3.3 De markt op!

• Economie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

4 MAVO

3.3 De markt op!

Herhaling lesdoelen 3.2

• Hoe bereken je het bruto- en nettoresultaat?
• Wat is de arbeidsproductiviteit en hoe kan die toenemen?
• Wat is de productiecapaciteit van een bedrijf?

Lesdoelen 3.3

• Hoe beïnvloeden vraag, aanbod en prijs elkaar?
• Hoe kun je vraag en aanbod in een grafiek weergeven?
• Hoe kan de overheid de markt beïnvloeden?

Waar denk jij aan bij 'vraag en aanbod'?

Vraag en aanbod

Alle vraag en aanbod bij elkaar noemen we de markt. 

Bijvoorbeeld: Alle vraag en aanbod van bloemen bij elkaar noemen we de markt voor bloemen.

Concrete markt

Deze kun je bezoeken (weekmarkt, winkel)

Abstracte markt

Het geheel van alle vraag en aanbod naar een bepaald product (telefoonmarkt)

Vraag

Prijs (€)                 Vraag (x1000)

25                                1

22,50                          2

20                               3

Aanbod

Prijs (€)         Aanbod (x1000)

25                   3

22,50             2

20                   1

Vraag & aanbod

1. Vraag naar producten ↓       →      prijs ↓

2. Vraag naar producten ↑      →      prijs ↑

3. Aanbod van producten ↓   →       prijs ↑

4. Aanbod van producten ↑   →       prijs ↓

Hoe beïnvloed de overheid de markt?

Nadeel vrije markt: 

evenwichtsprijs is voor sommige mensen te hoog

Overheid kan bescherming geven tegen hoge prijzen:

• maximumprijs instellen
  
• subsidies of toeslagen geven aan mensen met lage inkomens
  

Of beschermen tegen lage prijzen:

• minimumprijs verplichten (komt vrijwel niet voor)
  

• Evenwichtsprijs

• Evenwichtshoeveelheid
  

De prijs waarbij vraag en aanbod aan elkaar gelijk zijn

Het aantal producten dat gevraagd en aangeboden wordt bij de evenwichtsprijs

Evenwichtsprijs en evenwichtshoeveelheid?

Waarom heeft de vraaglijn een dalend verloop?

Waarom heeft de aanbodlijn een stijgend verloop?

Voorbeeldsom

• Er is een groot feest op De Wesenthorst, hierdoor is de vraag naar bekers groter.                                           →  Wat gebeurt er met de prijs?
• Is het interessant om óók bekers te gaan verkopen?
• Er is een nieuwe aanbieder van bekers op de markt gekomen.                                                                               → Wat gebeurt er met de prijs?

Transparante  markt

• Jouw producten en prijzen zijn goed met elkaar te vergelijken = transparante markt

Bij een overschot op de arbeidsmarkt is er meer ....

1. aanbod.
2. vraag.

Waar komt het aanbod van arbeid vandaan?

1. arbeiders
2. arbeidsverdeling
3. beroepsbevolking
4. arbeidsmarkt

Een teveel aan arbeiders kan leiden tot ontslag.

1. juist
2. onjuist

De zuivelmarkt is

1. een abstracte markt
2. een concrete markt

De prijs van appels is gestegen, hierdoor
(meerdere antwoorden mogelijk)

1. worden er meer peren verkocht
2. bakken we extra appeltaart
3. worden er meer appels verkocht
4. worden er minder appels verkocht

Hoe hoger de prijs, hoe
(meerdere antwoorden mogelijk)

1. lager de vraag
2. hoger de vraag
3. lager het aanbod
4. groter het aanbod

Wat heb je geleerd?

Op de arbeidsmarkt komt (1) van arbeid van de beroepsbevolking en de (2) van de werkgevers.

1. (1) de vraag (2) de vraag
2. (1) de vraag (2) het aanbod
3. (1) het aanbod (2) de vraag
4. (1) Het aanbod (2) het aanbod

Als het aanbod hoger wordt en de vraag blijft gelijk, dan

1. Blijft de prijs ook gelijk
2. Stijgt de prijs
3. Daalt de prijs

Dit is een grafiek van ...

1. de vraag
2. het aanbod

Waarom heeft de vraaglijn een dalend verloop?

1. Hoe hoger de prijs, hoe meer er gevraagd wordt
2. Hoe hoger de prijs, hoe minder vraag
3. Omdat de aanbodlijn stijgt
4. Omdat er altijd sprake is van evenwicht

Wat bepaalt de evenwichtsprijs?

1. Dit is afhankelijk van de inflatie
2. Dit wordt door de overheid bepaald
3. Vraag en Aanbod

Hoe beïnvloeden vraag, aanbod en prijs elkaar?

Hoe kun je vraag en aanbod in een grafiek weergeven?

Hoe kan de overheid de markt beïnvloeden?

https:

Extra uitleg

Extra oefening

1. Bekijk opdracht 24 t/m 28 op bladzijde 99 van 'Rekenen' en maak diegene die jij lastig vindt.

2. Bekijk opdracht 21 t/m 27 op bladzijde 94  van 'oefenopgaven' en maak diegene die jij lastig vindt.

Extra uitdaging

Voorbeeld

Gegeven is het volgende marktmodel:

q_v = -p + 500

q_a = 2p - 250

We willen de evenwichtsprijs en de evenwichtshoeveelheid weten.

Uitwerking rekenkundig

Evenwicht: q_v = q_a

_{-p + 500 = 2p - 250}

_{-3p = -750}

_{p = 250}

_{q = -250 + 500 = 2 x 250 - 250 = 250}

Uitwerking grafisch

Vraaglijn tekenen:

q_v = 0  p = 500

p = 0  q_v = 500

Aanbodlijn tekenen:

q_a = 0  p = 125

p = 300  q = 350

Oefensom

Gegeven is het volgende marktmodel:

q_v = -100p + 600

q_a = 50p - 150

Bereken evenwichtsprijs en evenwichtshoeveelheid

Teken dit marktmodel in één grafiek

Controleer of er in beide gevallen zelfde evenwichtprijs en evenwichtshoeveelheid uitkomen.

Uitwerking oefensom

q_v = q_a

-100p + 600 = 50p - 150

-150p = - 750

p = 5

q = -100 x 5 + 600 = 50 x 5 - 150

q = 100