Les 12 BZT

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

BTZLes 12
12 april 2021

Programma: 

- presentie

- info over examen: 31 mei 2021

- nabespreken huiswerk (email hotelovernachting) 

- grammatica: hoofdletters en meervoud  

 

DOEL

Aan het eind van de les:
- weet je beter hoe je een brief/e-mail moet schrijven

- weet je hoe je hoofdletters moet toepassen

- ken je de regels van het meervoud

- heb je geoefend met snel schrijven

Nabespreken huiswerk

Tips:
- Stel directe vragen
- Varieer in woordgebruik
- Denk aan inleiding-kern-slot

Stel vragen direct

 “Zijn er goede voorzieningen voor rolstoelgebruikers in uw hotel?”

in plaats van

“Kunt u mij vertellen of er goede voorzieningen voor rolstoelgebruikers in uw hotel zijn?”

Varieer in woordgebruik

Omdat het op de Veluwe altijd goed toeven is, hebben we gekozen voor uw leuke hotel. En dat het een aanbieding is, maakt het nog leuker.

 

Inleiding-kern-slot

Tijdens mijn zoektocht voor een weekendje weg op de Veluwe kwam ik uw hotel tegen. Ik ben erg enthousiast maar mijn vriend is rolstoelafhankelijk en zou daarom graag eerst aanvullende informatie willen ontvangen voordat ik kan gaan boeken. Het betreft het weekend van vrijdag 9 april t/m zondag 11 april 2021. 

Hoofdletters

Zie Theorie

en zie filmpje

https://www.youtube.com/watch?v=BKVOtLDzrHI

1. turkse tonijnvissers hebben vrijdag de boot arctic sunrise van greenpeace geramd.

2. marjan van straaten woont in de kordaatstraat op nummer 8.

3. vliegt het amerikaanse ruimtevaartuig endeavour ook naar mars?

5. bestond noord-brabant al in de middeleeuwen?

Meervoud

De meervoudsuitgangen van de meeste zelfstandige naamwoorden zijn:

-(e)n 

–s

-eren

het paard - de paarden

de hand - de handen

de beker - de bekers

de laptop - de laptops

het ei - de eieren

Meervoud 2

Spelling van meervoud op -en

Soms moet je de laatste letter van het enkelvoud verdubbelen, anders krijg je een verkeerde uitspraak:

het pak - de pakken 

de les - de lessen

de pet - de petten

Soms moet je een klinker weglaten:

de paal - de palen

de beer - de beren

de boom - de bomen

Soms verandert de laatste letter bij de -s of de -f:

huis - huizen

neef - neven

Meervoud 3

Zeeën
: Woorden op -ee eindigen soms op een -s en soms op -ën. 

zee - zeeën 

fee - feeën

abonnee - abonnees

dominee - dominees

Lama's en cadeaus

Bij sommige woorden lijkt het lastiger om te bepalen of het meervoud op -s of -’s eindigt. Zo wordt cadeaus vaak verkeerd geschreven. De belangrijkste regel is: als er een verkeerde uitspraak kan ontstaan, dan schrijf je een -'s, anders mag de -s aan het woord vast worden geschreven. Dus: cadeaus, bureaus en cowboys, maar lama’s en auto’s. Probeer lama’s en auto’s maar eens uit te spreken met de 's' aan het woord vast, dan hoor je het!

Meervoud 4

Lama's

Soms schrijf je bij het meervoud dus een -'s. Dat doe je dan om een verkeerde uitspraak te voorkomen. Bij woorden die eindigen op een heldere klinker: -a, -i, -o, -u of -y schrijf je een -'s.

de lama - de lama's 

de ski - de ski's

de auto - de auto's

de accu - de accu's

de baby - de baby's

Cadeaus

Soms ontstaat er verwarring over de 's'. Als er geen verkeerde uitspraak kan ontstaan, moet de -s dus gewoon aan het woord vast. Woorden die eindigen op -ay, -ey of -oy of -eau schrijf je met een -s aan het woord vast.

de spray - de sprays 

de cowboy - de cowboys

het cadeau - de cadeaus

het bureau - de bureaus

Meervoud 5

Afkortingen

Bij het meervoud van een afkorting krijg je -'s.

de cd - de cd's

de dvd - de dvd’s

Industrieën en bacteriën

De volgende regel is lastig te onthouden:

Als de klemtoon wel op de laatste lettergreep valt, komt er wel een extra 'e' bij (dus woord+ën).

Als de klemtoon niet op de laatste lettergreep valt, komt er niet een extra 'e' bij. Het trema valt altijd op de laatste -ë.
Als de klemtoon wel op de laatste lettergreep valt, krijg je wel -en aan het woord vast. Deze vorm komt vaker voor.

Onthoud het volgende: de meeste woorden op -ie eindigen in het meervoud op -ieën. Leer de bekendste woorden die in het meervoud op -iën eindigen uit je hoofd.

Meervoud 6

de industrie - de industrieën

de knie - de knieën

de allergie - de allergieën

de calorie - de calorieën

de kopie - de kopieën

de utopie - de utopieën

de genie - de genieën

Als de klemtoon niet op de laatste lettergreep valt, krijg je geen extra -e. Deze vorm komt minder vaak voor.

de porie - de poriën

de bacterie - de bacteriën

de kolonie - de koloniën

de olie - de oliën

Meervoud 7

Dommeriken

Als het woord uit meerdere lettergrepen bestaat en de klemtoon niet op het laatste gedeelte van het woord valt, dan moet je bij de laatste lettergreep de medeklinker vaak niet verdubbelen. Hieronder staan zulke woorden, dit zijn ook direct de woorden die vaak voorkomen! Zelfstandige naamwoorden die op -is eindigen zoals kennissen en notarissen krijgen overigens wel een verdubbeling van de medeklinker.
Tip: leer het onderstaande rijtje woorden uit je hoofd .  

de dommerik - de dommeriken 

de havik - de haviken

de leeuwerik - de leeuweriken

de lomperik - de lomperiken

de monnik - de monniken

de perzik - de perziken

de viezerik - de viezeriken

de dreumes - de dreumesen

de luiwammes - de luiwammesen

het lemmet - de lemmeten

Meervoud oefenen 1:
1: dommerik 2: neef 3: havik 4: pandemie 5: rund

Meervoud oefenen 2:
1: vuist 2: roos 3: stage 4: stagiair 5: functie

Huiswerk

- Studiemeter: zelfstandig werken
vooral meervoud en hoofdletters

- Zintuigenopdracht: 

Maak er een goed leesbaar verhaal van:

inleveren: uiterlijk vrijdag 16 april

wat heb je geleerd?

TERUGBLIK DOEL

Aan het eind van de les:
- weet je beter hoe je een brief/e-mail moet schrijven

- weet je hoe je hoofdletters moet toepassen

- ken je de regels van het meervoud

- heb je geoefend met snel schrijven