8.5 De sociale kwestie en 8.6 Modern imperialisme

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4,5

H8 Burgers en stoommachines

8.5 De Sociale Kwestie

Leerdoel

Aan het eind van deze presentatie kun je herkennen en uitleggen wat de sociale kwestie is

Wat is de Sociale Kwestie? (1)

• Een kwestie is een probleem
  

• De slechte woon- en werkomstandigheden van de arbeiders zijn duidelijk zichtbaar.
  

• Eind 19e eeuw.

• Vooral in de steden.
  

Wat is de Sociale Kwestie? (2)

• ‘De rijken worden rijker, de armen worden armer’

• Alleen ‘de rijken’ mogen stemmen

• Hierdoor blijven ‘de rijken’ aan de macht

Let op: De weekinkomsten van een mannelijke arbeider

was ongeveer 900 cent (9 gulden)

Wie helpt de arbeiders? (1)

• Sommige fabrikanten gaven de arbeiders wél wat extra's (soms ook uit eigen belang: een fittere arbeider werkt harder...)

• Arbeiders gaan staken

• Arbeiders gaan samenwerken in vakbonden.

Wie helpt de arbeiders? (2)

• Nederland kent drie grote politieke groepen: socialisten (links), confessionelen (midden) en liberalen (rechts)

• Deze politieke groepen hebben allemaal een andere oplossing voor de Sociale Kwestie, maar ook allemaal eigen belangen

Liberalen

• Nachtwakersstaat: overheid zorgt alleen voor orde en veiligheid

• Economie helemaal vrij laten

• Sociale wetten kosten teveel geld

• Rechts in de politiek

H4 Burgers en stoommachines

8.6 Het modern imperialisme

Leerdoel

Aan het einde van de les kunnen jullie drie oorzaken noemen voor imperialisme

Modern imperialisme

De Europese landen willen hun macht uitbreiden in Azië en Afrika.

0

Een wereldrijk veroveren

• Na 1800 beginnen de Europese landen meer gebieden in de wereld te veroveren
  
  
• De kolonies waar veel Europese landen handelsposten hadden, werden nu volledig veroverd
  
  
• Dit verschijnsel noemen we imperialisme

Oorzaken

1. Industrieën hadden grondstoffen en afzetgebieden nodig
   
2. Nationalisme: als grootmacht had men koloniën nodig (prestige)
   
3. Ideële motieven: missie/zending en 'white man's burden'

Dus: de motieven voor modern imperialisme

• Economisch:
• 1) Grondstoffen
• 2) Afzetmarkt
• Politiek:
• 3) Machtsvertoon
• Cultureel
• 4) Europese superioriteit

Nederlands-Indië

• In de tijd van de VOC had Nederland alleen controle over het eiland Java
  
  
• Met de komst van het imperialisme ging Nederland ook de andere eilanden veroveren
  
  
• De Nederlanders noemden hun nieuwe land Nederlands-Indië

Nederlands-Indië

• In de tijd van de VOC had Nederland alleen controle over het eiland Java
  
  
• Met de komst van het imperialisme ging Nederland ook de andere eilanden veroveren. Op Noord-Sumatra, leidde dit tot een guerrillaoorlog
  
  
• De Nederlanders noemden hun nieuwe land Nederlands-Indië
  

Imperialisme in Afrika

• In de 19e eeuw ontstaat er een race tussen de Europese landen om zoveel mogelijk gebieden
  
  
• Alle grootmachten willen een stukje van Afrika in hun bezit hebben
  
  
• Afrika wordt in een paar jaar tijd volledig verdeeld tussen de Europese landen

Leopold II

video:

Congo was eigendom van de koning van België

0