Les 1.3.2 Wond trauma/beet

• Triage
• MBO
• Studiejaar 1

Triage DA1BOL

Les 1.3.2. 2022-2023

Wond, trauma/ beet

Tetanus

Wat gaan we doen?

- leerdoelen helder

-toets leren hoe doe je dat? 

-uitleg Medilect

-terugblik UWI

- wonden zelf aan de slag

-prikaccident

- tetanus

- Aftekenkaart en Huiswerk 

Reminder: mboleren.nl

- Na afloop van de les - zo kun je je kennis testen

- Alle modules van deze periode moeten af - anders geen deelname aan de toets

DEADLINE: DINSDAG 12 APRIL 16.00 uur

Noteer de deadline in je agenda

Probeer bij te blijven

EIGEN VERANTWOORDELIJKHEID

Leerdoelen

Je hebt 2 leerdoelen voor jezelf genoteerd. 

Wat waren jouw leerdoelen ook al weer?

Ga met deze leerdoelen de komende periode in. 

Laat de studenten de leerdoelen inleveren -het liefst op papier - dan kun je het meenemen naar de les en dit inzetten tijdens het oefenen en studenten hierop attenderen

Toets leren hoe doe je dat? 

Vooral:

Bestudeer goed de vragen en bereid je thuis voor, neem je vragen mee naar de les en maak aantekeningen.

Bestudeer goed de TRG-criteria-> als je begrijpt waarom het bijv. een U2 is, dan kun je dat beter onthouden.  

Zaken die niet vermeld worden in de vraag zijn ook niet bepalend voor het antwoord. Dus bedenk er zelf niet meer bij dan dat er in de vraag staat.

MBO-leren na de les maken ter controle 

Nadruk leggen op goede voorbereiding en het volgen van de lessen

Medilect wordt nu ook ingezet, we kijken na dit half jaar of dit helpt bij het leren. 

De toets is AFP en TRG. Bij TRG vragen moet je je AFP-kennis op niveau hebben, anders lukt het niet om de vragen goed te maken. 

Vaak zijn 2 antwoorden al duidelijk fout, beredeneer welk antwoord van de 2 overgebleven antwoorden goed  is en kies hiervoor. 

Medilect

Eerst account aanmaken, zie volgende slide

reactie-mail komt in je mailbox of in de spam

 daarna code toevoegen.

Je krijgt een link van Medilect in je chat. 

r 

Wat weet jij nog uit de vorige les over Urineweginfecties?

Hoe ontstaat een blaasontsteking?

Een blaasontsteking komt door bacteriën.

Bacteriën komen via de plasbuis in de blaas.

Ze gaan aan de binnenkant van de blaas vastzitten. Die gaat ontsteken.

Vaak is het de bacterie die bij iedereen in de darm leeft. Deze zit ook rond de anus en de plasbuis.

Wat is het verschil tussen een gecompliceerde en ongecompliceerde Urineweginfectie?

Ongecompliceerd:

Niet zwangere vrouwen, boven de 12 jaar, zonder koorts!  

Gecompliceerd:

Patiënten met een UWI die gepaard gaat met koorts. Of UWI bij mannen, zwangeren, kinderen en patiënten met afwijkingen aan de nieren of urinewegen, met een verminderde weerstand (onder wie diabeten) of een verblijfskatheter.

Gecompliceerde UWI/Risicogroepen	Ongecompliceerde UWI
Mannen	Vrouwen
Kinderen tot 12 jaar
Zwangeren
Verminderde weerstand (bv. Diabetes, Blaas-of Nierziekte)
Verblijfscatheter
Koorts

Gecompliceerde urineweginfectie moet altijd gezien worden op het spreekuur!

Wat zijn de adviezen die je geeft bij een urineweginfectie.

