Overal 1-2 VH hfst 6.1 en 6.2

• Science
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Tekst

Overal 1-2 HV hfst 6

6.1 Spanningsbronnen

6.1 Spanningsbronnen

Elektrische Energie.

Bij een elektrische kachel

ontstaat uit elektriciteit warmte.

Met elektrische stroom kun je warmte maken.

6.1 Spanningsbronnen

Elektrische Energie.

Als een voorwerp erg heet wordt

gaat deze gloeien. Het voorwerp 

geeft licht.

Met elektrische stroom kun je licht maken.

6.1 Spanningsbronnen

Elektrische Energie.

Bij een elektrische trein

ontstaat uit elektriciteit

Beweging.

Met elektrische stroom kun je iets laten 

bewegen.

6.1 Spanningsbronnen

Elektrische Energie.

Met elektrische apparaten kun

Je bellen, schrijven, e-mailen,

Tv kijken en navigeren.

Deze apparaten verwerken

informatie

Met elektrische stroom kun je informatie verwerken.

Wat kun je allemaal doen met elektrische energie

6.1 Spanningsbronnen

Opwekken van elektriciteit.

In een elektriciteitscentrale wordt de energie uit een energiebron omgezet in elektrische energie.

6.1 Spanningsbronnen

Energiebronnen uit de bodem heten fossiele brandstoffen. 

Fossiele brandstoffen zijn:

Aardgas.         Steenkool.          Aardolie.

6.1 Spanningsbronnen

Duurzame energiebronnen

Stromend water.            de zon.             de wind.

Duurzame energiebronnen

Fossiele brandstoffen

6.1 Spanningsbronnen

Dynamo

Spanningsbronnen

stopcontact

batterijen

accu's

6.1 Spanningsbronnen

Een spanningsbron levert elektrische energie.

De sterkte van een spanningsbron noemen we de spanning (U). 

De eenheid is volt (V)

Een stopcontact heeft

Een spanning van 230 V.

1,5 volt

Spanningsbronnen met de verschillende spanningen die zij leveren.

9 volt

4,5 volt

230 volt

2,4/4,2 V

12 volt

6.1 Spanningsbronnen

Als je een apparaat op een te lage spanning aansluit werkt het apparaat niet of niet goed.

Als je een apparaat op een te hoge spanning aansluit kan het apparaat kapot gaan.

Zet de spanningsbronnen op volgorde van de laagste spanning naar de hoogst spanning.

Laagste Spanning

Hoogste Spanning

Spanningsbronnen:

Apparaat:

Wat is de spanning van deze batterij

1. 1,5 volt
2. 4,5 volt
3. 9 volt
4. 12 volt

Wat is de spanning van deze accu

1. 1,5 volt
2. 4,5 volt
3. 9 volt
4. 12 volt

Wat is de spanning van dit stopcontact

1. 9 volt
2. 200 volt
3. 230volt
4. 250volt

6.1 Spanningsbronnen

Polen

Een spanningsbron heeft 2 aansluitpunten.

Dat zijn de polen van de spanningsbron.

Bij batterijen en accu’s heet de ene pool de pluspool en de ander de minpool .

6.1 Spanningsbronnen

Voltmeter

Spanning kun je meten met een voltmeter 

of spanningsmeter

6.1 Spanningsbronnen

het aansluiten van een voltmeter.

Een volt meter heeft een

min (zwart)en plus (rood)

Aansluiting.

De plus van de batterij sluit

je aan op de plus van de 

voltmeter. 

De min op de min.

6.1 Spanningsbronnen

Meetbereik

Het meetbereik is het gebied waarin gemeten kan worden.

Als je gaat meten moet 

je eerst het grootste 

meetbereik kiezen.

Bij de meter hiernaast is dat 30 V.
 

6.1 Spanningsbronnen

Het aflezen van een voltmeter.

Bepaal eerst waarop het meetbereik is ingesteld 

Op de rechter foto is dat 15 V

Lees hierna de juiste schaal af.

Dus de schaal tot 15V.

