3.3 De Bataafse Revolutie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

3.3 De Bataafse Revolutie?

De Bataafse Republiek is vernoemd naar een Germaans volk, dat in Nederland leefde.

Anonieme spotprent bij het gedicht Het Geldersche zwijn uit 1786. Het zwijn is stadhouder Willem V, die stadhouder was van 1766 tot 1795. Omdat er veel kritiek op zijn bestuur was, moest hij in de jaren 1785-1787 Den Haag verlaten en woonde hij tijdelijk in Gelderland. Op de grond staan de woorden ‘stad en burger regten’ en ‘de unie’. Het woord ‘Boergonie’ op de voederbak slaat op de dure Bourgondische wijn die daarin zou zitten.

Kritiek van de patriotten

Economische en Politiek-Bestuurlijke problemen:

• Handel groeide niet meer, armoede en werkloosheid namen toe.
• Regenten verdeelden bestuursfuncties onderling; weinig inspraak voor burgers.
• Stadhouder Willem V probeerde zijn macht te vergroten-> Koning?

Frankrijk was niet het enige land in Europa waar het eind 18e eeuw onrustig was.

Kritiek van de Patriotten

Ontevreden burgers noemden zich patriotten (‘goede vaderlanders’):

• Ze eisten meer democratische rechten en politieke inspraak.
• Gewapende patriotten verjoegen Willem V in 1785 uit Den Haag.
• In 1786 namen ze in verschillende steden de macht over.

Patriotten vs. Oranjegezinden

Willem V kreeg steun van de Oranjegezinden (prinsgezinden)

• Zij wilden het oude bestuur behouden en steunden de stadhouder.
• De politieke onenigheid tussen beide groepen leidde tot een machtsstrijd.
• Wilhelmina van Pruisen (vrouw Willem V)  geeft de doorslag en vraag haar broer (koning van Pruisen) om hulp

In 1787 kwamen Pruisische soldaten en maakten een einde aan de patriottenopstand-> Tienduizenden vluchtte naar Frankrijk -> Stadhouder Willem V komt terug.

Aan de slag

• 3.3 A: Beantwoorden leerdoel in schrift/laptop

Klaar?

• P.O.
• Verder werken

Boodschap? 

Deze spotprent bekritiseert stadhouder Willem V. Hij wordt afgebeeld als een varken dat dure wijn drinkt, wat symbool staat voor zijn hebzucht en misbruik van macht. De tekenaar wil laten zien dat Willem V zichzelf verrijkt terwijl het volk lijdt onder slecht bestuur.

Nederlander die zich in de tweede helft van de 18e eeuw verzette tegen het bestuur van stadhouder en regenten. Een ....wilde dat het volk meer invloed op het bestuur kreeg en dat alle burgers dezelfde rechten zouden krijgen.

1. Oranjegezinden
2. Patriotten

Groep Nederlanders die tijdens de Republiek aan de kant stonden van de stadhouders uit het huis van ....... Ook wel prinsgezinden genoemd.

1. Patriotten
2. Oranjegezinden

In 1795 werd voor het eerst in de geschiedenis een vloot veroverd door ruiters.

De Bataafse Revolutie 1795 tot 1798

De Bataafse Republiek 1795-1806

Deja vu: la république

Er kwam een Nationale Vergadering en een grondwet in 1798.

 

De Bataafse Republiek (1795-1806)

In 1795 verdreven de patriotten, met hulp van Franse soldaten, stadhouder Willem V (G-B)

• Er kwamen verkiezingen voor de Nationale Vergadering.
• Bijna alle volwassen mannen mochten stemmen (behalve de armen).
• Er was onenigheid over hoe het nieuwe bestuur eruit moest zien.
• In 1798 werd een nieuwe grondwet doorgedrukt door radicalen.

Grondwet 1798

• Alle burgers kregen grondrechten, zoals vrijheid van meningsuiting en vrijheid van geloof. 
• Voorrechten van adel en geestelijkheid werden afgeschaft. 
• Voor het eerst sinds de Opstand             mochten niet-calvinisten, zoals katholieken en Joden, deelnemen aan het bestuur.
• Eenheidsstaat ?

Eenheidsstaat 

Een land waarin overal dezelfde wetten en regels gelden en waarin het centrale bestuur het belangrijkste bestuur is.

• De hoogste macht lag bij een gekozen volksvertegenwoordiging in Den Haag.
• Stemrecht voor alle volwassen mannen, behalve de allerarmsten, misdadigers en Oranjegezinden.
• Eén belastingsysteem 
• Geen eigen wetten/regels in gewesten en steden

Al deze veranderingen vanaf 1795-1798 noemen we de Bataafse Revolutie

Weinig terecht van de ideeën in de Bataafse grondwet.

1. Onrust en staatsgrepen.

2. De Fransen namen 

    geleidelijk de macht over. 

Plotselinge verovering van de politieke macht in een land door één persoon of een kleine groep personen.

De Fransen nemen de macht over

 Europese vorsten waren bang: Revolutie -> Daarom oorlog tegen Frankrijk. Franse troepen in de Bataafse Republiek -> Revolutie veilig houden 

• In 1806 namen de Fransen de macht volledig over; Einde van de Bataafse Republiek.

Koninkrijk Holland -Lodewijk Napoleon Bonaparte

1806-1810 Koninkrijk Holland

Eerste Franse Keizerrijk 1804-1814/15

Aan de slag

• 3.3  B/C : Beantwoorden leerdoelen in schrift/laptop

Klaar?

• P.O.
• Verder werken