling of vormgeving betreft.

Paleis op de Dam

ATLAS -  Artus Quellinus (ca. 1660)

Het Paleis (stadhuis) op de Dam herbergt een relatief groot aantal beeldhouwwerken uit de 17e eeuw. 

Amsterdam ziet zichzelf als het centrum van de wereld, het 'nieuwe Rome'. Het stadhuis moet dit uitstralen d.m.v een uitgebreid decoratieprogramma. De werken illusteren de functie van de ruimte waarin ze staan. 

Veel beelden zijn allegorieën. (Wat zijn dat ook alweer?)

Timpaan reliëf

Je ziet details van het

model van het reliëf van het 

timpaanveld aan de achter-

zijde van het stadhuis. De figuur 

rechts is de A'damse Stedenmaagd. 

De figuren eromheen hebben een 

symbolische betekenis.

Vondel schreef hierover:

'Dus schijnt de weerelt heel om

Amsterdam gebouwt, gelyck menze, op haar troon gezeten, hier aanschouwt.'

Breng het citaat van Vondel in verband met de betekenis van de figuren op de afbeeldingen. 

Breng het citaat van Vondel in verband met de betekenis van de figuren op de afbeeldingen.

De val van Icarus

Boven de Desolate Boedelkamer, waar faillissementen worden uitgesproken, plaatst

men een reliëf met de val van Icarus als thema.

Leg uit waarom dat in deze ruimte een toepasselijk reliëf is. 

(Ken je de mythe niet? Zoek het op).

Leg uit waarom dat in deze ruimte een toepasselijk reliëf is.

Buste

Rijke burgers, waaronder vooral bestuurders

laten wel portretbustes van zichzelf en hun

echtgenotes maken. 

Bekijk de afbeelding van beeldhouwer Artus

Quellinus: de portretbuste van Andries de Graeff, 1661. Quellinus is beïnvloed door de

Italiaanse beeldhouwer GianLorenzo Bernini.

Het beeld heeft een gesloten vorm maar een

levendig karakter. Geef voor beide aan hoe die indruk ontstaat.

Het beeld heeft een gesloten vorm maar een
levendig karakter. Geef voor beide aan hoe die indruk ontstaat.

De beeldhouwer streeft naar realisme. Waaraan is dat te zien (2 argumenten)?

Barok in nederland

Door de Europese ontwikkelingen in de schilderkunst, wordt het mogelijk realistisch te schilderen. Typisch voor de Nederlandse Barok is de achterliggende boodschap die vrijwel elk werk in zich draagt. De schilderijen lijken volledig realistisch, maar zijn geensceneerd . 

Men spreekt van selectief realisme

Kijk maar eens naar het volgende schilderij:

De muziekles, Johannes Vermeer (1662-1664)

Delftse schilder schildert hier een tafereel dat voorkomt in menig burgerhuis in de 17e eeuw. Een meisje krijgt virginaalles (voorloper van de piano) van een leraar. Op de grond ligt ook een viola de gamba (voorloper van de cello). Vermeer laat meer zien. Het meisje blikt in een spiegel, die verwijst naar liefde, maar ook naar wijsheid en zuiverheid. Op het virginaal staat de tekst 'Musica laetitia comes medicina dolorum' (muziek, metgezel van de vreugde, medicijn tegen de smart). Wordt haar liefde soms niet beantwoord?

Welke ontwikkelingen zijn dat?

Onderzoeksopdracht

Schrijf een essay: ca. 1 A4 tje

Beschrijf en vergelijk twee schilderijen. Bespreek de kenmerken van de kunstwerken in relatie met de tijd en stroming waartoe ze behoren en ga in op de verschillen en/of overeenkomsten. 

Doe dit aan de hand van de voorstelling, inhoud en vormgeving (=beeldaspecten en techniek)

Kies uit:

Rembrandt versus Caravaggio 

Vermeer versus Rafaël 

Vermeer versus Rembrandt