Ademen en eten bij dieren

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k, t
• Leerjaar 4

'Ademen en eten bij dieren'

Waar en door wat wordt je voedsel verteerd?

1. Mondholte: speeksel 
2. Maag: maagsap
3. 12 vingerige darm: alvleessap
4.  Dunne darm: darmsap

Vertering

Vertering gebeurt in maagdarmkanaal.

Verteringsklieren voegen veteringssappen toe met enzymen.

Verteren?

Vertering = voedsel klein maken zodat het in je bloed kan worden opgenomen

Niet verteren

Glucose, Mineralen, Water, Vitaminen

Wel verteren

Vetten, Eiwitten, Koolhydraten

verteringsklieren

• speekselklieren            vertering zetmeel, doden bacteriën
• maagsapklieren           doden bacteriën, vertering eiwitten
• alvleesklier                     vertering eiwitten, koolhydraten, vetten
• darmsapklieren            vertering eiwitten, koolhydraten, vetten

enzymen versnellen het proces!

Darmbacteriën maken enzymen om stoffen in onverteerde voedselresten af te breken. Verteringssappen die door verteringsklieren van de mens gemaakt worden bevatten ook enzymen voor de afbraak van voedingsstoffen.
Noem twee verteringssappen die verteringsenzymen bevatten.

Er zijn verschillende zuiveldrankjes te koop die zeer veel bacteriën bevatten. De fabrikanten van de drankjes beweren dat deze bacteriën een positieve invloed hebben op de werking van de darmen. De meeste van die bacteriën komen echter niet levend in de twaalfvingerige darm aan na inname via de mond.
Leg uit waardoor de meeste bacteriën uit die zuiveldrankjes niet levend in de twaalfvingerige darm aankomen.

3. In onze voeding zitten voedingsstoffen. Sommige voedingsstoffen leveren energie, andere voedingsstoffen leveren geen energie. Welk van de volgende rijtjes voedingsstoffen bevatten uitsluitend energieleverende voedingsstoffen?

1. Alcohol, koolhydraten en vitamines
2. Alcohol, vetten en eiwitten
3. Eiwitten, koolhydraten en mineralen
4. Mineralen, vetten en water

Beschermende voedingsstoffen zijn

1. Vetten, mineralen en vitamines
2. Vitamines en mineralen
3. Koolhydraten, mineralen en vitamines
4. Vetten en vitamines

Deze voedingsstoffen zijn bouwstoffen

1. Alle voedingsstoffen
2. Water, mineralen eiwitten en vitaminen
3. Koolhydraten, vetten eiwitten en vitaminen
4. Alleen koolhydraten en vetten

Voedingsvezels zijn voedingsstoffen.

1. waar
2. niet waar

Bekijk de voedingsmiddelentabel.
Hoeveel kcal bevat 200 gram bloemkool? Noteer je berekening. Bedenk hoeveel kcal 1 kJ is. 1 kcal = 4,2 kJ

Het glazuur beschermt je gebit

1. waar
2. niet waar

Antwoord: Slokdarm met uitleg de ander heeft kraakbeenringen die bij luchtpijp horen.

Zet deze organen van het verteringsstelsel op de goede volgorde
Dikke darm - Maag - Mond - Anus - 12vingerige darm - Endeldarm - Slokdarm - Dunne darm

In de mond wordt het voedsel gekauwd. Noem 2 redenen waarom het voor de spijsvertering belangrijk is!

Met letter P is het deel aangegeven waarmee het voedsel het verteringskanaal in komt. Hoe heet het gedeelte dat met P is aangegeven.

Waar worden de meeste voedingsstoffen opgenomen in het bloed?

1. dunne darm
2. dikke darm
3. twaalfvingerige darm
4. endeldarm

Leerdoelen

• Je kan uitleggen hoe je aan het gebit van dieren kunt zien wat ze eten. Je kunt voorbeelden noemen en herkennen.
• Je kan uitleggen hoe een vis adem haalt.
• Je kan uitleggen hoe een insect adem haalt. 
• Je kan uitleggen hoe een kikker adem haalt. 

Hoe kun je zien wat dieren eten?

Het type gebit en de lengte van het verteringsstelsel heeft alles te maken met het eten.

planteneters

vleeseters

alleseters

planten

vlees

lange darmen

korte darmen

middellange darmen

knip kiezen

plooi kiezen

knobbel kiezen

planten en vlees

Hoe haalt een vis zuurstof uit het water?

• geen longen maar kieuwen

kieuw = kieuwboog met kieuwplaatjes. 

in kieuwplaatjes zitten plooien = kieuwlamellen

Als water langs deze kieuwlamellen stroomt dan nemen de bloedvaatjes hierin daar zuurstof uit.

Hoe haalt een vis zuurstof uit het water:

Geen longen maar kieuwen

Kieuw = kieuwboog met kieuwplaatjes

In kieuwplaatjes zitten kieuwlamellen (met daarin bloedvaatjes)

Als zuurstofrijk water langs de kieuwplaatjes stroomt nemen de bloedvaatjes zuurstof op (en geven CO2 af).

Hoe komen insecten aan zuurstof?

Hoe ademen kikkers tijdens hun leven?

huid

uitwendige kieuwen

inwendige kieuwen

longen

Dit verandert gedurende hun leven (gedaanteverwisselingen).

hoe heet het ademhalingsstelsel van een insect?

1. long
2. kieuw
3. trachee
4. maag

LONGEN

LONGEN EN HUID

KIEUWEN