Basisstof 5 Genexpressie

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Goededag

Bijna weekend :)

Planning

Herhaling

Basisstof 5

Zelfstandig aan het werk

Beschrijf 

DNA replicatie (DNA-polymerase, primer, SSBP, Helicase, ligase)

Transcriptie (RNA, pre-mRNA, Splicing, transcrptiefactoren)

Translatie - Eiwitsynthese (Ribosomen, mRNA, tRNA, genetische code)

Vragen over opdrachten of over de stof tot nu toe?

Basisstof 5 Genexpressie

genregulatie: genen in de cel kunnen aan- en uitgezet worden

genexpressie: als een gen aan staat, transcriptie -> translatie -> eiwit

regulatorgenen: regelen dat op het juiste moment de juiste genen tot expressie komen.

Genenregulatie Prokaryoten

inductor een stof die de genexpressie op gang brengt

structuurgenen: bevatten de informatie voor het vormen van een RNA of eiwit.

operon: deel van het DNA dat alle genen bevat die de vorming van een eiwit reguleren

Als er geen transcriptie plaatsvindt van de structuurgenen -> repressor gebonden aan de operator die in het DNA vóór de structuurgenen ligt.

RNA polymerase wordt geblokkeerd.

Repressor kan ook 

binden aan een inductor

corepressor:  wordt actief als er een molecuul bindt aan de repressor

Genregulatie bij eukaryoten

stamcellen ontstaan verschillende celtypen uit.

telomerase; een enzym waardoor bepaalde cellen onbeperkt kunnen blijven delen -> kan een telomeer langer maken

Omnipotent / totipotent: Embryonale stamcellen die na de eerste deling van de bevruchte eicel ontstaan.

- kunnen zich ontwikkelen tot elk celtype

Pluripotent: kunnen zich ontwikkelen tot alle celtypen van het organisme

multipotent: kunnen zich alleen ontwikkelen tot een beperkt aantal celtypen, bijvoorbeeld bloedstamcellen

Celdifferentiatie

wordt bepaald door de plaats van de cellen in het embryo.

Pluripotente embryonale stamcellen beïnvloeden elkaar.

Regulatorgenen geactiveerd

Genregulatie bij volwassen oganismen

Bij eukaryoten heeft RNA-polymerase

 hulp nodig van transcriptiefactoren.

Activators en repressors 

Activators binden aan een specifieke

DNA-sequentie -> enhancers

DNA-methylering

DNA is niet af te lezen doordat er aan de stikstofbasen methylgroepen zijn gebonden.

genen kunnen hierdoor aan of uit gezet worden

RNA-Interferentie

micro-RNA; remt de expressie van genen door het afbreken of blokkeren van mRNA-moleculen (er kan geen translatie plaatsvinden)

Vragen?

Zelfstandig aan het werk met opdracht 28 tot en met 37

muziek luisteren

zachtjes overleggen met buur