Plantage Wildlust - Tessa Leuwsha: leven achter het groene gordijn

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4,5

Introduction

Plantage Wildlust - Tessa Leuwsha

Instructions

De leerlingen hebben de roman 'Plantage Wildlust' (Tessa Leuwsha) gelezen en verwerken de inhoud en context in twee- of drietallen. In deze les werken de leerlingen aan drie doelen:

- een verdieping van de inhoud van de roman;

- een beredeneerd persoonlijk oordeel over de roman;

- een verdieping van hun kennis over het leven en werk op de Surinaamse plantages. 

In de bijlage is een docentenhandleiding inclusief voorbeeldantwoorden opgenomen.

Instructions

BG Plantage Wildlust - docentenhandleiding.docx

Plantage Wildlust

Tessa Leuwsha

Plantage Wildlust

*

 Tessa Leuwsha

Leven achter het groene gordijn

Leerdoel

Als je de opdracht goed hebt afgerond, heb je (1) voldoende kennis om een beredeneerd standpunt in te nemen over de roman. Ook heb je (2) meer kennis over Suriname na de afschaffing van de slavernij (3) heb je een dieper inzicht in de leefomstandigheden op de Surinaamse plantages.

De roman is beschikbaar in de Online Bibliotheek: https://ap.lc/vmGGn

Werkwijze

Bij deze opdracht bespreek en analyseer je in een groepje van twee of drie lezers Plantage Wildlust van Tessa Leuwsha. Je doet dat in drie etappes:

1   voorkennis activeren

2   inhoud verwerken

3   evaluatie 

Voorkennis activeren

Afb.: Wikimedia

Een nieuw leven

De personages Janna en Oscar gaan naar Suriname om een nieuw leven te beginnen. Wat zijn jouw wensen en verwachtingen van je eigen toekomst? Heb jij een droom die je heel graag in vervulling ziet gaan?

Bekijk hier het fragment

Afb.: pixabay

#Amy: hier zou een fragment passen waarin jongeren hun verwachtingen uitspreken over de toekomst.

Discipline!

De vader van Oscar was officier in het leger en wilde zijn zoon discipline bijbrengen door hem zware krachtoefeningen te laten doen. Hoe zou jij reageren op zo’n autoritaire vader?

Afb.: exerciseright

Ver van overzee

Na de afschaffing van de slavernij in 1863 was er in Suriname een grote behoefte aan contractarbeiders: 

‘De koffie- en cacaoplantage heet Wildlust (…) Tegenwoordig werken daar voornamelijk koelies uit Brits-Indië’ (p. 25). 

Uit welke landen of gebieden waren de contractarbeiders afkomstig?

Bekijk hier het fragment

Afb.: Wikimedia

#Amy: hier graag een fragment waarin iets wordt verteld over de herkomst van de contractarbeiders, of waarin de ervaringen van een contractarbeider worden beschreven.

Het Eldorado

In de roman wordt gesproken over Suriname als een Eldorado. Wat moet je jezelf voorstellen bij het ‘Eldorado’?

Bekijk hier het fragment

Afb.: Wikimedia

#Amy, hier graag een fragment met enige achtergrond over El Dorado

Plantage Frederiksdorp

Een belangrijk gedeelte van het decor waartegen de gebeurtenissen zich afspelen zijn gebaseerd op Plantage Frederiksdorp. Wat is er nog over van deze locatie: is de plantage volledig vergaan of heeft men er een bepaalde bestemming aan kunnen geven?

Bekijk hier het fragment

Afb.: Wikimedia

#Amy, kun jij een fragment toevoegen over het verleden (of heden) van Plantage Frederiksdorp?

De schrijver in kaart

Naast Plantage Wildlust heeft Tessa Leuwsha nog enkele romans geschreven, zoals Fansi’s stilte en De wilde vaart. Onderzoek naar welke thema’s deze twee romans te herleiden zijn en in hoeverre deze aansluiten bij het thema van Plantage Wildlust.

Afb.: Wikimedia

Inhoud verwerken

Afb.: Wikimedia

Oscar versus Creebsburg

Dit citaat maakt direct duidelijk wat de verhouding is tussen Oscar en Creebsburg. Leg deze verhouding uit en geef ook aan wat voor gevolgen dit heeft voor de loop van het verhaal.

‘Morgen.’ De opzichter leunde over de balustrade en spoog een fluim tabak uit op het gazon, met de rug van zijn hand veegde hij zijn mond af. In zijn andere hand hield hij een hoed. ‘Goedemorgen,’ kaatste Oscar terug. Hij wachtte op een gebruikelijke uitwisseling van beleefdheden: een handdruk, de opzichter die zei ‘aangenaam kennis te maken’, en die informeerde naar zijn reis. 

