5.2 & 5.3 kraakbeenweefsel/beenweefsel en beenverbindingen

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k, g
• Leerjaar 3

Startopdracht:

Lees 7.2 en 7.3 in stilte!

Klaar, check of je alle blauwe woorden al kent, de onbekende schrijf je alvast op in je schrift

Wat gaan we vandaag doen

korte terugblik vorige les

leerdoelen vandaag

nieuwe theorie: 7.2 en 7.3

zelf aan de slag

herhalen leerdoelen

5.1 het skelet van de mens

4 functies skelet:

- stevigheid

- vorm

- bescherming

- maakt beweging mogelijk

leerdoelen vandaag

Aan het einde van de les:

- kan je het verschil tussen kraakbeen- en beenweefsel benoemen

- kan je aangeven welke eigenschappen kraakbeen- en beenweefsel hebben

- kan je vertellen op welke 4 manieren botten van het skelet met elkaar verbonden zijn

- kan je benoemen uit welke onderdelen een gewricht bestaat

- kan je vertellen welke 3 soorten gewrichten voorkomen in ons lichaam

5.2 kraakbeenweefsel en beenweefsel

• kraakbeenweefsel is stevig en goed buigzaam
• beenweefsel is heel stevig en een beetje buigzaam

Er zijn een aantal overeenkomsten en verschillen tussen beide weefsels.

5.2 kraakbeenweefsel en beenweefsel

kraakbeenweefsel:

- bevat tussencelstof

- kraakbeencellen liggen in groepjes bij elkaar 

- o.a. in neus en oorschelpen

5.2 Kraakbeenweefsel en beenweefsel

beenweefsel

- bevat tussencelstof(bestaat uit kalkzouten

 en lijmstof)

- kalkzouten --> stevigheid

- lijmstof --> beetje buigzaam

- beencellen liggen in kring rond kleine kanaaltjes

https://schooltv.nl/video/samenstelling-bot-sterke-botten-maar-niet-te-zwaar/

5.2 Kraakbeenweefsel en beenweefsel

veranderingen in het skelet

- Baby's bestaan voornamelijk uit kraakbeenweefsel

- tijdens de groei kraakbeen --> beenweefsel

- bij kinderen bevat het beenweefsel nog veel lijmstof

- bij ouderen bevat het beenweefsel weinig lijmstof

Maken

Maak nu opdracht: 

Boek 3B, WB 7.2:  opdracht 9 en 10 

                                                                 Daarna:

                                                              Overleggen

Beide klaar, check met elkaar de blauwe woorden in het boek, help elkaar om ze uit te leggen

Beenverbindingen

De beenderen van het skelet zijn op verschillende manieren met elkaar verbonden.

Je hebt:

- beweeglijke verbindingen

- onbeweeglijke verbindingen

5.3 Beenverbindingen

Er zijn 4 manieren waarop beenderen met elkaar verbonden zijn:

- vergroeid (heiligbeen)

- door een naad (schedel)

- door kraakbeen (wervels)

- door gewrichten

Bouw gewricht

We gaan nu verder kijken naar de bouw van een gewricht.

Alle gewrichten hebben ongeveer dezelfde opbouw.

Bouw van gewricht

de bouw van een gewricht:

- gewrichtskogel

- gewrichtskom

- kraakbeenlaagje tussen beide botten

Gewrichtskapsel & gewrichtssmeer

bouw van een gewricht:

- gewrichtskapsel: zorgt ervoor dat de botten bij elkaar blijven

- gewrichtssmeer wordt gemaakt door gewrichtskapsel: houdt het gewricht soepel

Kapselbanden

Bij veel gewrichten zitten stevige kapselbanden om het gewricht heen.

Deze helpen mee om de botten op hun plaats te houden.

Type gewrichten

Er zijn verschillende typen gewrichten:

- kogelgewricht

- rolgewricht

- scharniergewricht

7.3 Beenverbindingen

kogelgewricht:

- gewrichtskogel van het ene bot draait in de gewrichtskom van het andere

- beweging in alle richtingen mogelijk

- bv. schoudergewricht

7.3 Beenverbindingen

rolgewricht:

- het ene bot draait in de lengteas om het andere bot

- bv spaakbeen en ellepijp

7.3 Beenverbindingen

scharniergewricht:

- het ene bot draait als een scharnier ten opzicht van het andere bot

- beweging heen en terug (als een deur)

- bv elleboog en vingerkootjes

VRAGEN??

Maken

Maak nu opdracht: 

Boek 3B, WB 7.3:  opdracht 15, 16 en 17

                                                               Daarna:

                                                        Overleggen

Beide klaar, check met elkaar de blauwe woorden in het boek, help elkaar om ze uit te leggen

biologie met Joost

7.2

https://www.youtube.com/watch?v=GJaxQqmsZpo

7.3

https://www.youtube.com/watch?v=tUzO59xc6ro

zelf aan de slag

opdracht 9, 13, 14 en 15

herhalen leerdoelen vandaag

Aan het einde van de les:

- kan je het verschil tussen kraakbeen- en beenweefsel benoemen

- kan je aangeven welke eigenschappen kraakbeen- en beenweefsel hebben

- kan je vertellen op welke 4 manieren botten van het skelet met elkaar verbonden zijn

- kan je benoemen uit welke onderdelen een gewricht bestaat

- kan je vertellen welke 3 soorten gewrichten voorkomen in ons lichaam