Les 5 - Werkbegeleiden in de praktijk

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

Begeleiden van collega's

Les 5: Werkbegeleiden in de praktijk

Terugblik vorige les 

Coachen

GROW methode

Herhaling leerstijlen 

Planning deze les 

Het begeleidingsproces

Planning periode 

Leerstijlen

Leervoorkeuren

Methodische werkbegeleiding

Een positief leerklimaat

• Is er voldoende uitdaging om te leren?
• Hoe reageert men op fouten?
• Is er ruimte voor scholing en het delen van kennis onderling?  

Taken werkbegeleider - positief leerklimaat

• Zelf open zijn
• Stagiare of collega in opleiding op zijn/haar gemak stellen
• Tijd nemen om te luisteren en instructie te geven
• Ruimte geven voor vragen stellen 

De werkbegeleider als voorbeeld

Instructie

• Beginsituatie vaststellen
• Vaardigheid demonstreren/ student voert handeling onder toezicht uit
• Evalueren uitvoering vaardigheid

Voortgangsgesprekken

Leerdoelen bijstellen aan de hand van tussentijdse evaluaties en behaalde vaardigheden.

Werkbegeleidingsplan - vaardigheden en leerdoelen die nog niet zijn behaald. 

Feedback geven 

• Beschrijf concreet gedrag dat je gezien of gehoord hebt.
• Zeg wat het effect is op jou. Blijf bij jezelf en spreek vanuit de ik-vorm.
• Geef de ander de kans om te reageren. 

Effect van feedback 

1. Feedback kan inhoudelijk bijdragen aan een verbeterde manier van werken.
2. Feedback kan op relatieniveau de samenwerking tussen mensen verduidelijken en verbeteren.  

Lastige gesprekken 

• Probleemoplossend gesprek
• Slecht nieuwsgesprek 

Probleemoplossend gesprek 

• vaak een voortgangsgesprek
• Geef bij de inleiding aan wat het probleem is
• Neem de tijd

Voorbeelden

• Een probleem dat het leerproces belemmert; 
• iets in de privesituatie; 
• de begeleidingsrelatie;
• samenwerking met andere teamleden; 
• klachten van zorgvragers.
  

Slecht nieuws gesprek 

1. Voorbereiding
   
2. Klap uitdelen (volledige boodschap, inclusief consequenties);
   
3. Klap (helpen) verwerken;
   
4. Oplossingen zoeken;
   
5. Afronden.
   

Slecht nieuws brengen is heel moeilijk. Soms zien mensen daarom vaak op tegen het brengen en geven het daarom helemaal niet.

Hoe? 

• Zorg ervoor dat je goed bent voorbereidt. Dat het dossier op orde is, dat de randvoorwaarden goed zijn.
• Klap uitdelen: de student is erbij gebaat om direct te horen waar het op staat.
• Het moet ook een volledige boodschap zijn, dus inclusief de consequenties.
• Hierdoor krijgt hij/zij gelegenheid de teleurstelling en/of boosheid te verwerken.

Dus niet: vooraf verontschuldigen, doen alsof er nog allerlei verschillende uitkomsten mogelijk zijn, het slechte nieuws uitstellen, eerst allerlei argumenten aandragen voor de klap valt; verzachtende woorden gebruiken; erop aansturen dat de student het slechte nieuws zelf uitspreekt.

Mogelijk afweerreacties 

• Verdedigen (tegenargumenten) 
• Ontkennen (dat meen je niet?) 
• Agressief gedrag (kwaad worden, verwijten) 
• Verdriet
• Zielig doen (ik kan beter gelijk stoppen) 

Het veroorzaakt afweerreacties, zoals:

• Verdedigen: het nieuws aanvechten met allerlei argumenten;
• Ontkennen: dat kun je niet menen, dat had ik nooit verwacht
• Agressief gedrag: erg kwaad worden en de wb verwijten maken;
• Verdriet: de student barst in huilen uit;
• Zielig doen: de student zegt dat hij het nooit zal kunnen en beter maar meteen kan stoppen.

Hoe kun je de klap opvangen? 

• ruimte geven ter verwerking,  stilte laten vallen;
• vervolgens actief luisteren en parafraseren;  
• Wanneer student toekomstgerichte vragen stelt, kun je samen naar de toekomst kijken;
• bij aanhoudende afweerreacties, metareflectie en gesprek afronden en een nieuwe tijd afspreken. 

Het beste is de student 

• ruimte te geven voor het verwerkingsproces door actief te luisteren en te parafraseren.

Op een gegeven moment zal de student ertoe over gaan om naar de toekomst te kijken: ‘En wat kan ik nu doen?’

Parafraseren= het weergeven van de inhoud met andere woorden.

Wanneer de student blijft ontkennen en zich verdedigen zal de wb moeten overgaan tot de ik-boodschap en metacommunicatie.

Ik hoor je steeds de schuld bij anderen leggen.

Hierdoor komen we niet tot oplossingen.

Dat vind ik vervelend

Of: nu zijn we weer op het punt van daarnet. We draaien in een kringetje rond.

Oplossingen zoeken.

Wanneer een student toekomstgerichte vragen stelt: ‘wat moet ik nu verder doen?’

Oplossingen is mogelijk een te groot woord. Waar het om gaat is dat de consequenties van het slechte nieuws duidelijk zijn en dat de mogelijkheden voor de student op een rijtje wordt gezet.

Opdracht 'lastig gedrag'

Laat ze dit uitwerken op een Word document. In de volgende les wordt dit nabesproken.

Lastige mensen, denk aan

• Onbevangen student
• Afwachtende student
• Verlegen student
• Gesloten persoon
• Een betweter.

Het gaat erom dat je handvatten te geven voor het geval je in zo’n situatie komt. Dan kun je o.a. deze site gebruiken om informatie te vinden.

Volgende week...

Verder met werkbegeleiden in de praktijk