Les 4 De indeling van teksten

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Leesvaardigheid

Hoofdstuk 2

De opbouw van een tekst

Paragraaf

2.1  De indeling van teksten

Onderwerp

De indeling van teksten

Leerdoelen

- Je herkent de opbouw (structuur) van een tekst

- Je vindt snel je weg in een tekst

Opbouw tekst

Langere teksten zijn meestal op dezelfde manier opgebouwd: titel – korte samenvatting (inleiding) – middenstuk – slot

Titel:

De titel is de naam boven een tekst. Het kan het onderwerp aangeven of de aandacht van lezers trekken.

De inleiding

Korte samenvatting (inleiding): Soms staat er onder een titel een ‘anders’ stukje tekst of vetgedrukte tekst. Daarin staat een korte samenvatting over de inhoud van de tekst. 

Middenstuk:

Hier komen de verschillende kanten over het onderwerp aan bod. Het middenstuk bestaat meestal uit verschillende alinea’s. 

Elke alinea gaat over een klein stukje over het grotere onderwerp. Boven alinea’s – die bij elkaar horen – kan een tussenkopje staan. We noemen dit ook wel een deeltitel (een titel van een deel van de tekst). 

Slot: 

Het slot van een tekst kan bestaan uit:

- Een verwijzing naar het voorbeeld

- De anekdote uit het begin van de tekst (een leuk, pakkend verhaaltje)

- Een samenvatting

- Een conclusie

Lees: Mensen kopen meer spullen als ze honger hebben. Wat is het onderwerp?

1. winkelbezoekers met een lege maag
2. koopgedrag van mensen met honger
3. spullen kopen in een winkelcentrum

Wat is de functie van het vetgedrukte stuk tekst onder de titel?

1. Het probeert de aandacht van de lezer te trekken.
2. Het geeft een korte samenvatting van de tekst

Waarom kun je volgens Jing Xu beter eerst wat eten, voordat je de stad in gaat (al. 4)?

Wat is de titel van deze tekst?

1. Wie is in de buurt?
2. Hyvesvrienden zoeken op je mobieltje
3. De eerste website
4. Allaboutphones.nl

Lees de inleiding
nauwkeurig.

Wat is de functie van de inleiding?

1. enkel aandacht trekken
2. het onderwerp noemen
3. centrale vraag stellen
4. samenvatting geven

Lees de inleiding nauwkeurig.

Wat is de functie van de inleiding?

1. enkel aandacht trekken
2. het onderwerp noemen
3. centrale vraag stellen
4. samenvatting geven

Wat hoort bij het middenstuk?
(meerdere antwoorden mogelijk)

1. Bestaat uit meerdere alinea's
2. Vertelt de inhoud
3. Vertelt de conclusie
4. Staat aan het eind van de tekst

Het middenstuk..

1. Staat vaak apart van de rest van de tekst.
2. Werkt het doel van de tekst uit.
3. Bestaat meestal uit één alinea.
4. Geeft meestal een conclusie of een samenvatting.

In het middenstuk

1. wordt het belangrijkste uit een tekst herhaald
2. staat de meeste informatie
3. maak je kennis met het onderwerp van een tekst

In het middenstuk ...

1. vind je de hoofdgedachte.
2. wordt een conclusie gegeven.
3. vind je de deelonderwerpen.
4. wordt een advies gegeven.

Het slot heeft altijd een functie of bedoeling. Wat kan geen functie van een slot zijn?

1. een vraag stellen
2. een samenvatting geven
3. een conclusie trekken
4. een oplossing van een probleem geven

In het slot

1. Geeft de schrijver een samenvatting of conclusie
2. Trekt de schrijver de aandacht van de lezer.

In het slot wordt......

1. het belangrijkste uit de tekst wordt herhaald
2. kennis gemaakt met het onderwerp van de tekst

Functies van het slot.
Wat is een functie of zijn functies van het slot?

1. een centrale vraag stellen
2. Een advies geven
3. Een samenvatting geven
4. enkele personen introduceren