H3 par. 3.3 De Bataafse Revolutie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Memo havo 2

H3. De tijd van pruiken en revoluties

De Franse Revolutie

par. 3.3 De Bataafse Revolutie

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen welke kritiek de patriotten aan het eind van de 18e eeuw hadden op de situatie in de Republiek.
  
• Je kunt beschrijven hoe de patriotten tijdens de Bataafse Revolutie de macht over wisten te nemen.
  
• Je kunt uitleggen wat er veranderde door de Bataafse Revolutie. 
• Je kunt uitleggen waarom de Bataafse Revolutie uiteindelijk mislukte.
• Je kunt uitleggen welke Nederlandse staten er na de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden ontstonden.
• Je kent de begrippen en jaartallen uit deze (deel)paragraaf.
  

Vragen over de video

1. Wat was aan het eind van de 18e eeuw voorbij?

2. Wie was stadhouder van de Republiek aan het eind van de 18e eeuw?

3. Wie waren tegen de stadhouder? 

Vragen over de video

1. Wat was aan het eind van de 18e eeuw voorbij?

De Gouden Eeuw

2. Wie was stadhouder van de Republiek aan het eind van de 18e eeuw?

Willem V (Prins van Oranje-Nassau)

3. Wie waren tegen de stadhouder? 

De patriotten

Nederland 1588-1815

Verschillende Nederlandse staten:

1588-1795 Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden

1795-1801 Bataafse Republiek

1801-1806 Bataafs Gemenebest

1806-1810 Koninkrijk Holland

1810-1813 Onderdeel van Frankrijk

1815 Verenigd Koninkrijk der Nederlanden

Kritiek op het bestuur

Rond 1780 waren problemen in de Republiek:

• Economie was in verval geraakt. 

       - VOC en WIC waren niet meer zo winstgevend.

       - Dure oorlogen met Engeland.

       - Armoede en werkloosheid namen toe.

• Burgers hadden steeds meer kritiek op de regenten en de stadhouder 

       Willem V, Prins van Oranje-Nassau:

       - Regenten zouden alleen aan zichzelf denken (bestuursfuncties),
       - Willem V maakte de functie van stadhouder erfelijk,

       - Willem V probeerde zijn macht te vergroten,

       - Willem V gedroeg zich als een absoluut vorst.

Kritiek op het bestuur

Patriot = Nederlander die zich in de tweede helft van de 18e 

eeuw verzette tegen het bestuur van stadhouder en regenten. 

Een patriot wilde dat het volk meer invloed op het bestuur kreeg 

en dat alle burgers dezelfde rechten zouden krijgen.

1781 Joan Derk van der Capellen tot den Pol publiceerde zijn 

pamflet  Aan het Volk van Nederland. Wilde een democratisch 

bestuur, gelijke rechten voor iedereen en minder macht voor de 

stadhouder en regenten. 

Kritiek op het bestuur

De patriotten wilden:

• Dat meer burgers inspraak in het bestuur kregen.
• Een grondwet en grondrechten.

Ondertussen richtten ze hun eigen legers (vrijkorpsen) op.

Verjoegen de stadhouder in 1785 uit Den Haag en probeerden vanaf 1786 de macht in sommige steden over te nemen (opstand).

Kritiek op het bestuur

Oranjegezinden = Groep Nederlanders die tijdens de Republiek aan de kant stonden van de stadhouders uit het huis van Oranje. Ook wel prinsgezinden genoemd.

De koning van Pruisen stuurde in 1787 een leger om de patriotten met geweld uit het land te verwijderen en de orde te herstellen.

De opstand mislukte en veel patriotten vluchtten naar Frankrijk.

Welke drie economische problemen had de Republiek rond 1780?

1. - De Oostzeehandel stortte in - Dure oorlogen met Engeland - Armoede en werkloosheid
2. - De Oostzeehandel stortte in - Dure oorlogen met Spanje - Armoede en werkloosheid
3. - VOC en WIC waren niet meer zo winstgevend - Dure oorlogen met Engeland - Armoede en werkloosheid
4. - VOC en WIC waren niet meer zo winstgevend - Dure oorlogen met Spanje - Armoede en werkloosheid

Op wie nam de kritiek aan het eind van de 18e eeuw toe?

1. Koning en regenten
2. Koning en raadpensionaris
3. Stadhouder en raadpensionaris
4. Stadhouder en regenten

Burgers hadden drie punten van kritiek op de stadhouder. Welke hoort daar niet bij?

1. Willem V gedroeg zich als een absoluut vorst
2. Willem V kwam op voor de belangen van het volk
3. Willem V probeerde zijn macht te vergroten
4. Willem V maakte de functie van stadhouder erfelijk

Wat wilden de patriotten?

