5.4 Dominant vs recessief

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

5.4 Dominant vs recessief

Leren voor de toets

Hoofdstuk erfelijkheid en evolutie. Basisstof 1 t/m 8 + 11

Plus een extra opdrachten boekje. 

In deze les leer je over

- Herhaling 5.3

meiose, mitose, eeneiige tweeling, genotype, fenotype. 

- dominante en recessive allelen

- Gensymbolen

Bij geslachtelijke voortplanting ontstaan nieuwe genotypen in de nakomelingen

1. juist
2. onjuist

Bij ongeslachtelijk voortplanting is het genotype van de nakomelingen een kloon van de ouder.

1. juist
2. onjuist

Hoe kan een eeneiige tweeling ontstaan?

1. Bij de ovulatie komen 2 eicellen vrij die beide worden bevrucht
2. een eicel wordt bevrucht door 2 zaadcellen
3. Bij een bevruchte eicel raken cellen van elkaar los tijdens de eerste delingen

Opdracht 10

Men kruist een bruine cavia met een witte cavia. De dieren uit de F1 zijn allen lichtgeel. Twee dieren uit de F1 worden onderling gekruist en krijgen nakomelingen (F2). Noteer welke fenotypen in de F2 voorkomen en in welke verhoudingen. 

Opdracht 11

Een plant met smalle bladeren wordt gekruist met een plant met brede bladeren. De planten in de F1 hebben allen ovale bladeren. In een tweede kruising wordt een plant met ovale bladeren gekruist met een plant met brede bladeren. Noteer welke fenotypen in de nakomelingen van de tweede kruising voorkomen en in welke verhoudingen.

Twee genen van een genenpaar bevatten informatie voor dezelfde erfelijke eigenschap

1. Juist
2. onjuist

Een voorbeeld van een allel bij cavia's is:

1. Een bruine vachtkleur
2. oogkleur
3. gedrag
4. vachtkleur

Bij een runderen is het roodharige allel ressesief en het zwartharige allel dominant.
Wat is het genotype van een roodharige koe?

1. AA
2. Aa
3. aa
4. AA of Aa

Bij een runderen is het roodharige allel ressesief en het zwartharige allel dominant. Wat is het genotype van een zwartharige koe?

1. AA
2. Aa
3. aa
4. AA of Aa

Bij een runderen is het roodharige allel ressesief en het zwartharige allel dominant.
Hoe noem je het genotype van een roodharige koe?

1. heterozygoot
2. homozygoot dominant
3. homozygoot recessief

Bij rundvee is zwartbont dominant over roodbont (zwartbont = A en roodbont = a). Uit twee zwartbonte ouders ontstaat een roodbont kalf. Welke genotypes hebben de ouders dan?

1. AA x aa
2. Aa x Aa
3. aa x aa
4. AA x Aa

Huiswerk

Basisstof 4 en 11 
maken opdracht 10, 11, 30, 31, 32

11. Kruisingen

Leerdoelen 11.4

- Je kunt met behulp van een kruisingsschema voorspellen wat de kans op een bepaald fenotype bij de F1 generatie is.

Stappenplan

Stap 1: Noteer de gegevens die bekend zijn

Stap 2: Wat is het fenotype en genotype van de P-generatie

Stap 3: Wat zijn de geslachtscellen van de P-generatie

Stap 4: Maak met een kruisingsschema de F1 zichtbaar

Stap 5: Lees de vraag goed en geef antwoord

Labradors

Bij labradors is het gen voor een zwarte vacht (A) dominant over het gen voor een gele vacht (a).

Een zwartharig vrouwtje (homozygoot) paart met een geelharig mannetje. Wat is de kans op een zwartharige pup?