 Veel drinken

- Plassen niet uitstellen

- Goed uitplassen

- Goed afvegen (van voor naar achter)

- Direct plassen na seksueel contact

- PCM

Cranberry of vitamine C helpt niet (thuisarts.nl) , wordt nog vaak als advies gegeven,  theorie hierachter, het aanzu zuurmaken van de urine heeft een gunstige invloed op de infectie. (rem van bacteriën.  Realiseer je dat adviezen niet statisch zijn, maar iedere periode weer wat kunnen verschillen. 

Tijdens een zwangerschap merk je een UWI op omdat je pijn hebt bij het plassen.

1. waar
2. niet waar

Als je zwanger bent moet je vaak vaker plassen, door hormoonverandering, groei van de baarmoeder en later door druk op de blaas door de baby. Zonder UWI geen pijn bij het plassen. Vaak plassen zonder pijn kan wel wijzen op een UWI, dus wel snel controle op UWI

"Breng de opgevangen gewassen ochtendurine binnen 1 uur naar de praktijk liefst in een urinecontainer of anders in een schoon potje."

1. waar
2. niet waar

Niet waar, het moet binnen 2 uren gebracht worden. als het langer duurt moet de urine in de koelkast bewaard worden. Ook van belang dat dit bewaren in de koelkast op de praktijk gebeurd!

Wonden 

Wie heeft er wel eens een flinke wond gehad 

bijv. die gehecht moest worden?

hoe was dat? 

Wat heeft je dit geleerd, waar hou je rekening mee als je een patiënt bij je krijgt? 

Welke vragen zou je kunnen stellen? 

Wat stel je voor ABCD-vragen als iemand belt met een wond?

C: Spuit/kolkt het bloed eruit?

Als dit zo is: vegetatief checken 

Gevoel van flauwvallen?

klam zweterig etc. 

Anders bij milde wond: hoe voelt u zich verder?  u hebt geen andere klachten dan alleen die glup ( dit woord mogen ze leren) in de kin? 

Wat weet je nog meer over de ABCD?

Wat betekenen de letters ook al weer? 

Welke vragen kun je allemaal ook al weer stellen, bij de letter A, bij de letter B, bij de letter C etc. 

Als je het niet meer zo goed weet, pak dan je TRG wijzer erbij. 

Triage bij wonden

Bij een triagegesprek over wonden is het wel belangrijk dat je weet met welke wond je te maken hebt; hoe kom je hier achter? (welke vragen stel je tijdens de WHAM fase?)

Eerst de ABCDE veilig stellen natuurlijk!!

(Is het  bloeden te stelpen?)

hechten/plakken hoe gaat dit? 

patiënten vinden het spannend

niet tegen bloed kunnen

willen hun verhaal kwijt over wat er is gebeurd-> vraag hiernaar

www.thuisarts.nl

Thuisarts.nl wonden, hier staat heel veel info.   Gebruik dit in ieder geval voor je PP. 

Herken de wonden

Opdracht:

Groepjes van 4 of 5 studenten

Verdeel de onderwerpen

Zoek de achtergrond info bij de betreffende wond, gebruik je NHG-Wijzer, thuisarts.nl en overige betrouwbare info. 

Maak een korte PP-presentatie en informeer je medestudenten. 

Onderwerpen:

1. Snijwond/scheurwond

2. Bijtwond

3. Schaafwond

4. Krabwond *katten/honden

5 . Verzorging van gehechte wond

Welke info in je PP?

Wat voor type wond is het, wat zijn de kenmerken?

Wat is je eerste hulp? Hoe behandel je dit type wond?

Wat zijn je adviezen, waar moet de patiënt nog meer op letten? 

Wanneer is tetanusvaccinatie nodig bij dit type wond? 

Hoe gaat het verder? Wat is de verwachting tijdens de genezing?

Wanneer is contact opnemen nodig met de huisarts?

Maak je PP zo , zodat je als het ware les kunt geven aan de klas. 

Kort en bondig maar met alle benodigde info aanwezig. 

Doe dit zo compleet mogelijk, zodat je medestudenten de goede info krijgen. 

