5.1 Koude Oorlog begint

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Koude oorlog

Vragen?

Waar is Mark Rutte nu de baas van? 

Waar waarschuwt hij voor? 

Heeft hij gelijk denk je?

vandaag:

1. Communisme versus Kapitalisme

2.Conferentie van Jalta

3. Europa na de oorlog

Lesdoelen

- Je kunt verschillen noemen tussen de Sovjet-Unie en de Verenigde Staten, op politiek-bestuurlijk en economisch gebied.

Je kunt uitleggen hoe de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie bondgenoten werden tijdens de Tweede Wereldoorlog en welke afspraken zij in 1945 maakten.

- Je kunt beschrijven hoe Europa verdeeld raakte in twee machtsblokken.

Deel 1 

Communisme Versus Kapitalisme

Pak pen en papier

één simpele vraag aan jullie:

Wat is belangrijker in een land en waarom?

A) Dat iedereen gelijk is (gelijkheid)

B) Dat iedereen vrij is (Vrijheid)

Koude Oorlog

Ruzie in de wereld over hoe je het beste een land kan besturen of inrichten

Waar zijn we nu? 

Nazi

De wereld bestaat uit verschillende rassen en wij zijn daarvan de beste

Het westen

Vrijheid

De sovjet Unie

Gelijkheid

Waar zijn we nu? 

Maakbaarheid van de samenleving

Ideologie = wat is de beste manier om een land in te richten? 

Communisme = Gelijkheid is het belangrijkst en de regering speelt 'scheidsrechter' om alles zo eerlijk mogelijk te verdelen. 

Kapitalisme = Vrijheid is het belangrijkst. De regering moet zich zo min mogelijk met het volk bemoeien en alleen de vrijheid bewaken.

Communisme

Elke keer het zelfde liedje

Oke gelijkheid, maar hoe dan? 

Karl Marx:

- Afschaffing privaat eigendom

- Al het kapitaal wordt van de staat. 

- De staat moet ervoor zorgen dat de productie eerlijk wordt verdeeld. 

De Boeren en de Arbeiders krijgen zo alle macht! en nooit meer een klein groepje of één persoon

Fabrieken, bedrijven, machines en andere middelen om inkomen te verdienen worden van de staat die vervolgens het inkomen eerlijk moet verdelen onder de arbeiders. 

Communisme

De overheid 

(de staat)

Kapitaal

Burgers

Communisme

In een communistisch land krijgt iedereen evenveel betaald!

Wordt de staat geregeld door de boeren en

 de arbeiders (geen democratie)

Als alles van de staat is.... is iedereen dan gelijk? 

Hamer en sikkel

Favo kleur: Rood

Aanvoerder:

Sovjet-Unie (Rusland)

Kapitalisme

Hoe vrijer mensen zijn hoe beter

Wat betekend vrijheid? 

• Absentie van regels

De regering bemoeit zich zo min mogelijk

Wat doet een regering dan wel? 

- Grenzen beschermen (leger)

- Vrijheid van burgers bewaken (politie)

Ook met de economie bemoeit de regering zich niet

Vijheid = democratie

Het volk heeft de vrijheid zelf te mogen kiezen wie hun leider is

Kapitalisme Versus Communisme

Kapitalisme:

- Staat bemoeit zich zo min mogelijk met de economie (vrijheid) 

- 'Nachtwakersstaat'

- Democratie en een vrijemarkt 

- Zoveel mogelijk vrijheid

Communisme:

- Iedereen gelijk d.m.v een sterke staat

- Arbeiders aan de macht (één partij staat)

- Alles gelijk

Pen en papier!

Schrijf voor jezelf twee redenen op dat een land niet zowel kapitalistisch als communistisch kan zijn

Koude Oorlog 

Een oorlog die gaat over ideologie 

Hoe moet een land geregeerd worden ?

een vraag die de wereld verdeeld 

Deel 2

Europa na de tweede wereldoorlog

D-Day

Landing op Normandië die het westferont voor de Nazi's weer opende

Berlijn

Hoofdstad van Nazi-Duitsland en schuilplaats van Hitler

Conferentie van Jalta

Februari 1945

Conferentie van Jalta (feb 1945)

Hoe gaan we verder met Europa? 

 Wil je überhaupt nog dat Duitsland een land wordt? 

v.l.n.r.

Winston Churchill (eng)

Franklin Rooseveld (USA)

Joseph Stalin 

(SU)

Stalin (Sovjet-Unie)

- Wantrouwd het 'westen'

- Wil zoveel mogelijk Communisme 

- Wil zoveel mogelijk macht

- Wil voorkomen dat SU weer aangevallen wordt (WOI &  WOII)

Rooseveld (U.S.A)

- Wil een vrije markt 

- Wil democratie 

Churchill (V.K.)

- Wil een vrije markt 

- Wil democratie 

- Is bang dat Stalin het communisme in heel Europa wil verspreiden

Afspraken na Jalta

1. Verdeling Duitsland in bezettingszones
2. Duitsland wordt democratisch 
3. Oprichting Verenigde Naties (VN)

Doel: Een goed sterk nieuw land 

opbouwen met vrede als basis

Einde WOII

Einde WOII

Einde WOII (atoombom)

74.000 mensen dood met inslag

Stad verdwenen. 

140.000 doden op de lange termijn

Deel 3

Europa na de tweede wereldoorlog

Waar zijn we nu? 

Verassing! Stalin houdt zich niet aan de afspraken

- SU help communistische partijen aan de macht

- 'Oost-Europese' landen worden eenpartijstaten

Laatste beetje vertrouwen tussen oost en west 

is nu ook verloren. 

Harry Truman & de Trumanleer

-Trumanleer: Amerika gaat zich actief verzetten tegen het communisme in de gehele wereld

- Overal ter wereld waar het communisme dreigt op te komen

zal Amerika financieel of militair ingrijpen

Kapitalisme

Communisme

Tactiek van invloedsfeer

SU --> zet communistische regering aan de macht (satellietstaten) 

USA --> Marshallplan (loverboy tactiek)

- Nederland 1953

Vergrote van invloedsfeer van

eigen ideologie

Tekst

Groot verschil tussen leven in DDR of BRD

- Economie in Oost-Duitsland draait niet + geen vrijheid

- Waar zou jij willen leven als jij dokter of scheikundige was? 

- Braindrain

Wat hebben we gezien?

- Na het wegvallen van de Nazi's komen USA en SU lijnrecht tegenover elkaar te staan

- Doormiddel van invloed proberen zij beide zoveel mogelijk landen aan hun kant te krijgen

- Voor Duitsland betekend dat dat het land in tweeën wordt gesplitst omdat daar enerzijds USA en anderzijds SU nog de baas was. 

Huiswerk:

Maak:

3, 4, 10, 11, 12