Erfelijkheid

• PAV
• Secundair onderwijs

Lesverloop 

Erfelijkheid en evolutie 

1. Begrippen 
2. Geslacht 
3. Bloed 

Erfelijkheid en evolutie 

Begrippen 

1. Cellen 
2. Celkern 
3. Chromosomen 
4. Genen 
5. Geslachtshormoon 
6. Zygote 

Menselijk lichaam 

Bestaat uit miljoenen cellen: 

• Hersencellen, huidcellen, spiercellen,...

• Niet te zien met blote oog, zeer klein 

In het midden van de cel:

• Celkern 

Celkern: 

• 46 chromosomen
• OF 23 paar 

Chromosomen:

• Aantal: 46 of 23 paar 

• Kopie van erfelijkheidsmateriaal van je ouders 

• Draagt deel van je erfelijk         materiaal

• Lange slierten 

Cel 

DNA 

Celkern

Chromosoom

Genen

Chromosoom

• Bestaat uit een stof:      DNA  

DNA

• In DNA zitten genen 

• Genen bepalen huidskleur, oogkleur, haarkleur

Geslachtshormoon 

X X 

X Y 

Zygote = Eicel + spermacel = embryo = baby 

Tijd om te oefenen!  

https://app.wizer.me/learn/JNMGGT

Geslacht 

Geslachtshormoon X EN Y

X X 

X Y 

= 1 chromosomenpaar (2 x-chromosomen)

   + 22 andere paren

=  1 chromosomenpaar ( x en Y chromosoom)

    + 22 andere paren 

Dus: 

= eicellen

= zaadcellen

X 

Y

Y

Jongen 

De zaadcel bepaalt het geslacht 

1. Jongen
2. Meisje

1. Jongen
2. Meisje

Artikel de standaard + opdracht

Filmfragment Volt 

• Verbeteren leestekst "Geslacht kiezen mag niet meer in België"

• Eigen mening: geslachtsselectie 

Bloed 

• Erfelijkheid en bloed 
• Bloedgroepen
• Rhesusfactor 

Bloedgroepen 

• Je erft je bloedgroep van je ouders 

• Moeder geeft 1 kopie van bloedgroep   door aan kind

• Vader geeft 1 kopie van bloedgroep   door aan kind

• Kind krijgt in totaal 2 kopies

Soorten bloedgroepen 

A 

B

O

AB

Iedereen heeft één van volgende bloedgroepen: 

Soorten bloedgroepen: Rhesusfactor  

Iedereen heeft naast A, B, O, en AB nog een bloedgroep:  de rhesusfactor 

• +  of  - 

• Vader: geeft 1 kopie rhesus- gen aan kind 

• Moeder: geeft  1 kopie rhesus- gen aan kind 

• Kind: 2 kopies rhesus- gen 

Soorten bloedgroepen: Rhesusfactor  

+	DD of Dd	je erfde van één van de ouders een D
-	dd	je erfde van beide ouders een d

Als ouders geef je dus één van de twee kopies door aan je kind, een D of een d 

2 vormen: 

Soorten bloedgroepen: Rhesusfactor  

Moeder	Vader
D	D

Kind

DD

= 

Moeder	Vader
d	D

= 

Kind

Dd 

Moeder	Vader
d	d

= 

Kind

dd

Rhesus  positief 

+ 

Rhesus positief 

+ 

Rhesus negatief 

-

Opdracht bloedgroepen bepalen 

 /25

Lesoverzicht 

1. Erfelijkheid en evolutie: begrippen 
2. Geslacht: geslachtsbepaling - geslachtsselectie 
3. Bloed: bloedgroepen - rhesusfactor