Presenteer het straks. 

Triage hoe? 

Waarom is de ABCD belangrijk? 

Waarom veel WHAM-vragen?

Welke Whamvragen ga je stellen?

Hoe is de patiënt of diegene die belt qua emotie denk je?

Volgende sheet: NHG TRGkaart, wie heeft er vragen vanuit de voorbereiding? 

WHAM-ABCD-vraag is belangrijk om te weten om welk type wond het gaat en hoe de patiënt er aan toe is. 

Spuit het bloed eruit, kolkt het eruit, is het te stelpen, valt de patiënt bijna flauw, is hij/zij minder aanspreekbaar.... 

Om een goed beeld van de situatie te krijgen en om het toestandsbeeld te bepalen, vandaar kun je de urgentie beter inschatten

WHAM: 

Hoe is de wond ontstaan?

Wanneer is het gebeurd? 

Kunt u de wond omschrijven? (eerst een open vraag) waar zit de wond, hoe lang, hoe groot, hoe diep, wijken de randen, is er verontreiniging? (LSD – wees nieuwsgierig)

Wat hebt u zelf al gedaan? 

Emotie:

Geschrokken:  willen meteen komen als ze denken dat gehecht moet worden, willen hun verhaal kwijt. -> vraag hiernaar

Onzeker: weten ook niet precies wat ze met kleine wonden moeten doen. 

hechten/plakken hoe gaat dit?-> leg dit uit als er sprake van is. 

Gespannen: patiënten vinden het spannend, kunnen misschien niet goed tegen bloed

Besteedt hier aandacht aan, biedt een luisterend oor, stel gerust, geef goede adviezen en stem deze goed af met de patiënt, geef een duidelijk vangnet.

Dit maakt dat de patiënt adviezen accepteert. 

Hebben studenten vragen n.a.v. de voorbereiding? Wat is ischemie?

Wat is Corpus Alienum?

Vragen /urgenties bij langs a.d. hand van de vragen die zij hebben. 

Waarom vraag je naar de rode streep? 

Wat is het verschil als je deze  met koorts hebt of zonder koorts ? 

U2 blijft gelijk 

Bij U3: Forse hematurie; er zit natuurlijk wel een verschil tussen 'bloed in de urine' en puur bloed plassen - wel goed om hier onderscheid in te maken 

U4: gecompliceerde uwi (man/kind/zwanger - afspraak binnen 24 uur met urinecontrole)

U5: alleen bij ongecompliceerde uwi met herkenning van klachten, zonder andere bijkomende klachten - advies geven

Wanneer de kaart wond trauma/letsel

- Bij welke klachten pak je deze kaart?

- Zou je eventueel nog een andere kaart overwegen te gebruiken bij dit onderwerp? Welke?

Je pakt de kaart als er echt een wond is. Het maakt niet uit of het een oude of een nieuwe wond is. 

Alle traumakaarten kunnen erbij gepakt worden. 

Erg belangrijk om altijd een extra check te doen. 

Heb je het plaatje compleet. 

Trauma aangezicht->  is het alleen het wondje, of is er meer. 

Advies bij grote wonden

Wanneer je iemand aan de lijn hebt met een grote bloedende wond welke adviezen geef je dan mee ter overbrugging?

De adviezen bij een flink doorbloedende wond: wond bedekken en lokaal druk geven met de hand op de wond. Niet iedere keer kijken of het al gestopt is. 

Bij doorlekken niet het verband vervangen, maar een nieuwe laag erop en blijven druk geven. 

Casus oefenen

Oefen in een tweetal je casus. 

Bespreek wat er goed ging en wat beter kon

Stel je docent vragen als er onduidelijkheden zijn

Pak je SOEPformulier erbij. 

Let goed op bij bijtwonden, deze komen het meest voor. 

Altijd de goede info geven, weet je het niet zeker vraag de dokter wat te doen. 

