Thema 6 EBS 8&9 THV

• Biologie
• Middelbare school
• mavo, havo
• Leerjaar 1

Thema 6

Extra BS 8 

Het zenuwstelsel

Extra BS 9: 

Zenuwcellen

deze les

terugblik

leerdoelen EBS 8 en 9

uitleg

aan de slag

vorige les?

Wat is de functie van een zintuig?

1. Impulsen omzetten naar prikkels en naar de hersenen sturen
2. Prikkels maken en doorsturen naar de hersenen
3. Prikkels omzetten naar impulsen en naar de hersenen sturen
4. Impulsen maken en doorsturen naar de hersenen

Leerdoelen

Na deze les kan je:

• Beschrijven hoe het zenuwstelsel is opgebouwd
• Beschrijven hoe impulsen door het lichaam geleid worden
• Beschrijven hoe een zenuwcel is opgebouwd
• Drie typen zenuwcellen kunnen noemen met hun functies en kenmerken

Functie van zenuwstelsel

Doel: geleiden van alle impulsen

       - naar de hersenen toe

       - van de hersenen af

Waarom?

Bewustwording van prikkels!

Zenuwcellen

Zenuwstelsel bestaat uit heel veel zenuwcellen

Zenuwcellen

Verschillende soorten cellen:

- Gevoelszenuwcellen

- Bewegingszenuwcellen

- Schakelcellen

Allemaal:

- Cellichaam met celkern

- Eén of meerdere uitlopers

Impuls richting

Hoeveel uitlopers heeft een zenuwcel?

1. Maximaal 1
2. 1 of meerdere
3. Minimaal 2
4. Een zenuwcel heeft geen uitlopers

Route van impulsen

Voorbeeld:

• 1. Kouprikkel in vinger
• 2. Prikkel wordt impuls
• Zenuwen --> ruggenmerg --> hersenen
• 3. Hersenen nemen kou waar
• 4. Hersenen sturen impuls naar
• spier
• 5. Arm terugtrekken d.m.v. spier

Waar liggen schakelcellen in het zenuwstelsel?

1. Alleen in het centrale zenuwstelsel
2. Binnen en net buiten het centrale zenuwstelsel
3. Helemaal buiten het centrale zenuwstelsel
4. In de zintuigen

Zenuwen

Uitlopers in bundels bij elkaar

- Dun laagje om elke
   uitloper

- Beschermingslaag om

   zenuw

Route van impulsen bij

een bewuste reactie

(Je voelt kou en besluit je vingers er uit te halen)

Reflexen

Reflex:

Een onwillekeurige (automatische) reactie van spieren op een prikkel

Voorbeeld:

Pupilreflex

Kniepeesreflex

Kniepeesreflex

1. Doe 1 been over het andere

2. Tik met je vingertoppen net
onder je knieschijf

Met deze reflex kan je bijv
struikelen voorkomen

Route van impulsen bij

een reflex

(Door de prik trek je je hand automatisch terug)

Het verschil tussen een bewuste reactie en een reflex is ... ?

1. Bij een reflex is het ruggenmerg niet belangrijk
2. Bij een reflex zijn de zenuwen dikker
3. Bij een reflex gaat de impuls sneller dan bij een bewuste reactie
4. Bij een reflex gaan impulsen niet eerst naar de hersenen

Wervelkolom

Wervels beschermen de zenuwen

Zorgt voor impulsgeleiding

Beschermd zenuwen in de rug

Geleid impulsen naar centraal zenuwstelsel

Onbewuste reactie op prikkel

Uitstulping van een zenuwcel

Geleid impulsen naar spier

Bundels van zenuwen in de rug

Reflex

Zenuwen

Uitloper

Gevoelszenuwcel

Bewegingszenuwcel

Ruggenmerg

Wervelkolom

Aan de slag

Maak EBS 8 en EBS 9