Literatuurgeschiedenis 1500-1700 4V

1500 - 1700: Gouden Eeuw en Renaissance
Middeleeuwen:       God, het geloof en het leven na de dood
16e en 17e eeuw:     Het leven op aarde

Nieuwe ontdekkingen: Copernicus (aarde is rond en draait om de zon), Columbus (Amerika), boekdrukkunst.
Idee over de mens: mens als uniek individu, dat zich moet ontwikkelen (homo universalis: alleskunner en -weter)
1 / 27
suivant
Slide 1: Diapositive
NederlandsMiddelbare schoolvwoLeerjaar 4

Cette leçon contient 27 diapositives, avec quiz interactifs, diapositives de texte et 6 vidéos.

Éléments de cette leçon

1500 - 1700: Gouden Eeuw en Renaissance
Middeleeuwen:       God, het geloof en het leven na de dood
16e en 17e eeuw:     Het leven op aarde

Nieuwe ontdekkingen: Copernicus (aarde is rond en draait om de zon), Columbus (Amerika), boekdrukkunst.
Idee over de mens: mens als uniek individu, dat zich moet ontwikkelen (homo universalis: alleskunner en -weter)

Slide 1 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 2 - Vidéo

Cet élément n'a pas d'instructions

Geloofsstrijd
Conflicten tussen katholieken en protestanten, gevolg reformatie (teveel rijkdom en kritiek op aflaten) o.l.v. Maarten Luther

1566: beeldenstorm in Katholieke kerken in heel Europa

Slide 3 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Willem van Oranje (1533 - 1584)
Geboren in Lutherse familie, erfde deel van de Nederlanden (o.l.v. rooms-katholieke Karel V)

Katholieke heropvoeding aan het hof.
Meningsverschillen met Karels opvolger Filips II leidden tot de Tachtigjarige Oorlog.

Slide 4 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 5 - Vidéo

Cet élément n'a pas d'instructions

Gouden Eeuw en migrantenstad
Handel in kruiden, koffie, suiker, tabak en slaven (VOC): Nederland steeds rijker
1600: 50.000 naar 200.000
> helft migrant: vluchten voor oorlogsgeweld of geloofsvervolging of op zoek naar werk, permanent of voor een seizoen.

Slide 6 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Renaissance
Renaître: opnieuw geboren worden
Nieuwe belangstelling voor de klassieke oudheid

Literatuur vooral 'ter leering ende vermaeck', maar ook kluchten en komedies.
Literatuur bevat een opvoedkundige boodschap

Slide 7 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Toneel en liederen
Meestal buiten opgevoerd, maar ook in de schouwburg:
  1. Tragedie (met ongelukkig einde) 
    incl. regels Artistoles/Deus ex machina
  2. Komedie/klucht
Geuzeliederen: o.a. strijdliederen,
1573 gebundeld in 'Het Geusen lieden Boecxken

Slide 8 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Reisverhalen en het sonnet
Journaal van Bontekoe (1648): verslag van VOC-reis, lezer was nieuwsgierig naar de nieuwe wereld.

Sonnet: Italiaanse uitvinding uit de 14e eeuw, meestal over de liefde voor een vrouw. "Uitvinder" Francesco Petrarca en zijn liefde voor Laura

Slide 9 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Rederijkerskamers
Vereniging van schrijvers, centra van kunsten en wetenschappen. Oefenen met schrijven en voordragen

Bekende kamers in Amsterdam: Het Wit Lavendel (vluchtelingen uit het Zuiden) en De Eglantier (Amsterdammers)

Slide 10 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 11 - Vidéo

Cet élément n'a pas d'instructions


Over wie gaat het Wilhelmus eigenlijk?
A
Willem Alexander
B
Willem van Oranje-Nassau
C
Koning Willem III
D
Willem van Hanegem

Slide 12 - Quiz

Les zonder devices
U beantwoordt de vraag samen met de leerlingen op het bord.


Hoeveel coupletten heeft het Wilhelmus?
A
2 coupletten
B
8 coupletten
C
15 coupletten
D
18 coupletten

Slide 13 - Quiz

Les zonder devices
U beantwoordt de vraag samen met de leerlingen op het bord.



Sleep de juiste betekenis naar de dikgedrukte woorden.
Oorlof mijn arme schapen 
die zijt in groten nood, 
uw herder zal niet slapen, 
al zijt gij nu verstrooid. 
Tot God wilt u begeven, 
zijn heilzaam woord neemt aan, 
als vrome christen leven, 
't zal hier haast zijn gedaan.
Als een prins opgezeten 
met mijner heireskracht, 
van den tiran vermeten 
heb ik den slag verwacht, 
die, bij Maastricht begraven, 
bevreesde mijn geweld; 
mijn ruiters zag men draven 
zeer moedig in dat veld.
In Godes vrees te leven 
heb ik altijd betracht
daarom ben ik verdreven, 
om land, om luid gebracht. 
Maar God zal mij regeren 
als een goed instrument, 
dat ik zal wederkeren 
in mijnen regiment.
Bang zijn.
In acht nemen of nakomen.
Oud Hollands woord voor legermacht.
Genezing, geluk brengend.