1. Gelijke rechten voor iedereen en een grondwet
2. Gelijke rechten voor iedereen en meer macht voor de stadhouder
3. Meer invloed voor de kerk en een grondwet
4. Meer invloed voor de kerk en meer macht voor de stadhouder

Waarom moesten de patriotten in 1787 vluchten?

1. Burgers kregen meer inspraak het bestuur
2. Hun opstand mislukte
3. Frankrijk bezette de Republiek
4. Pruisen verklaarde de Republiek de oorlog

Vragen over de video

1. In 1795 lukte het de patriotten wel om de macht over te nemen. Door wie werden ze geholpen?

2. Hoe noemen we deze opstand waarbij de patriotten de macht overnamen?

3. In 1795 ontstond een nieuwe Nederlandse staat. Hoe heette de opvolger van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden? 

Vragen over de video

1. In 1795 lukte het de patriotten wel om de macht over te nemen. Door wie werden ze geholpen?

Ze werden door Franse soldaten geholpen.

2. Hoe noemen we deze opstand waarbij de patriotten de macht overnamen?

Deze opstand noemen we de Bataafse Revolutie.

3. In 1795 ontstond een nieuwe Nederlandse staat. Hoe heette de opvolger van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden? 

De opvolger van de Republiek heette de Bataafse Republiek.

Nederland 1588-1815

Verschillende Nederlandse staten:

1588-1795 Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden

1795-1801 Bataafse Republiek

1801-1806 Bataafs Gemenebest

1806-1810 Koninkrijk Holland

1810-1813 Onderdeel van Frankrijk

1815 Verenigd Koninkrijk der Nederlanden

De Bataafse Republiek

1794-95 Franse inval. Patriotten keren met het Franse leger terug naar de Republiek en weten de macht over te nemen.

Bataafse Revolutie = Grote verandering in de samenleving en het bestuur in Nederland vanaf 1795 tot 1798.

Stadhouder Willem V vlucht naar Engeland en de regenten verliezen hun macht.

1795-1801 Bataafse Republiek

De Bataafse Republiek

Belangrijkste veranderingen:

• Alle volwassen mannen kregen kiesrecht, m.u.v. de 

allerarmsten, misdadigers en Oranjegezinden. De 

volksvertegenwoordiging, de Nationale Vergadering,

bestuurde het land.

• De Bataafse Republiek werd een eenheidsstaat. De wetten van het nieuwe 

bestuur golden voortaan in het hele land.  

• Alle burgers kregen dezelfde grondrechten (bijvoorbeeld vrijheid van 

godsdienst en vrijheid van meningsuiting).

•  Er kwam een grondwet (afspraken over het bestuur en de grondrechten)

De Bataafse Republiek

Bataafse Revolutie mislukt

1) Onenigheid onder Nederlandse bestuurders. Leidde tot een staatsgreep. Een groep bestuurders maakte zich meester van de macht en schafte de Nationale Vergadering (volksvertegenwoordiging) af. Daarna volgden nog andere staatsgrepen

2) De Fransen nemen de macht geleidelijk over.  In 1799 komt Napoleon in Frankrijk aan de macht. Wil zijn macht uitbreiden.

De Bataafse Republiek

1801-1806 Bataafs Gemenebest

Nadat Napoleon in Frankrijk aan de macht kwam, bemoeide hij zich steeds meer met Nederland (en andere landen).

1806-1810 Koninkrijk Holland

Napoleon maakt zijn broer Lodewijk Napoleon koning van Nederland. Wanneer Napoleon ontevreden is over de heerschappij van Lodewijk Napoleon, ontslaat hij hem.

Wat is de juiste tijdsvolgorde van onderstaande Nederlandse staten?

1. Bataafse Republiek, Republiek der 7 Verenigde Nederlanden, Bataafs Gemenebest
2. Bataafse Republiek, Koninkrijk Holland, Bataafs Gemenebest
3. Republiek der 7 Verenigde Nederlanden, Koninkrijk Holland, Bataafse Republiek
4. Republiek der 7 Verenigde Nederlanden, Bataafse Republiek, Bataafs Gemenebest

Wat hoort niet bij de periode 1795-1806?

1. Bataafse Revolutie
2. Bataafs Gemenebest
3. Grondwet
4. Lodewijk Napoleon

Wat hoort niet bij de Bataafse Republiek?

1. Burgers kregen grondrechten
2. Regenten kregen invloed op het bestuur
3. Eenheidsstaat
4. Grondwet

Aan de slag

Wat? Zie whiteboard.

Hoe? Alleen 

Hulp? Bij je buurman/buurvrouw. Kom je er samen niet uit? Dan bij je docent. 

Tijd? Tot het einde van de les. 

Klaar? Leer begrippen en jaartallen. Vraag docent.