Prikaccident, besmetting

Prik-of snijaccident: Bloed of een andere lichaamsvloeistof van de ene person via een scherp voorwerp (naald/mes) in het lichaam van de ander.

Spataccident:  Bloed komt op de slijmvliezen of niet-intacte huid.

Bijtaccident: Bloed komt op mondslijmvlies of speeksel in een open wond. 

Let goed op bij bijtwonden, deze komen het meest voor. 

Altijd de goede info geven, weet je het niet zeker vraag de dokter wat te doen. 

Tetanus

Wie weet wat het is? 

Wat kun je doen om het te voorkomen?

Het schema staat in het fysieke boek, niet op de site

Tetanus is een ernstige, besmettelijke ziekte die wordt veroorzaakt door de tetanusbacterie.

Bijna alle kinderen in Nederland zijn tegen tetanus ingeënt. Daardoor komt het hier bijna niet meer voor.

Tetanus geeft spierkrampen in het hele lichaam, die levensbedreigend zijn.

Besmetting gaat via dierenbeten en via wonden die in contact komen met straatvuil, aarde of mest.

Altijd de goede info geven, weet je het niet zeker vraag de dokter wat te doen. 

Altijd de goede info geven, weet je het niet zeker vraag de dokter wat te doen. 

Tetanus vervolg

TIG= Tetanus Imuluglobuline TOX= Tetanus Toxoide

TIG- zo snel mogelijk na de verwonding toedienen – U3

TOX- in principe ook zo snel mogelijk na de verwonding toedienen – U4

(tot 3 weken na de verwonding is het nog zinvol om tetanus vaccinatie toe te dienen)

TIG en TOX als stereoprik toedienen

Schema: 0-1-7 maanden:

Dag van de verwonding TIG en TOX- U3

1 maand later  TOX

7 maanden na de verwonding TOX

Dan dus weer 10 jaar volledig beschermd

Belangrijk : Als er geen vaccinaties zijn geweest, bijv. vanwege geloofsovertuiging, of vanwege een levensvisie (antroposofie)  dan als U3 laten komen. Anders is een U4 voldoende. 

Dit protocol veranderd ook iedere keer weer. Nu wordt er gehanteerd, liefst zo snel mogelijk, maar uiterlijk binnen 3 weken. 

TIG- zo snel mogelijk na de verwonding toedienen – U3

TOX- in principe ook zo snel mogelijk na de verwonding toedienen – U4

(tot 3 weken na de verwonding is het nog zinvol om tetanus vaccinatie toe te dienen

TIG en TOX als stereoprik toedienen

Schema: 0-1-7 maanden:

Dag van de verwonding TIG en TOX

1 maand later TOX

7 maanden na de verwonding TOX

Als iemand een flinke wond heeft, of erge brandwond en helemaal niet gevaccineerd is geef je 2 vaccinaties   1 keer immunoglobuline en 1 keer toxoid

Als iemand een flinke wond heeft en korter dan 10 jaar geleden  een wond heeft hoeft er niets te gebeuren. Wel moet de vaccinatiestatus bekend zijn.

 Hij/zij moet dus alle injecties een keer gehad hebben. 

Als in dezelfde situatie de laatste vaccinatie langer dan 10 jaar geleden is -> 1 toxoid. nodig. 

Het schema kon ik niet in de digitale versie vinden, dus verwijzen naar het boek. 

Casus oefenen

Oefen klassikaal een casus

Geef elkaar tops en tips. 

Let goed op bij bijtwonden, deze komen het meest voor. 

Altijd de goede info geven, weet je het niet zeker vraag de dokter wat te doen. 

Is het duidelijk?

Huiswerk

MBO- leren:  Wond trauma beet

Voorbereiden volgende les:  Brandwonden

ABCDE kaart bijhouden

Let goed op bij bijtwonden, deze komen het meest voor. 

Altijd de goede info geven, weet je het niet zeker vraag de dokter wat te doen.