22- 4: Woordbetekenis, gebruik woordenboek

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

les 10: Woordenschat

Woordbetekenis zoeken

Doel

- kennis hebben van strategieën hoe een woordbetekenis achterhaald kan worden

- gebruik van woordenboek

Dit is dé winnaar van de Van Dale Woord van het Jaar-verkiezing 2021:

1. anderhalvemetersamenleving
2. prikspijt
3. knaldrang
4. tegelwippen

Woordbetekenis

Ze mag er dan wel frêle uitzien, ze is sterker dan je denkt.

Ze mag er dan wel frêle uitzien, ze is sterker dan je denkt.
Wat betekent frêle?

1. broos
2. adellijke dame
3. verward
4. chic

Woordbetekenis achterhalen

1. Geeft het woord zelf een aanwijzing voor de betekenis?

Herken je een deel van het woord?

2. Geeft de context een aanwijzing voor de betekenis?

Staat er een synoniem, omschrijving, tegenstelling of een voorbeeld in de rest van de zin/tekst?

3. Zoek de betekenis op in een woordenboek.

Is het overigens belangrijk dat je alle woorden in een tekst begrijpt?

Helft van Nederlanders heeft geen appeltje voor de dorst

Nederlanders houden te weinig rekening met financiële tegenslagen en hebben te weinig, of zelfs geen, spaargeld.

Appeltje voor de dorst

Beschrijf wat het volgende betekent:

appeltje voor de dorst

Wat is het synoniem voor 'nauwkeurig' in deze zinnen?
Onze boekhouder is heel nauwkeurig. Zijn afspraken komt hij stipt na.

tegen

micro

voor

voorafgaand

anti 

heel klein

pre

pro

Wat staat er allemaal in het woordenboek?

• Betekenis
• Het lidwoord (bij zelfstandig naamwoorden)
• Het geslacht van het woord: m (mannelijk), v (vrouwelijk), 0 (onzijdig)
• Het meervoud
• Het verkleinwoord
• De lettergrepen
• De uitspraak
• De klemtoon
• Verleden tijd en voltooid deelwoord (bij werkwoorden)

Stappenplan

1 Stel eerst vast welk trefwoord je gaat zoeken.

Zoek je het woord ‘factureert’? Kijk bij het hele werkwoord ‘factureren’. 

Zoek altijd bij het hele werkwoord, het enkelvoud of de kortste vorm van het woord.

Zoek je de betekenis van de uitdrukking ‘in een goed blaadje staan bij iemand’? 

Kijk bij het eerste zelfstandig naamwoord van de uitdrukking, dus bij ‘blad’ of 'blaadje'.

Is er geen zelfstandig naamwoord? Kijk dan bij het belangrijkste woord.

2 Ben je bij de juiste letter? Zoek dan verder op de tweede en volgende letter.

Je zoekt het woord ‘smaakvol’.

Je ziet bovenaan de linkerpagina het zoekwoord ‘smaakpapil’ staan. Bovenaan de rechterpagina staat ‘snauw’. ‘

Smaakvol’ staat tussen beide woorden in en kun je dus op deze pagina’s vinden.

Bij welk trefwoord vind je de betekenis van het woord: liefgehad?

1. liefgehad
2. liefhadden
3. lief
4. liefhebben

Bij welk trefwoord vind je de betekenis van het woord: medewerkers

1. medewerkers
2. medewerken
3. medewerker
4. meewerken

Bij welk trefwoord vind je de betekenis van de uitdrukking:
'Appels met peren vergelijken'

1. appels
2. vergelijken
3. peer
4. appel

Wat betekent het volgende woord?
'accorderen'

1. afkeuren
2. overeenstemmen
3. afwegen
4. gaan

Wat betekent het volgende woord?
'bagatelliseren'

1. overeenkomen
2. als belangrijk voorstellen
3. als onbelangrijk voorstellen
4. akkoord geven

Wat betekent het volgende woord?
'holistisch'

1. medisch
2. alomvattend
3. technisch
4. kijkend naar de kleine zaken

Wat betekent het volgende woord?
'het jargon'

1. de vaktaal
2. de straattaal
3. het gedicht
4. het lied

Wedstrijd 'woordzoeken'

In twee- of drietallen zo snel mogelijk de betekenis van het gevraagde woord weten te vinden.

Wat is de betekenis van het woord 'abject'?

Wat is de betekenis van het woord 'ambetant'?

Wat is de betekenis van het woord 'pernicieus'?

Wat is de betekenis van het woord 'noest'?

Wat is de betekenis van het woord 'proleet'?

Vragen?

 Stuur gerust een chat

Tip n.a.v. deze les:

NuNederlands > Woordenschat 2

Tot de volgende periode!