les 13

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Weer & Klimaat

Programma

Binnenkomst + absentie (5 min)

Introductie 'world overshoot day'  (8 min)

Leerdoelen (2 min)

Opdracht 'Een nieuw klimaat in Nederland?' (15 min)

Uitleg gevolgen klimaatverandering Nederland  (7 min)

Aan het werk werkboek (10 min)

Uitleg gevolgen klimaatverandering Spanje (8 min)

Afsluiting (5 min)

Leerdoelen

Aan het einde van deze les kun je

- uitleggen wat er bedoelt wordt met 'world overshoot day';

- gevolgen noemen van klimaatverandering voor Nederland (temp, neerslag, natuur);

- gevolgen noemen van klimaatverandering voor Spanje (temp, neerslag, toerisme, landbouw);

- tenminste 3 oplossingen bedenken voor de gevolgen van klimaatverandering in Spanje;

Wat is het versterkte broeikaseffect?

1. Het terugkaatsten van zonnestralen door broeikasgassen waardoor het kouder wordt.
2. Afname van broeikasgassen rondom de aarde, waardoor het kouder wordt.
3. De massale ontbossing waardoor CO2 niet meer wordt opgenomen
4. Toename van hoge concentraties broeikasgassen in de atmosfeer waardoor het warmer wordt.

Noem tenminste 2 broeikasgassen (= gassen die zorgen voor het versterkte broeikaseffect)

Noteer op je post-it
zo precies mogelijk hoe het versterkte broeikaseffect werkt en wat het gevolg is.
(Dus: wat doen mensen? Wat gebeurd er met de hoeveelheid broeikasgassen? Wat gebeurd er met de temperatuur?)

- Bekijk de grafiek en lees de tekst.

- Bespreek met je groep wat je ziet gebeuren in de grafiek en wat dit betekent.

- Bedenk met je groepje 3 oplossingen voor het probleem dat je ziet. 

World overhoot day = de dag waarop we alle grondstoffen die de aarde in 1 jaar kan produceren opgemaakt hebben.

Als alles op is, moeten we de rest van het jaar van de reserves uit eerdere jaren leven. Maar hoe lang zijn er nog reserves?

Leerdoelen

Aan het einde van deze les kun je

- uitleggen wat er bedoelt wordt met 'world overshoot day';

- gevolgen noemen van klimaatverandering voor Nederland (temp, neerslag, natuur);

- gevolgen noemen van klimaatverandering voor Spanje (temp, neerslag, toerisme, landbouw);

- tenminste 3 oplossingen bedenken voor de gevolgen van klimaatverandering in Spanje;

Aan het werk- groep 1

Wat: 

- werkblad 'Een nieuw klimaat in Nederland'

Hoe: in tweetallen

Hulp: paragraaf 1.7 

Tijd: 15 minuten

Klaar: Maken paragraaf 1.7 vraag 1 en 2

Aan het werk- groep 2

Wat: 

- werkblad 'Een nieuw klimaat in Nederland'

Hoe: met de groep 

Hulp: paragraaf 1.7 + docent

Tijd: 10 min

Klaar: Maken paragraaf 1.7 vraag 1 + 2ac

Gevolgen klimaatverandering - Nederland

Temperatuur:

- Het wordt warmer in Nederland (net als in de rest van de wereld)

- De zeespiegel gaat stijgen (door het smelten van landijs)

- De kans op overstromingen door rivieren neemt toe (door het smelten van sneeuw en ijs in de bergen)

Neerslag

- Er valt in totaal meer neerslag

- De zomers worden droger met af en toe hele heftige buien (heftige neerslagintensiteit)

- Wateroverlast neemt toe (riolen en rivieren kunnen de heftige buien niet aan) - overstromingen

Natuur

- Sommige dieren en planten verdwijnen naar het noorden

- Nieuwe dieren en planten komen vanuit het zuiden -> bijvoorbeeld de tijgermug, de malariamug, vogelspinnen, meer teken...

Leerdoelen

Aan het einde van deze les kun je

- uitleggen wat er bedoelt wordt met 'world overshoot day';

- gevolgen noemen van klimaatverandering voor Nederland (temp, neerslag, natuur);

- gevolgen noemen van klimaatverandering voor Spanje (temp, neerslag, toerisme, landbouw);

- tenminste 3 oplossingen bedenken voor de gevolgen van klimaatverandering in Spanje;

Aan het werk- groep 1

Wat: 

- paragraaf 1.7 vraag 4 + 5abcd

Hoe: met de groep 

Hulp: lezen paragraaf 1.7 + groepsgenoten 

Tijd: 10 minuten

Klaar: Afmaken paragraaf 1.7 vraag 1 + 2

Aan het werk- groep 2

Wat: 

- paragraaf 1.7 vraag 4 + 5ab

Hoe: met de groep 

Hulp: docent + groepsgenoten + paragraaf 1.7

Tijd: 5.00 min hulp docent + 5.00 minuten zelfstandig werken

Klaar: Afmaken paragraaf 1.7  vraag 1 + 2ac

Gevolgen klimaatverandering - Spanje

Temperatuur:

- Het wordt flink warmer in Spanje (meer nog dan in Nederland)

- De uv-straling en kracht van de zon worden sterker (= grotere kans op huidkanker)

Neerslag

- Er valt (nog) veel minder neerslag

- Droge gebieden (= steppe) veranderen in woestijnen (=verwoestijning)

- In grote delen van Spanje wordt de waterbalans negatief (= er valt minder water dan dat er gebruikt wordt en verdampt)

Toerisme en landbouw

- Er is te weinig water voor de toeristen -> oplossing: ecotoerisme

- Er is te weinig water voor de landbouw -> oplossingen: druppelirrigatie (+plastic), geen gewassen verbouwen die veel water gebruiken (zoals rijst voor de paëlla), gewassen verbouwen die goed tegen droogte kunnen (zoals cactussen).

Watertekorten in Spanje

Waterbesparing in hotels

Waterbesparing in de landbouw

Leerdoelen

Aan het einde van deze les kun je

- uitleggen wat er bedoelt wordt met 'world overshoot day';

- gevolgen noemen van klimaatverandering voor Nederland (temp, neerslag, natuur);

- gevolgen noemen van klimaatverandering voor Spanje (temp, neerslag, toerisme, landbouw);

- tenminste 3 oplossingen bedenken voor de gevolgen van klimaatverandering in Spanje;

Afronding

Wat hebben we geleerd?

Hoe hebben we meegedaan?

Huiswerk

Leerdoelen

Aan het einde van deze les kun je

- uitleggen wat er bedoelt wordt met 'world overshoot day'  en wat dit te maken heeft met klimaatverandering;

- gevolgen noemen van klimaatverandering voor Nederland (temp, neerslag, natuur);

- gevolgen noemen van klimaatverandering voor Spanje (temp, neerslag, toerisme, landbouw);

- tenminste 3 oplossingen bedenken voor de gevolgen van klimaatverandering in Spanje;

Noteer drie oplossingen waarmee jij klimaatverandering kunt tegengaan.

Noteer drie oplossingen waarmee boeren watertekort kunnen tegengaan.

Hoe heb ik deze les meegedaan?

😒🙁😐🙂😃

Huiswerk

Leren klimaatverandering -> oorzaken, gevolgen, oplossingen (Ne + Sp)

Maken paragraaf 1.7

- Groep 1 vraag 1 + 2 + 4 + 5abcd

- Groep 2 vraag 1 + 2ac + 4 + 5ab

Lezen paragraaf 10