2.1 Het Middellandse Zeegebied

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

2.1 Het Middellandse Zeegebied

H2 Verder kijken dan de Costa's

Lesdoel

• Wat zijn de geografische kenmerken van het Middellandse Zeegebied?
  
• Waarom is het zoutgehalte van de Middellandse Zee zo hoog?
  
• Hoe kan de kenmerkende natuurlijke plantengroei in het Middellandse Zeegebied worden verklaard? 
• Op welke manier bepaalt de natuurlijke omgeving de landbouw in het Middellandse Zeegebied?

Ligging

• Tussen ongeveer 30 en 45 graden NB
• Grootste binnenzee ter wereld
• Bereikbaar via Straat van Gibraltar, Bosporus en Suezkanaal
• 21 landen op 3 continenten (Europa, Azië/Midden-Oosten, Afrika)
• 500 miljoen inwoners
  

Kenmerken

• Middellandse Zeeklimaat?
• Onregelmatige kustlijn
• Nauwelijks eb en vloed in Middellandse Zee

• Warmer en zouter in vergelijking met zeeën op dezelfde breedteligging

Zeestromen

Temperatuur

Zoutgehalte

Oorzaken

• Middellandse Zee lange tijd binnenzee, na stijgen zeespiegel liep de straat van Gibraltar onder water.
• Straat van Gibraltar is erg ondiep en smal -> Laat weinig water door 
• Water is warmer in het oosten-> verdampt meer -> zout blijft achter. 

Waterbalans

De waterbalans is negatief.

Er verdampt meer water, dan dat er via neerslag en rivieren bij komt. 

Waterpeil wel stabiel, door aanvoer water uit Atlantische Oceaan, Zwarte zee en Rode Zee

Zeestromen

Horizontaal

Oppervlaktestroom: W -> O

Dieptestroom: O -> W

Verticaal:

Kouder, zouter water heeft hogere dichtheid, dus zakt weg.

Voornamelijk daar waar rivieren in de zee uitmonden. 

-> Hoe is dit te verklaren?

Lezen en verwerken

Topografie

Maken opgaven 2.1: 1 t/m 3

2.1 Het Middellandse Zeegebied

H2 Verder kijken dan de Costa's

Lesdoel

• Wat zijn de geografische kenmerken van het Middellandse Zeegebied?
  
• Waarom is het zoutgehalte van de Middellandse Zee zo hoog?
  
• Hoe kan de kenmerkende natuurlijke plantengroei in het Middellandse Zeegebied worden verklaard? 
• Op welke manier bepaalt de natuurlijke omgeving de landbouw in het Middellandse Zeegebied?

Temperatuur

Zoutgehalte

Vegetatie

Mediterrane vegetatie

• Aangepast aan extreme omstandigheden (droogte, brand, hoge temperaturen, reliëf, rotsachtige bodems)
  
• Kleine naald- en leerachtige bladeren; tegengaan verdamping
  
• Lange wortels; water uit diepere lagen

-> Voorbeeld: tijm

Plantengroei

3 types:

1. Loofbomen:

• lange wortels
  
• Kleine leerachtige bladeren
  
• Behouden blad tijdens droge periode. 
  

Plantengroei

2. Bladverliezende struiken

• bloeien in voorjaar
• Daarna in ruststand

Plantengroei

3. Maquis

• dicht struikgewas
• Harde altijd groene bladeren
• tussendoor bloeiende planten

-> garrigue: uitgedund 

Landbouw

Mediterrane akkerbouw

• Droge akkerbouw: gehele jaar, laagland

            Cyclus: 1 jaar gebruiken, 1 jaar braak (, 1 jaar extensieve                                     veeteelt)

• Boom- en struikencultuur: steilere, minder vruchtbare hellingen. 
• Irrigatielandbouw: vlakkere, vruchtbaardere dalen aan de kust, 3 tot 5 oogsten per jaar, arbeids- en kapitaalintensief. 

3 nadelen

- maar een deel van land in gebruik

- braak liggen --> toename erosie

- onregelmatig aanbod arbeid

Veeteelt

• Weinig economische betekenis
  
• Extensief
  
• Nomadisch (verdwijnt) of transhumance
  

Lezen en verwerken

Maak (Over)leven in Europa

Hoofdstuk 2  § 1

Opdrachten 5, 6 en 7 eerst

Klaar? 4, 8 en 9