Slide 14 - Question de remorquage

Cet élément n'a pas d'instructions


In het eerste couplet hoor je de volgende zin: 'Ben ik van Duitsen bloed.'

Het gaat toch over Willem van Oranje die strijdt voor de Nederlanden? Hoe kan dat?
A
'Duits' is het Oudnederlands woord voor 'Diets' en dat betekent Nederlands.
B
Het moet eigenlijk zijn: "Hou ik van Duitsen bloed." Hij lustte de Duitsers rauw.
C
Willem van Oranje was eigenlijk een Duitser.

Slide 15 - Quiz

Cet élément n'a pas d'instructions


Hoe denk je dat de geuzen het Wilhelmus zongen?
Het Wilhelmus gaf de soldaten moed en maakte de Spaanse soldaten bang. Overal waar de Spanjaarden kwamen, werd het lied gezongen. Ze werden er gek van.
A
B
C

Slide 16 - Quiz

Cet élément n'a pas d'instructions

Het Wilhelmus was oorspronkelijk een soldatenmarsliedje: een energiek deuntje waar je lekker op kon marcheren.


.
Soldatenmars

Slide 17 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions



Het Wilhelmus wordt altijd afgespeeld of gezongen ...
Waar of niet waar?  
Sleep naar het juiste vak.
Waar
Niet waar
Als een afgevaardigde van het koningshuis op staatsbezoek is in het buitenland.
Aan het begin van elke schooldag.
Tijdens dodenherdenking op 4 mei.
Op Koningsdag.
Op 1 januari.
Bij internationale sportwedstrijden.
Bij het begin en einde van de dag op radio en televisie.
Tijdens Bevrijdingsdag op 5 mei.

Slide 18 - Question de remorquage

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 19 - Vidéo

Cet élément n'a pas d'instructions

Welkom 4Va!

Planning 13 juni:
- 10 minuten lezen
- Bespreken 'Spaanschen Brabander' van Bredero

Slide 20 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

G.A. Bredero - Spaanschen Brabander (1618)
Gerard Adriaenszoon Bredero
Belangrijkste werk, komedie
Inhoud
Jerolimo Rodrigo, vanuit Antwerpen naar 
Amsterdam gevlucht voor schuldeisers, 
laat zien hoe het leven in Amsterdam in de 
17e eeuw was

Slide 21 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 22 - Vidéo

Cet élément n'a pas d'instructions

Tijd voor een toneelstukje!
Rollen:
Jerolimo                  Andries
Robbeknol               Harmen
Jan Knol

Slide 23 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 24 - Vidéo

Cet élément n'a pas d'instructions

Pieter Corneliszoon Hooft (1581 - 1647)
Pieter Corneliszoon Hooft, woonde lang op het : ontving kunstenaars en geleerden.
Schreef gedichten, toneelstukken en de geschiedenis van de Opstand. 

Op zijn 17e op rondreis door Italië en Frankrijk: kennis gemaakt met Petrarca en zijn sonnetten.

Slide 25 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

P.C. Hooft - Wanneer de vorst des lichts (1610)
Wanneer de Vorst des lichts slaat aan de gulden tomen
Zijn hand, en beurt omhoog aanzienlijk uiter zee
Zijn uitgespreide pruik van levend goud, waarmee
Hij nare angstvalligheid, en vaak, en kreup'le dromen
Van 's mensen lichaam strijkt, en berg, en bos, en bómen
En steden volkrijk, en velden met het vee
In duisternis verdwaald, ons levert op haar stee,
Verheugt hij, met de dag, het Aardrijk en de stromen:
Maar d'andre sterren als naijvrig van zijn licht,
Begraaft hij, met zijn glans, in duisternissen dicht,
En van d'ontelbre schaar, mag 't niemand bij hem houwen.
Al eveneens, wanneer uw geest de mijne roert,
Word ik gewaar dat gij in 't heilig aanschijn voert
Voor mij de dag, mijn Zon, de nacht voor d'andere vrouwen.



Slide 26 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Huiswerk:

woordenschat paragraaf 2, opdr. 6,7,13

Quizlet oefenen: quizlet.com/_8t0lo7?x=1jqt&i=174nht

Slide 27 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions