hst 4 paragraaf 4 "stoffen veranderen door ontleden"

• Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 3

Hst 4.4 "stoffen veranderen door ontleden"

Leerdoelen

4.4.1 Je kunt drie typen ontledingsreacties noemen en aangeven welke soort energie er nodig is voor elk type.

4.4.2 Je kunt voorbeelden geven van ontledingsreacties.

4.4.3 Je kunt zuivere stoffen onderverdelen in ontleedbare stoffen en niet-ontleedbare stoffen.

4.4.4 Je kunt op basis van de formule van een stof aangeven of deze een ontleedbare of niet-ontleedbare stof is.

Vandaag

Herhaling paragraaf 1

Definitie van ontleden

Filmpje Miranda Onstenk

Ontleden van water

Filmpje

Thermolyse

Elektrolyse

Fotolyse

Aan de slag

Quizje

Wat was de beginstof?

1. Koolstof
2. Water
3. Suiker
4. Brandbare gassen

Wat waren de reactieproducten?

1. Koolstof
2. Water
3. Suiker
4. Brandbare gassen

Definitie

Het woord ontleden geeft al een beetje aan wat we er met scheikunde mee bedoelen:

ont·le·den (ontleedde, heeft ontleed)

1. in delen scheiden: een zin ontleden in zinsdelen ontbinden

2. de afzonderlijke delen onderzoeken

Ontleding

We gaan het vandaag echt alleen over het ontleden van stoffen hebben. 

Dus je begint met 1 stof, en achter de pijl worden het er meerdere. 

Zilverchloride (s) -> Zilver (s) + Chloor (g)

Ontleden van water

Water bestaat uit watermoleculen. Deze moleculen kun je ontleden in Waterstof- en Zuurstofatomen.

Daarna kun je deze gassen gebruiken. Bekijk het volgende filmpje maar. 

Ontleden van water

We zetten dit even in een reactieschema (in woorden)

Water (l) -> Waterstof (g) + Zuurstof (g)

Op de volgende pagina zie je de reactievergelijking (in formuletaal, en kloppend (de juiste aantallen atomen en moleculen). 

Hoe noem je de ontleding van water? (Kijk nog even terug naar het filmpje als je het niet meer weet)

1. Fotolyse
2. Elektrolyse
3. Thermolyse

Hoe noem je het apparaat waarmee het water werd ontleed?

1. Toestel van Herman
2. Toetstel van Newton
3. Toetsel van Einstein
4. Toestel van Hoffman

Wat is de beginstof van het ontleden van water?

1. Water
2. Waterstof
3. Zuurstof
4. Elektriciteit

Wat zijn de reactieproducten van het ontleden van water?
Meer antwoorden mag.

1. Water
2. Waterstof
3. Zuurstof
4. Elektriciteit

Ontleden

In de quizvraag kwam je net een aantal moeilijke namen tegen:

Fotolyse

Elektrolyse

Thermolyse

Dit zijn 3 methoden om stoffen te ontleden. 

Thermolyse

• Ontleding dmv warmte.
  

• suiker (s) -> koolstof (s) + water (l) + gassen (g)
  

Elektrolyse

Voor de elektrolyse van water maak je gebruik van het toestel van Hofmann. 

• ontleding dmv elektriciteit

Filmpje: fotolyse van zilverchloride

Noteer:

• Waarnemingen voor en na de reactie met extra fel licht.

Fotolyse van zilverchloride

Voor: witte vaste stof

Na: met licht is het donkerder geworden.

Reactieschema: Zilverchloride --> zilver + chloor

Aan de slag

Maak nu 4.4. 

Lees de tekst, maak de opdrachten. 

Als iets verhit wordt zonder zuurstof is het dan een verbrandingsreactie of ontledingsreactie?

1. verbrandingsreactie
2. ontledingsreactie

Wat gebeurt er als je papier verhit in een reageerbuis?

1. Fase-overgang
2. Scheiding
3. Verbranding
4. Ontleding

Wat gebeurt er als je papier verhit zonder dat het in een reageerbuis zit?

1. Fase-overgang
2. Scheiding
3. Verbranding
4. Ontleding

Het zuur worden van melk is een ...

1. Fase-overgang
2. Scheiding van een mengsel
3. Vorming van een mengsel
4. Chemische reactie

een ontleding is een....

1. reactie met zuurstof
2. reactie waarbij altijd energie nodig is
3. reactie waarbij uit meerdere stoffen één stof wordt gemaakt
4. reactie waarbij uit één stof meerdere stoffen worden gemaakt

Beginstof

Reactieproducten

Suiker

Brandbare gassen

Water

Koolstof