1 vmbo-kgt thema 4.3 Stevigheid en beweging: beenverbindingen

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k, g, t
• Leerjaar 1

Thema 4 Stevigheid en beweging

4.3 Beenverbindingen

wat gaan we vandaag doen?

herhalen vorige les: 4.1 Het skelet en 4.2 Botten

leerdoelen vandaag

nieuwe theorie: 4.3 Beenverbindingen

zelf aan de slag

herhalen leerdoelen

Geef de naam van onderdeel 25?

1. schouderblad
2. sleutelbeen
3. rib
4. borstbeen

Geef de naam van onderdeel 11

1. bovenarm
2. opperarmbeen
3. spaakbeen
4. ellepijp

Geef de naam van onderdeel 20

1. scheenbeen
2. dijbeen
3. kuitbeen
4. spaakbeen

Geef de naam van onderdeel 16

1. heupbeen
2. heiligbeen
3. bekken
4. staartbeen

Geef de naam van onderdeel 10

1. borstbeen
2. wervel
3. ribben
4. bostkas

Waarvan zijn je botten gemaakt

1. Lijmstof en kleurstof
2. Kleurstof en Kalkstof
3. Kalkstof en lijmstof
4. Kleurstof en kalkstof

Lijmstof zorgt ervoor dat een bot buigzaam is en kalkstof zorgt ervoor dat een bot hard is.

1. Juist
2. Onjuist

Zit er in de botten van bejaarden meer lijmstof dan kalkstof?

1. ja
2. nee

De beenderen van een kind bevatten meer lijmstof dan de beenderen van een oud persoon.

1. Juist
2. Onjuist

leerdoelen vandaag (4.3)

Aan het einde van de les:

- kun je 4 beenverbindingen onderscheiden

- kun je de bouw van een gewricht beschrijven

- ken je het verschil tussen een kogelgewricht en een scharniergewricht

Inleiding

Botten kunnen op verschillende manieren met elkaar verbonden zijn. Sommige verbindingen zijn beweegbaar, andere niet.

4.3 Beenverbindingen

Botten kunnen op 4 manieren met elkaar verbonden zijn:

1. vergroeid

2. met een naad

3. met kraakbeen

4. met een gewricht

Er zijn beenverbindingen met beweging en zonder beweging.

1. vergroeid

Het heiligbeen bestaat uit wervels die met elkaar vergroeid zijn.

Ook het staartbeen bestaat uit vergroeide wervels.

Tussen deze botten is geen beweging mogelijk.

2. naadverbinding

De botten van de schedel zitten aan elkaar vast met naden.

Tussen deze botten is geen beweging mogelijk.

Bij baby's zit er nog ruimte tussen de naden van de schedelbeenderen.

Zo'n ruimte heet een fontanel.

Hierdoor is er bij baby's tussen de schedelbeenderen een beetje beweging mogelijk.

3. kraakbeen

Sommige botten zijn door kraakbeen met elkaar verbonden.

Tussen 2 wervels zit een schijfje van kraakbeen. Door dit kraakbeen kunnen de wervels een beetje bewegen en kan je je rug buigen.

Ook tussen je ribben en je borstbeen zit kraakbeen.
En tussen de ribben en de wervels zit een gewricht.

Door het kraakbeen en de gewrichten kan je borstkas groter en kleiner worden als je ademhaalt.

4. gewricht

Een gewricht is een verbinding tussen 2 botten. Door een gewricht kunnen de botten gemakkelijk bewegen.

Het ene bot heeft een gewrichtskogel, het andere bot heeft een gewrichtskom.

De gewrichtskogel kan bewegen in de gewrichtskom.

4. gewricht

Op de kop van elk bot zit een laagje kraakbeen. Hierdoor kunnen de botten soepel bewegen en slijten ze niet zo snel.

De 2 botten van het gewricht zitten aan elkaar vast met het gewrichtskapsel.

Het gewrichtskapsel houdt de botten op hun plaats.

De binnenkant van het gewrichtskapsel geeft gewrichtssmeer af. Hierdoor kunnen de botten soepel bewegen.

Bij sommige gewrichten zit er ook stevige kapselbanden om het gewricht heen.

De kapselbanden helpen om de botten op hun plaats te houden.

4.3 Beenverbindingen

Er bestaan verschillende soorten gewrichten.

De belangrijkste 2 zijn:

- kogelgewrichten

- scharniergewrichten

4.3 Beenverbindingen

kogelgewricht:

- de gewrichtskogel van het ene bot draait in de gewrichtskom van het andere bot

- dit gewricht kan alle kanten op bewegen

bijvoorbeeld je schoudergewricht en heupgewricht

je gewrichten

scharniergewricht:

- 2 botten bewegen als een scharnier van een deur

- alleen heen en weer bewegen

bijvoorbeeld je knie en de gewrichten in je vingers

VRAGEN??

zelf aan de slag

4.3 Beenverbindingen: lees de tekst en maak de opdrachten

opdracht 1 t/m 4, 6 en 7 maken

(vanaf blz. 24)

herhalen leerdoelen

Aan het einde van de les:

- kun je 2 manieren onderscheiden waarop botten met elkaar verbonden kunnen zijn

- kun je de delen van een gewricht noemen met hun functies

- kun je kogelgewrichten en scharniergewrichten onderscheiden

herhalen leerdoelen

Aan het einde van de les:

- kun je 4 beenverbindingen onderscheiden

- kun je de bouw van een gewricht beschrijven

- ken je het verschil tussen een kogelgewricht en een scharniergewricht