Dat alles bleef uit.

Afb.: pxfuel

Hoop en teleurstelling

Oscar en Janna vertrekken vol goede hoop naar Suriname. Met welk gevoel kwamen zij aan en waarin werden zij teleurgesteld? Leg ook uit hoe het leven op Plantage Wildlust hun relatie heeft beïnvloed.

Afb.: Wikimedia

36 degrees in the shade

In de tekst wordt de natuur en het klimaat uitgebreid beschreven. Noteer beknopt een tweetal van deze beschrijvingen. Welke invloed heeft de aandacht voor natuur en klimaat op jouw beeldvorming over de leefomstandigheden op de Plantage? Leg je antwoord uit.

Bekijk hier het fragment

Afb.: hikersbay

#Amy, hier graag een fragment waarin iets wordt verteld over het klimaat en of de invloed van de natuur in Suriname. Misschien iets over de Europese pas: Nederlanders die voor het eerst in Suriname komen, vallen direct op doordat ze (te) snel lopen, iets wat ze uiteindelijk fysiek opbreekt.

Het échte verhaal

Het narratief is een term uit de letterkunde. Het betekent dat een verhaal wordt verteld om bepaalde (politieke) opvattingen in samenhang te presenteren en anderen daarvan te overtuigen. Wat is volgens jou het échte verhaal: het leven op een Surinaamse koffieplantage, de relatie tussen Oscar en Janna, de verschillen tussen zwart en wit, een kritische benadering van de gevolgen van kolonialisme of misschien iets geheel anders? 

Omschrijf duidelijk het narratief dat jou het belangrijkste lijkt en leg uit hoe je tot deze keuze komt. Gebruik hierbij voorbeelden uit het boek.

Afb.: pexels

Een catastrofaal diner

Het etentje dat Janna organiseert, had het hoogtepunt moeten zijn waarmee alle tegenspoed gekeerd zou worden. Beschrijf hoe het etentje uitloopt op een catastrofe en welke consequenties dit heeft.

Afb.: freerangestock

Herkenning

In welk personage herken jij jezelf het meest? Leg dit uit aan de hand van een in het boek beschreven situatie.

Het vervolg?

Aan het einde van de roman ziet de lezer hoe Oscar en Janna terugkeren naar Nederland, zonder nieuwe dromen, zonder kind (!) en een desillusie rijker. De auteur laat open hoe het tweetal het leven in Nederland weer zal oppakken. Doe eens een poging: hoe denk jij dat Oscar en Janna, na alle ervaringen in Suriname, hun leven zullen vervolgen? Blijven zij bij elkaar, weten ze uit de financiële ellende te blijven, is hun opstelling ten aanzien van andere bevolkingsgroepen veranderd? Je kunt deze vraag benaderen door zakelijk te antwoorden, maar je mag ook door een kort stukje fictie hun nieuwe situatie duidelijk maken. 

Afb.: pixabay

Leven op een plantage

Vind je dat je na het lezen van de roman een helder en realistisch beeld hebt gekregen van het leven op een Surinaamse koffieplantage aan het begin van de twintigste eeuw? Leg je antwoord uit.

Bekijk hier het fragment

Afb.: Wikimedia

#Amy: hier graag een afsluitend fragment over het leven op de Surinaamse (koffie)plantages

Evaluatie

Afb.: Wikimedia

Het kindje van Janna en Creebsburg?

Aan het einde van de roman wordt niet beschreven wat er met het kind van Janna en Creebsburg zal gebeuren. Waarom zou dit niet vermeld worden? Noteer in een vijftal zinnen wat jouw verwachtingen zijn ten aanzien van het verdere leven van dit kindje. 

Afb.: wallpaperflare

Jouw oordeel

Geef Plantage Wildlust samen een waardering uitgedrukt in sterren (vijfpuntsschaal). Beargumenteer vervolgens jullie keuze. Wat vonden jullie goed en wat juist minder goed? Heeft de discussie jullie individuele oordeel veranderd, en zo ja, hoe? Probeer voorbeelden en argumenten te halen uit jullie reacties op de discussievragen.

Afb.: pixabay

Schrijf drie dingen op die je in deze les hebt geleerd.

Meer weten?

Kijk dan ook eens hier naar ...

Bekijk de lijst met alle fragmenten voor alle boeken van 

de Transkoloniale Leeslijst 2023 op Beeld & Geluid op School.