Markt en Overheid hoofdstuk 1

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Markt en overheid

Lesdoelen

Terugblik

Bij een perfect werkende markt zal de evenwichtsprijs tot stand komen, omdat vraag en aanbod met elkaar in evenwicht zijn. 

Weet je nog hoe je deze evenwichtsprijs moet berekenen? 

Evenwichtshoeveelheid/ evenwichtsprijs

1. Wat is de evenwichtshoeveelheid?
2. = 50
3. Wat is de evenwichtsprijs?
4. €525

pen,papier en rekenmachine

Qv = -0,5P + 80 (P = in euro's)

Qa = P - 40 (Qv en Qa = x 1.000)

Bereken de evenwichtsprijs

Bereken de evenwichtshoeveelheid

Evenwichtsprijs

Wordt er gevraagd naar een evenwichtsprijs

Dan reken je altijd Qa=Qv

Wordt er gevraagd naar een evenwichtshoeveelheid 

Dan vul je altijd de evenwichtsprijs in de Qa en de Qv formule

Verschuiving van de vraaglijn naar rechts

Betekenis van deze vraaglijn?

• Bij dezelfde prijs is de gevraagde hoeveelheid groter geworden.

Oorzaken van grotere vraag?

• hoger inkomen
• concurrentie is duurder geworden
• goede reclame

• Kortom: er is een oorzaak geweest waardoor de gevraagde hoeveelheid is toegenomen.
  

Aanbodlijn

Bij prijsdaling en prijsstijging van het product zelf ga je gewoon naar ander punt op de vraaglijn of aanbodlijn.

Marktvorm

Een marktvorm is het geheel van omstandigheden waaronder ondernemingen met elkaar concurreren.

Kenmerken van marktvormen

• Aantal aanbieders
• Aantal vragers 
• Aard van het product (homogene of heterogene producten)

Homogene producten

Consumenten zien de producten van de verschillende aanbieders als hetzelfde. De prijs is het enige waar ze op letten.

Heterogene producten

Als de consument vindt dat er verschil is tussen de producten van de verschillende aanbieders.

Volkomen concurrentie (H.1)

• Veel aanbieders en veel vragers 
• Prijs wordt bepaald door vraag en aanbod 
• Het maakt de vragers niet uit wie levert (homogeen goed)
• Komt weinig voor

Monopolie H.2

• Eén aanbieders en veel vragers 
• Prijs wordt bepaald de aanbieder zelf, hij is een prijszetter

Oligopolie H.3

• Weinig aanbieders en veel vragers  
  
• Heterogene goederen → producenten moeten met elkaar concurreren 
  
• Homogene goederen → klanten letten vooral op de prijs (er kan een prijzenoorlog ontstaan) 
  

Monopolistische concurrentie H.3

• Veel aanbieders  
• Producten lijken op elkaar, maar elke aanbieder is uniek
• Voor de klant is er een verschil wie levert of wat het merk is (heterogeen goed) 
• Komt veel voor

Martkvorm

• Hoeveel aanbieders zijn er?
• Hoeveel vragers zijn er?
• Zijn de producten verschillend of hetzelfde?

Marktvorm:

Hoeveel macht heeft de producent.

Hoeveel macht heeft de consument.

huiswerk 

maak opdracht 1.6 en 1.7

week 13 les 2

nakijken opdracht 1.6 en 1.7 

herhalen elasticiteiten 

marktmechanisme en surplus

opdracht 1.6

vraag a en b

vraag c t/m f

Prijselasticiteit van de vraag (Ev)

opdracht 1.7

Maak het volgende overzicht:

-Prijs oud=                                            qv oud =

Prijs nieuw =                                       qv nieuw =

-Daarna % verandering uitrekenen

-en als laatste de Ev formule invullen

§ 3.1 Prijsvorming

Hoe komt de prijs op de markt tot stand?

Kernwoorden:

- evenwichtsprijs

- evenwichtshoeveelheid

- marktevenwicht

Marktevenwicht

De exogene prijs wordt bepaald op de markt. 

De markt bestaat uit vraag en aanbod.

We spreken van marktevenwicht wanneer 

de prijs ervoor zorgt dat vraag gelijk is aan 

aanbod, dus waar qa = qv. 

Dit gebeurt d.m.v. het marktmechanisme, of de onzichtbare hand.

Voorbeeld

qv = -100p + 600

qa = 50p – 150

qv: qv = 0 ...............................................................

p = 0 qv = ...............................................................

qa: qa = 0 ..............................................................

p = 10 qa = ............................................................

qa = qv

...........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

qa = qv

50p – 150 = -100p + 600 50p = 750 p = 5

qa = 50 x 5 – 150 = 100 qv = - 100 x 5 + 600 = 100

Voorbeeld

qv = -100p + 600

qa = 50p – 150

qv: qv = 0 0 = -100p + 600 100p = 600 p = 6 

p = 0 qv = -100 x 0 + 600 = 600

qa: qa = 0 0 = 50p – 150 50p = 150    p = 3 

p = 10 qa = 50 x 10 – 150 = 350

Oefensom

Op een markt met volkomen concurrentie geldt het volgende marktmodel:

qv = -p + 500

qa = 2p – 250

a) Bereken de evenwichtsprijs en 

evenwichtshoeveelheid.

b) Teken vraag- en aanbodlijn in één grafiek.

qv = qa -p + 500 = 2p – 250 3p = 750 p = 740 / 3 = 250

qv = -250 + 500 = 250

qa = 2 x 250 – 250 = 250

Marktkenmerken

1. Transparantie markt
2. Aard van het product
3. Hoeveelheid aanbieders
4. Toegankelijkheid markt

Dus: vraag en aanbod bepalen de prijs. 

Het dictaat van de markt.

Hoe zit het met het surplus. 

Het surplus

Er zijn 2 groepen aan de linkerkant
van het evenwichtspunt:

Groep 1: Consumentensurplus:
Groep die bereid was meer te
betalen dan de marktprijs.

Het surplus

Groep 2: Producentensurplus:
Groep die bereid was een product
voor een lagere prijs aan te bieden

(de marginale kosten zijn langer -of

 gelijk aan de marktprijs)

aan de slag

Werken aan je taken

vragen stellen

huiswerk opdracht 1.12