5.6 DNA-technieken

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Welkom terug!

Deze les gaat over DNA-technieken.

Ga je alvast naar LessonUp?

Programma van deze les

1. Nieuwe lesstof: DNA-technieken uitleg en opdrachten
2. Afsluiting met discussievraag en filmpje 

5.6: DNA-technieken

Leerdoel

5.6.12 Je kunt enkele DNA-technieken in de biotechnologie beschrijven.

Biotechnologie

Technieken waarbij organismen gebruikt worden om producten voor de mens te maken wordt biotechnologie genoemd.

Een simpel voorbeeld is het maken van yoghurt.

Technieken waarbij het DNA van een organisme wordt aangepast heten recombinante DNA-technieken.

Het aanbrengen van gewenste genetische eigenschappen bij organismen heet genetische modificatie.

Een genetisch gemodificeerd organisme wordt transgeen genoemd.

Voorbeelden van genetische modificatie

Crispr-cas

Crispr-cas is een methode van gene editing (gen-aanpassing). Hierbij worden gericht wijzigingen aangebracht in de genen van een organisme. Een stukje van de code wordt aangepast, waardoor eigenschappen veranderen.

Wat is Crispr?

Clustered

Regularly

Interspaced

Short

Palindromic

Repeats

Wat is Cas?

Toepassingen crispr-cas

Discussie: argumenten voor en tegen genetische modificatie. Enkele voorbeelden:

Voor                                                            Tegen

De voedselopbrengst wordt hoger. Dat is nodig om de groeiende wereldbevolking van voedsel te voorzien.	De mens heeft niet het recht de erfelijke eigenschappen van organismen naar eigen inzicht te veranderen.
Sommige gewassen worden bestand gemaakt tegen ziekten, waardoor minder chemische bestrijdingsmiddelen nodig zijn.	Sommige gewassen worden bestand gemaakt tegen chemische bestrijdingsmiddelen, waardoor meer van die middelen kunnen worden gebruikt.
Met behulp van genetische modificatie kunnen medicijnen beter, sneller en goedkoper worden geproduceerd.	Genetisch gemodificeerde organismen kunnen in de natuur terechtkomen en zich verspreiden. We weten niet wat de gevolgen daarvan kunnen zijn.

GMO gewassen van Monsanto (nu overgenomen door Bayer)

Gouden rijst als oplossing voor het voedselprobleem?

Zelfstandig werken

Wat: Paragraaf 5.6: opdr. 1 en 2 (kennis), 5 t/m 7 (inzicht)

Hoe:  Je mag zacht overleggen met je buur.  Tip: Lees eerst de lesstof door.

Klaar?: Maak een samenvatting van deze paragraaf of

vorige paragrafen of oefen op je eigen manier.

Maak ook 10 (samenhang, leuke opdracht die je laat nadenken over

de toekomst van de mens als soort.

Afsluiting

• Discussievraag: Hoe ver mag genetische modificatie gaan?
• Filmpje: mogelijkheden van Crispr-cas 
• Volgende les

Hoever mag genetische modificatie gaan?

• Mag je veevoer genetisch aanpassen?
• Mag je voedselgewassen genetisch aanpassen?
• Mag je dieren voor consumptie genetisch aanpassen?
•  Mag je huisdieren genetisch aanpassen?
• Mag je wilde dieren genetisch aanpassen?
• Mag je mensen genetisch aanpassen?
• Met welk doel mag je organismen genetisch aanpassen?

Volgende les

Gaan we het hebben over nog een aantal DNA-technieken.