Eerste les + 1.1 Van vorstendommen tot kolonie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Geschiedenis

Geschiedenis 

Welkom! 

Programma

- Begin van de les (5 min.);

- Uitleg §1.1 (15 min.)

- Opdrachten 1 t/m 4 maken (15 min.);

- Opdrachten en leerdoel bespreken (10 min.);

- Einde van de les (5 min.).

H1: Nederland en Indonesië

§1.1 van vorstendommen tot kolonie   

A: de Indische eilanden vóór 1600

Leerdoelen §1.1

A: Je kunt culturele, economische, politieke en sociale kenmerken noemen van de Indische eilanden vóór de komst van de Nederlanders.

B: Je kunt beschrijven hoe de VOC handeldreef in Oost-Indië.

C:  Je kunt uitleggen waarom en hoe Nederland zijn macht over Oost-Indië uitbreidde.

§1.1

Van vorstendommen tot kolonie

BASIS

A

De Indische eilanden vóór 1600

Leerdoel:

Je kunt culturele, economische, politieke en sociale kenmerken noemen van de Indische eilanden vóór de komst van de Nederlanders 

B

De VOC in Oost-Indië

Leerdoel:

Je kunt beschrijven hoe de VOC handeldreef in Oost-Indië

Begrippen:

Handelsmonopolie

Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC)

C

De kolonie Nederlands-Indië

Leerdoel:

Je kunt uitleggen waarom en hoe Nederland zijn macht over Oost-Indië uitbreidde

Begrippen:

Indirect bestuur

Gouverneur-generaal

Pacificatie

Koninklijk Nederlands-Indisch leger (KNIL)

Modern imperialisme

Cultuur

1) Wat mensen in hun hoofd meedragen:

– waarden: idealen, zoals gelijkheid, vrijheid en veiligheid; 

2) Wat je aan de buitenkant kunt zien of merken:

– uitdrukkingsvormen: bijvoorbeeld symbolen als een kruis (voor christenen) of de hamer en sikkel (voor communisten), of de Nederlandse klompen en molens, maar ook hoe je met je haar omgaat (felgekleurd, rasta vlechten of juist kaal) en taal; 

Economisch

Hoe en waar een land of staat geld aan uitgeeft.

Denk aan: handel, rijke en arme gebieden, etc.

Politiek

Hoe een land of gebied wordt bestuurd. 

Denk aan: koninkrijk, democratie, dictatuur etc.

Sociaal

Hoe mensen terecht zijn gekomen in een bepaald gebied en hoe ze met elkaar omgaan.

Denk aan: migratie, verschillende groepen mensen.

§1.1

Van vorstendommen tot kolonie

BASIS

A

De Indische eilanden vóór 1600

Leerdoel:

Je kunt culturele, economische, politieke en sociale kenmerken noemen van de Indische eilanden vóór de komst van de Nederlanders 

• 50x zo groot als NL
• Voor 1600 geen eenheid!
• jagers-verzamelaars, maar ook grote landbouwsamenlevingen

§1.1

Van vorstendommen tot kolonie

BASIS

A

De Indische eilanden vóór 1600

Vanaf 2e eeuw handel met Aziatische landen. Hierdoor meerdere culturele invloeden: 

• Schrift uit India
• Chinese munten bij handel
• Boeddhisme en hindoeïsme
  --> tempels
• Vanaf 16e eeuw Islam belangrijkste godsdienst

§1.1

Van vorstendommen tot kolonie

BASIS

A

De Indische eilanden vóór 1600

Koninkrijk Soenda (op Java):

• Handelden met andere eilanden via hun havensteden zoals Jakarta en Bantam
• 1579: veroverd door de Islamieten: stichting sultanaat Bantam (sultan = islamitisch heerser)

Atjeh:

• 1520: Islamitisch sultanaat
• Belangrijke schakel in handel tussen eilanden en vaste land
• Handel in specerijen --> Atjeh werd rijk
• Tempels, paleizen, sterke oorlogsvloot

Huiswerk

• Maak de opdrachten 1 t/m 4 op blz. 11 van je werkboek.

