V6 T3 Gaswisseling en uitscheiding Bas 1 en 2

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

V6 T3 Gaswisseling en uitscheiding Bas 1 en 2

Voorkennis

- Welke stofwisselingsprocessen vinden in de cel plaats? 

- Hoe wordt de homeostase in het lichaam "geregeld"?

- Waar wordt de ademhaling aangestuurd?

Wat zijn de eindproducten bij de aerobe dissimilatie?

1. zuurstof en glucose
2. koolstofdioxide en melkzuur
3. koolstofdioxide en water
4. koolstofdioxide en alcohol

Waar wordt dit geregeld in het centrale zenuwstelsel?

Blokje ongecontroleerd weggooien

Blokjes opstapelen als een toren

middenrif aanspannen of ontspannen 

hartfrequentie verhogen

De bouw van het ademhalingsstelsel

De bouw van het ademhalingsstelsel

De bouw van het ademhalingsstelsel

Gaswisseling = opname en afgifte van gassen aan de lucht. Dit gebeurt in de longblaasjes.

Gaswisseling bij vissen

Het transport van zuurstof

Transport van zuurstof

Transport O2

• Hemaglobine: vier heemgroepen met ijzeratoom
• Als zuurstof bindt aan ijzer vormt het oxyhemoglobine
• Hb + O2 ↔ HbO2
• Hoge zuurstofspanning: bindt zuurstof (reactie naar rechts)
• Lage zuurstofspanning: zuurstof laat los (reactie naar links)

Basisstof 2: Longventilatie

Spirogram

samenvattend in woorden

Er zijn twee manieren van ademhalen: 

borstademhaling en buikademhaling

Beide berusten op het feit dat de longinhoud vergroot wordt. Dit gebeurt door aanspannen van de buitenste tussenribspieren of aanspannen van het middenrif. Hierdoor ontstaat een onderdruk, waardoor lucht naar binnen gezogen wordt. 

Luchtdruk

plaatsing spieren

Bij uitademen ontspannen de spieren zich. Hierdoor gaat óf het borstbeen met de ribben naar beneden óf het middenrif omhoog. Er ontstaan een kleinere ruimte, waardoor er overdruk ontstaat en de lucht stroomt naar buiten.

Voor een diepe inademing worden ook de halsspieren gebruikt, voor een diepe uitademing worden de binnenste tussenribspieren ook aangespannen.

Basisstof 2

Longventilatie

Respirogram 83B

• Vt/AV = ademvolume
• IRV = inspiratoir reservevolume
• ERV = expiratoir reservevolume
• RV = restvolume/residuvolume
• VC = vitale capaciteit
• FRC = functionele residuele capaciteit
• TC/TLC = totale longcapaciteit

Interpleurale ruimte

• Dunne laag vloeistof in ruimte tussen longvlies en borstvlies
• Lagere druk dan buitenlucht

De rekreceptoren meten de mate van uitrekking, via feedback wordt de inademing gestopt en ga je uitademen.

Bij hyperventilatie gaan personen te snel ademen, waardoor teveel CO₂ uitgeademd wordt en het gehalte te laag wordt in het bloed.

Regeling ademfrequentie

Leerdoelen B2

• Je kunt uitleggen op welke wijze longventilatie tot stand komt
• Je kunt beschrijven hoe het longvolume verandert tijdens ventilatiebewegingen
• Je kunt beschrijven hoe de ademfrequentie wordt geregeld

Regeling ademfrequentie in woorden

Het ademcentrum regelt de activiteit van de ademspieren. Hiervoor zitten er chemoreceptoren in de hersenstam, de wand van de aorta en de wand van de halsslagaders. Deze meten de pCO₂. Als er weinig zuurstof in het bloed zit, neemt de gevoeligheid voor CO₂ toe. Door sneller en krachtiger samen te trekken, kan de hoeveelheid geventileerde lucht wel 20x zo groot worden.

Borstholte, rustig en diep in- en uitademen

- longventilatie

- longvlies

- borstvlies

- interpleurale ruimte

- ribademhaling/borstademhaling

- middenrifademhaling/buikademhaling

Chemoreceptoren

Rekreceptoren

Ademvolume

- ademvolume

- dode ruimte

- inspiratoir reservevolume

- expiratoir reservevolume

- restvolume

- vitale capaciteit

- longvolume/longcapaciteit