Les 24 - 3M - 22/23 - Kenmerken van een democratie (les 2/10)

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Politiek

Les 0 - Politiek (introductie)

Les 1 - Wat is politiek?

Les 2 - Kenmerken van een democratie

Les 3 - Normen en waarden 

Les 4 - Links/rechts

Les 5 - Politieke stromingen

Les 6 - Regering en kabinet

Les 7 - Het parlement

Les 8 - Provincie en gemeente

Les 9 - Invloed uitoefenen op de politiek

Les 10 - Internationale vergelijking

Oefenvragen les 1

1. Noem iets dat van algemeen belang is.
2. Is eenzaamheid onder ouderen een maatschappelijk probleem?
3. Waarom is Nederland een indirecte democratie?
4. Noem een voordeel van het referendum.

Terugblik les 1:

In ons land zijn veel dingen al goed geregeld, maar er zijn ook maatschappelijke problemen. Omdat veel mensen last hebben van maatschappelijke problemen, maar ze het vaak niet eens worden over de oplossing, hebben we politici die namens ons besluiten.

In Nederland hebben we dus een indirecte democratie. We beslissen niet zelf over ieder probleem. Als je gaan stemmen (18+), kies je iemand die voor een oplossing is waar jij ook voor bent.

Les 1 --> Les 2

In Nederland gaat veel goed, maar er moeten nog elke dag besluiten worden genomen over maatschappelijke kwesties. Daarom hebben we de politiek.

In Nederland hebben we een parlement: een parlementaire democratie dus. 

We zijn ook een rechtsstaat: onze rechten en plichten en die van de overheid liggen vast. 

Les 2

Rechtsstaat

Een land waarin de rechten en plichten van de burgers én van de overheid zijn vastgelegd en ook worden nageleefd. 

         Grondwet

Hierin staan de belangrijkste rechten en plichten van de burgers en de overheid.

Bijvoorbeeld: recht op een gelijke behandeling, vrijheid van meningsuiting en kiesrecht

Grondwet

De Nederlandse Grondwet

welke grondrechten
herken je?

Art. 1: Gelijkheidsbeginsel

Art. 4: Kiesrecht, iedereen mag stemmen

Art. 5: Petitierecht

Art. 6: Vrijheid v Godsdienst en levensovertuiging

Art. 7: Vrijheid van meningsuiting, waaronder vrijheid van drukpers

Art. 8: Vrijheid van vereniging

Art. 9: Vrijheid van vergadering en betoging

Art. 23: Onderwijs, waaronder vrijheid van onderwijs

Art. 17: Vrije toegang tot rechter

Art. 42: onschendbaarheid koning en ministeriële verantwoordelijkheid

Art. 50: Er is een volksvertegenwoordiging

Art. 53: geheime verkiezingen

Art. 114: De doodstraf kan niet worden opgelegd

Trias Politica (=machtenscheiding) 

Dit voorkomt dat teveel macht bij een persoon of een groep komt.

Parlement

= gekozen volksvertegenwoordiging 

= Tweede Kamer + Eerste Kamer

Nederland is een parlementaire democratie 

Aantekeningen les 2

• De belangrijkste kenmerken van een democratie zijn: 1. We hebben een grondwet, 2. Het parlement heeft de hoogste macht en 3. De machten zijn gescheiden (= trias politica).
  
• Nederland heeft een parlement: de Tweede en Eerste Kamer. Zij beslissen over alle voorstellen en moeten toestemming geven aan ministers. Ze controleren de ministers ook of ze hun werk goed doen. Daarom noemen we Nederland ook wel een parlementaire democratie.
  
• Nederland is ook een rechtsstaat: alle rechten en plichten zijn vastgelegd in wetten. Zo zijn burgers beschermd tegen macht van de overheid.
  

Het belangrijkste verschil tussen een rechtsstaat en een dictatuur is:

Volgende les:

• Normen
• Waarden
• Politieke partijen