H1: Nederland en Indonesië

§1.1 van vorstendommen tot kolonie   

B: De VOC in Oost-Indië

Leerdoelen §1.1

A: Je kunt culturele, economische, politieke en sociale kenmerken noemen van de Indische eilanden vóór de komst van de Nederlanders.

B: Je kunt beschrijven hoe de VOC handeldreef in Oost-Indië.

C:  Je kunt uitleggen waarom en hoe Nederland zijn macht over Oost-Indië uitbreidde.

§1.1

Van vorstendommen tot kolonie

BASIS

B

De VOC in Oost-Indië

Leerdoel:

Je kunt beschrijven hoe de VOC handeldreef in Oost-Indië

• Einde 16e eeuw (rond 1590); Portugezen dreven handel via zee in specerijen -> veel winst. 
• NL wilde ook een route vinden naar Azië.
  Dit lukte in 1596.

VOC

§1.1

Van vorstendommen tot kolonie

BASIS

B

De VOC in Oost-Indië

• 1602: oprichting Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC).
   
• Doel: concurrentie voorkomen. De VOC kreeg het handelsmonopolie. Alleen schepen van de VOC mochten handel voeren.
• Handelsposten op Java, India, China, Japan. Belangrijkste: Batavia op Java
• Fort, haven, pakhuizen, woningen VOC-bestuurders en soldaten

§1.1

Van vorstendommen tot kolonie

BASIS

B

De VOC in Oost-Indië

De VOC:
 had bevoegdheden in Oost-Indië die normaal alleen een staat heeft:
 

• oorlog voeren 
  --> om handelspost te stichten
  --> gunstige handelsafspraken afdwingen
• volkeren met geweld dwingen tot samenwerking (Genocide van Banda - 1621)
• bestuurders aanstellen

www.ad.nl

H1: Nederland en Indonesië

§1.1 van vorstendommen tot kolonie   

C: De kolonie Nederlands-Indië

Leerdoelen §1.1

A: Je kunt culturele, economische, politieke en sociale kenmerken noemen van de Indische eilanden vóór de komst van de Nederlanders.

B: Je kunt beschrijven hoe de VOC handeldreef in Oost-Indië.

C:  Je kunt uitleggen waarom en hoe Nederland zijn macht over Oost-Indië uitbreidde.

§1.1

Van vorstendommen tot kolonie

BASIS

C

De kolonie Nederlands-Indië

Leerdoel:

Je kunt uitleggen waarom en hoe Nederland zijn macht over Oost-Indië uitbreidde

• 1798: VOC gaat failliet.  --> NL'se staat neemt alle bezittingen over.
   
• De gebieden van Oost-Indië wordt een kolonie: Nederlands Indië

§1.1

Van vorstendommen tot kolonie

BASIS

C

De kolonie Nederlands-Indië

1800: Modern imperialisme

Drie oorzaken:

• Grondstoffen voor de industrie
• Aanzien
• Europeanen voelden zich het beste. Vonden dat ze recht hadden om andere volken te overheersen

Dit wilde NL ook

Kan jij deze spotprent uitleggen?

§1.1

Van vorstendommen tot kolonie

BASIS

C

De kolonie Nederlands-Indië

Nederland richt het Koninklijke Nederlands-Indisch Leger (KNIL) op.
Doel: alle eilanden veroveren.

Officieren waren Nederlanders, soldaten waren inheemse bewoners.

1873: Atjeh

Nederland noemde veroveren pacificatie: brengen van vrede

Zag de inheemse bevolking dit ook zo?

§1.1

Van vorstendommen tot kolonie

BASIS

C

De kolonie Nederlands-Indië

Indirect bestuur op NL-Indië

Gouverneur-generaal

Residenten

Regenten

Dorpshoofden

Koloniaal bestuur

• Nederland laat het bestaande, inlandse (Javaanse) bestuur bestaam

• Nederland plaats boven en naast dit inlandse bestuur, een eigen, binnenlands, bestuur met Nederlandse ambtenaren aan het hoofd.

Gouverneur-Generaal

Gouverneur

Resident

Binnenlands bestuur

Assistent-resident

Regent

Inlands bestuur

Districtshoofd

Onderdistrictshoofd

Dorpshoofd

Controleur

↓

↓

↓

↓

↓

↓

↓

↓

↓

↓