De waarde is dan 4,5V

Spanning wordt gemeten met een..

1. ampèremeter
2. voltmeter
3. stroommeter

Welke waarde geeft de voltmeter aan?

1. 1,2V
2. 6V
3. 12V
4. 7 volt

Hoeveel volt
geeft deze
voltmeter aan.

1. 0,027 V
2. 0,27 V
3. 2,7 V
4. 27V

Anna meet met een voltmeter de spanning over een lampje.
Zij heeft de meter aangesloten zoals in afbeelding 2.
Anna haalt het stekkertje uit de bus van 15 volt.
Direct daarna steekt ze het stekkertje in de bus van 30 volt.
De wijzer van de meter zal:

1. naar links gaan tot hij op de bovenste schaal 4,5 volt aangeeft.
2. naar rechts gaan tot hij 9,0 volt op de onderste schaal aangeeft.
3. Op dezelfde stand blijven staan als hij nu staat.
4. hierdoor niets meer aanwijzen, dus teruggaan naar de 0.

De elektrische stroom loopt van de

pluspool naar de minpool van
 de spanningsbron. 

Op school gebruik je meestal een voedingskastje als spanningsbron

6.2 stroomkringen

Met een schakelaar kun je de stroomkring openen of sluiten.

Tekst

Er zijn drukschakelaars (deurbel)

en aan/uit schakelaars (lamp/tv).

6.2 stroomkringen

Geleiders en isolatoren.

Voorbeelden van geleiders zijn:

Koper                 zilver

ijzer                    lood

Staal                  zink

Nikkel                 brons

Goud              koolstof

Een geleider is een stof die een elektrische stroom goed doorlaat.

6.2 stroomkringen

Geleiders en isolatoren.

Voorbeelden van isolatoren zijn:

Hout            steen

Plastic         kurk

Papier         marmer

Glas            perspex

Rubber        zuiver water

Een isolator is een stof die elektrische stroom niet doorlaat.

6.2 stroomkringen

Weerstand

Een isolator heeft een grote weerstand. De stroom
kan er niet goed doorheen. 

Als een stof een goede geleider is heeft deze een kleine weerstand, de stroom kan er dan gemakkelijk doorheen.

6.2 stroomkringen

Wanneer kan stroom lopen?

1. Bij een open stroomkring
2. Bij een gesloten stroomkring
3. Bij een gesloten én een open stroomkring
4. Weet ik niet

Wat voor soort stroomkring zie je hier?

1. Open stroomkring
2. Gesloten stroomkring

Welke stof is een geleider?

1. aluminium
2. glas
3. pvc
4. rubber

Welke stof is een geleider?

1. Hout
2. papier
3. Glas
4. koolstof

Welke stof is een isolator

1. Aluminium
2. glas
3. koolstof
4. staal

Zet de stoffen in het juiste vakje.

Geleider

Isolator

hout

ijzer

kraanwater

koolstof

lucht

plastic

De hoeveelheid stroom kun je meten.

Een stroommeter noem je ook wel een ampèremeter.

Dit doe je met een stroommeter. Een stroommeter meet de stroomsterkte.(grootheid).

De eenheid van stroomsterkte is Ampère (A).

6.2 stroomkringen

Een ampèremeter sluit je aan door deze in de stroomkring te plaatsen.

6.2 stroomkringen

Een ampèremeter heeft een plus en een min aansluiting. De plusaansluiting moet aan de pluskant van de batterijen.

6.2 stroomkringen

GOED

FOUT

+  -

-  +

Meetbereik

Als je gaat meten moet je eerst het grootste meetbereik kiezen.

Het meetbereik is het gebied waarin gemeten kan worden.

6.2 stroomkringen

6.2 stroomkringen

Om een elektrisch apparaat te laten werken sluit je deze met een snoer aan op een spanningsbron.

Er gaat een elektrische stroom lopen.

De elektrische stroom transporteert de elektrische energie naar het apparaat.

6.1 Spanningsbronnen

Huiswerk

Lees de tekst van paragraaf 6.1.

maak de vragen van 6.1 digitaal.