3.1 Het Middellandse Zeegebied

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

3.1 Het Middellandse Zeegebied

H3 Verder kijken dan de Costa's

Lesdoel

• Wat zijn de geografische kenmerken van het Middellandse Zeegebied?
  
• Waarom is het zoutgehalte van de Middellandse Zee zo hoog?
  
• Hoe kan de kenmerkende natuurlijke plantengroei in het Middellandse Zeegebied worden verklaard? 
• Op welke manier bepaalt de natuurlijke omgeving de landbouw in het Middellandse Zeegebied?

Kenmerken

• Middellandse Zeeklimaat: Droge, hete zomers; milde, vochtige winters
• Onregelmatige kustlijn
• Nauwelijks eb en vloed

• Warmer en zouter in vergelijking met zeeën met zelfde ligging

Ligging

• Mediterranee
• Grootste binnenzee ter wereld
• Bereikbaar via Straat van Gibraltar, Bosporus en Suezkanaal
• 21 landen op 3 continenten (Europa, Azië/Midden-Oosten, Afrika)
• 400 miljoen inwoners
  

Zeestromen

Temperatuur

Zoutgehalte

Oorzaken

• Middellandse Zee lange tijd binnenzee, na stijgen zeepeil liep de straat van Gibraltar onder water.
• Straat van Gibraltar is erg ondiep en smal. Laat weinig water door. 
• Water na 80 jaar geheel ververst.
• Water is warmer -> verdampt meer -> zout blijft achter. 

Waterbalans

De waterbalans is negatief.

Er verdampt meer water, dan dat er via neerslag en rivieren bij komt. 

Waterpeil stabiel, door aanvoer water uit Atlantische Oceaan, Zwarte zee en Rode Zee

Zeestromen

Horizontaal

Oppervlaktestroom: W -> O

Dieptestroom: O -> W

Verticaal:

Kouder, zouter water heeft hogere dichtheid, dus zakt weg.

Voornamelijk daar waar rivieren in de zee uitmonden. 

-> Hoe is dit te verklaren?

Vegetatie

Vegetatie

• Aangepast aan extreme omstandigheden (droogte, brand, hoge temperaturen, reliëf, rotsachtige bodems)
  
• Kleine naald- en leerachtige bladeren; tegengaan verdamping
  
• Lange wortels; water uit diepere lagen

-> Voorbeeld: tijm

Plantengroei

3 types:

1. Loofbomen:

• lange wortels
  
• Kleine leerachtige bladeren
  
• Behouden blad tijdens droge periode. 
  

Plantengroei

2. Bladverliezende struiken

• bloeien in voorjaar

Plantengroei

3. Maquis

• dicht struikgewas
• Harde altijd groene bladeren
• tussendoor bloeiende planten

-> garrigue: uitgedund 

Landbouw

Mediterrane akkerbouw

• Droge akkerbouw: gehele jaar, laagland

            Cyclus: 1 jaar gebruiken, 1 jaar braak (, 1 jaar extensieve                                     veeteelt)

• Boom- en struikencultuur: steilere, minder vruchtbare hellingen. 
• Irrigatielandbouw: vlakkere, vruchtbaardere dalen aan de kust, 3 tot 5 oogsten per jaar, arbeids- en kapitaalintensief. 

Veeteelt

• Weinig economische betekenis
  
• Extensief
  
• Nomadisch (verdwijnt) of transhumance
  

Opdrachten

Maak (Over)leven in Europa

Hoofdstuk 3

§ 1

Opdr. 1 t/m 9

Klaar? --> casusopdracht: Civita