M2: 2,5 De opkomst van machines

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo k, g, t, mavo
• Leerjaar 1

Welkom in de geschiedenisles!

M2A

M2B

Wat gaan we doen vandaag?

• Lesdoelen
• Herhaling 
• De opkomst van machines
• Opdrachten
• Afsluiting  

Lesdoelen

Aan het eind van deze les:

• Welke uitvindingen zorgde ervoor dat de huisnijverheid vervangen werd door industrie?

• Welke gevolgen had de introductie van stoommachines?

• Kun je veranderingen en continuiteiten herkennen. 

Antwoordstructuren

1. Lees de vraag goed door (wat vragen ze van je?)
2. Herhaal een stuk van de vraag
3. Signaalwoord + uitleg
4. Verwijzing naar de bron  (optioneel)
   

• Welke soorten oorzaken en gevolgen kennen we?

Oorzaak-gevolg

• Indirecte oorzaken: Er is vraag naar goedkope / gratis arbeiders voor op plantages in de nieuwe wereld, slaven worden uit Afrika gehaald en naar de nieuwe wereld gebracht (driehoekshandel)
• Directe oorzaak (aanleiding): Slaven worden verkocht op slavenmarkten in de nieuwe wereld

Gebeurtenis: Slaven worden gebruikt op plantages in de nieuwe wereld om suiker, tabak en katoen te verbouwen.

• Korte termijn gevolg: ontstaan van marronstammen, slaven vluchten, 
• Lange termijn gevolg: abolitionisme 

Wat betekent het woord chronologie?

1. Het onderscheiden van oorzaken en gevolgen
2. Het op volgorde zetten van tijd
3. Je kunnen inleven in het verleden
4. Het bekijken van beeldbronnen

Wat is de juiste manier van werken bij chronologie vragen?

1. Je geeft de langst geleden aan, dan de kortst geleden aan de maakt dan een logisch verloop.
2. Je doet alles op volgorde achter elkaar.
3. Je kijkt naar de maker van de bron en dan pas naar welke tijd deze is gemaakt.
4. Je begint bij het kortst geleden en gaat dan naar het langst geleden

Hoe wordt kleding gemaakt?

Stoomkracht

• In de grond zitten waardevolle delfstoffen zoals ijzer en kool.
• Hierbij krijgen de mijners last van grondwater. Eerst met de hand, na een tijdje te diep.
• Oplossing --> Newcomen, de eerste stoommachine (in de vorm van een waterpomp)

Stoommachine

• De stoommachine van Newcomen was erg duur en ging snel stuk. 
• In 1769 bedacht James Watt een betere stoommachine, deze konden allerlei machines aandrijven zoals spin- en weefmachines. Deze werden geplaatst in fabrieken. 
• Men ging minder gebruik maken van huisnijverheid. Deze verandering naar het gebruiken van machines noemen we de industriële revolutie.
• Later werden er meer toepassingen bedacht voor de stoommachine
  

Waarvoor werd de eerste stoommachine gebruikt?

Wetenschap en techniek

• De ontwikkeling van deze (stoom)machines hoort bij een verlichte manier van denken:

1. Rationeel/kritisch nadenken
2. Experimenteren
3. Toepassen van wiskundige/natuurkundige theorieën. 

Continuiteit en Verandering

• Anders en hetzelfde 

• Continuïteit --> hetgeen dat hetzelfde blijft

• Verandering --> hetgeen dat veranderd

Belangrijk! Hierbij kijken we altijd naar het verleden!

Continuïteit en Verandering

Voorbeelden

• Mensen gaan voor het eerst gebruik maken van stoomkracht. (Continuïteit of Verandering?)

• Hoewel er nieuwe machines worden gebruikt maakt men nog steeds gebruik van slaven op de plantages. (Continuïteit of Verandering?)
  

• In de 19de eeuw worden er massaal fabrieken gebouwd. (Continuïteit of Verandering?)
  

Opdrachten

Paragraaf 2,5 – de opkomst van machines
Opdrachten:  3, 4, 7, 9
LB blz. 34 en 35
WB blz. 62 t/m 66

Klaar? maak de havo opdrachten

Zet deze opdrachten in je planner!

Afsluiting

Aan het eind van deze les:

• Welke uitvindingen zorgde ervoor dat de huisnijverheid vervangen werd door industrie?

• Welke gevolgen had de introductie van stoommachines?

• Kun je veranderingen en continuiteiten herkennen. 

Fijne dag!