5.1 Wat levert werken op?

• Economie
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 1

H5 Is er werk voor jou?

Paragraaf 5.1 Wat levert werken op?

Wat weten we nog/al?

CAO

Leerdoelen 5.1

• Je kunt uitleggen wat voor arbeidsmotieven er zijn.
• Je kunt uitleggen hoe de hoogte van je loon bepaald wordt.
• Je kunt je nettoloon berekenen.
• Je kunt het verschil tussen wit, grijs en zwart werk uitleggen.
• Je kunt uitleggen wat het minimumloon is.

Arbeidsmotieven

De reden dat je werk zijn arbeidsmotieven.

Arbeidsmotieven kunnen zijn:

• Geld verdienen
• behoefte aan sociale contacten
• Nuttig en zinvol bezig zijn
• Regelmaat in je leven
• Nieuwe dingen leren.

Scholing

• Voor een aantal banen heb je een beroepsopleiding nodig. 
• Dit noemen we scholing.
• Banen waar je een opleiding voor nodig hebt noemen we geschoold werk. Voorbeelden zijn leraar en bakker.
• Banen waar je geen opleiding voor nodig bent, noemen we geschoold werk. Zoals schoonmaakster of vuilnisman.

CAO

• Je kunt lid worden van een vakbond.
• Die onderhandelt met de werkgevers over bijvoorbeeld het loon, het aantal werkuren per week en het aantal vakantiedagen.
• De afspraken over de arbeidsvoorwaarden worden per bedrijfstak vastgelegd in een CAO (collectieve arbeidsovereenkomst)

Loon

• In je arbeidsovereenkomst staat hoeveel je brutoloon is. 
• Dat is het loon dat je met je werkgever hebt afgesproken en waarop nog niets is ingehouden.
• Van je brutoloon gaan nog inhoudingen af voor loonbelasting en sociale premies. 
• Nadat deze inhoudingen van je brutoloon afgehaald zijn, houd je het nettoloon over, dit ontvang je op de bank.

Soorten werk

• Onbetaald werk wordt ook wel grijs werk genoemd, dit is werk waarvoor je niet wordt betaald, zoals Vrijwilligerswerk of mantelzorg.
• bij Zwart werk, werk je zonder arbeidscontract. Je krijg wel loon, maar betaalt geen belasting of sociale premies. zwartwerken is strafbaar.
• niet geregistreerd werk, noemen we de informele sector.

Minimumloon

• Als je werkt heb je recht op het wettelijk minimumloon. 
• Dat is het brutoloon dat een werknemer van 21 jaar en ouder minstens moet verdienen in een voltijdbaan.
• Ben je jonger dan geldt het minimumjeugdloon.
• Dat is een percentage van het minimumloon. Hoe jonger, hoe lager het minimumjeugdloon.

Je kunt nu

• Je kunt uitleggen wat voor arbeidsmotieven er zijn.
  
• Je kunt uitleggen hoe de hoogte van je loon bepaald wordt.
  
• Je kunt je nettoloon berekenen.
  
• Je kunt het verschil tussen wit, grijs en zwart werk uitleggen.
  
• Je kunt uitleggen wat het minimumloon is.

Begrippen paragraaf 5.1 

• Arbeidsmotieven
  
• Brutoloon
• Cao
• Geschoold werk
• Minimumloon
• Nettoloon
• Zwart werk

Aan het werk!

Maken opdrachten 5.1: 5, 7, 9, 10, 11, 12, 15 en 16 

Maken Rekenopdrachten: 3, 6 en 9

Klaar?

Laten checken bij docent, bij goedkeuring nakijken.

Klaar?  Werk laten zien aan docent.

Veel fout? -> Maken herhalingsopdrachten 5.1

Veel goed? -> Maken plusopdrachten 5.1