H5- T5: BS5 De huid

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

5.5 De huid

Vandaag 

• herhalen bs: 1 gaswisseling, 2 longventilatie, 3 de lever, 4 de nieren.  (25 min) 
• leerdoelen (2 min) 
• lezen bs 5 (10 min) 
• Uitleg bs 5 de huid (20 min) 
• filmpje tattoo (5 min)
• maken bs 5 opdrachten 33 t/m 36 (15 min) 
• afsluiten (2  min) 

herhalen: 

door middel van nog niet gemaakte opdrachten uit het boek 

t/m slide 22

Kun je tegelijk slikken en ademhalen? Leg je antwoord uit.

Inademen door de neus is gezonder dan inademen door de mond.
Geef hiervoor twee redenen.

Spiertjes in de stembanden kunnen de stembanden meer of minder aanspannen.
Welke verandering in de stembanden treedt op als je op hogere toon gaat praten?

In de luchtpijp bevinden zich kraakbeenringen.
Leg uit waar deze kraakbeenringen voor dienen

opd 9a) n de afbeelding zie je een schematische weergave
van de gaswisseling bij de mens.
De witte cirkel stelt de cellen voor.
Wat stellen de andere onderdelen voor?
- grote cirkel aan de buitenkant
- de instulping
- de rode lijnen

9b) De grote cirkel aan de buitenkant
is dik getekend.
Wat is de reden hiervoor?

9c) Maak twee vergelijkbare tekeningen:
een van de gaswisseling bij insecten en
een van de gaswisseling bij vissen.
Schrijf bij elke tekening een korte toelichting.
Maak gebruik van internet en boeken.

17a) Luchtdruk in de longblaasjes
De afbeelding is een diagram van het verloop van de luchtdruk
in de longblaasjes gedurende enkele opeenvolgende ventilatiebewegingen.
Vier momenten zijn met letters aangegeven.
- Welk moment geeft het begin van een inademing weer?
- Welk moment geeft het begin van een uitademing weer? Leg je antwoord uit.

17b) Bij het begin van een inademing .......... de druk in de ruimte tussen borstvlies en longvlies.

1. daalt
2. stijgt

17b) Bij het begin van een uitademing ........... de druk in de ruimte tussen borstvlies en longvlies.

1. daalt
2. stijgt

17c) Op welk moment is de druk
in de ruimte tussen borstvlies
en longvlies het laagst?

1. P
2. Q
3. R
4. S

17d) Op welk moment stroomt per
tijdseenheid de meeste lucht
de longen in?
Leg uit waardoor dat komt.

17e) Op welk moment is de
zuurstofconcentratie van de lucht
in de luchtpijp het hoogst?

1. P
2. Q
3. R
4. S

23a) De lever is net als de longen, de nieren en de huid een uitscheidingsorgaan.
De endeldarm wordt niet beschouwd als een uitscheidingsorgaan.
Leg dit uit.

23b) Wanneer de galwegen verstopt zijn, ontstaat een gele huid en een gelig oogwit (geelzucht).

Leg uit waardoor dit verschijnsel ontstaat

23c) Een ander gevolg van verstopte galwegen is dat de ontlasting vettig is.

Leg uit waardoor dit komt.

Voorurine
De cellen van de nierkapsels leveren geen energie voor de ultrafiltratie, waarbij voorurine wordt gevormd.
27a) Welke kracht veroorzaakt dan de vorming van voorurine?

27b) Waar komt de energie vandaan
voor de vorming van urine uit voorurine?

Iemand produceert tijdelijk meer voorurine dan normaal.
Dit is het gevolg van een vernauwing van bepaalde bloedvaten.
27c) Treedt deze vernauwing op bij het aanvoerende of afvoerende slagadertje? Leg je antwoord uit. Gebruik hierbij de afbeelding.

5.5 De huid

Leerdoelen

• Je kunt omschrijven hoe de huid is opgebouwd
• Je kunt beschrijven hoe de huid bijdraagt aan uitscheiding
• Je kunt beschrijven hoe de bouw van de huid bijdraagt aan thermoregulatie
• Je kunt beschrijven hoe de bouw van de huid bijdraagt aan het immuunsysteem

lezen 

basisstof 5 De huid 

blz 87 - 88

Uitleg 

basisstof 5 De huid 

t/m slide 39

Opperhuid

12

Hoornlaag

9

Kiemlaag

10

Tastknopje - Tastzintuig

13

Zweetporie

14

Haar

1

Twee delen:

Lederhuid en Onderhuids bindweefsel

11

Pijnpunt

4

Zweetklier

5

Drukzintuig

6

Zenuw

7

Vetweefsel

8

Talgklier

3

Bloedvaten

2

Haarzakje

16

Onderdelen van de huid

Haarspiertje

15

Sleep de namen van de lagen naar de juiste plek

a

b

c

lederhuid

onderhuids bindweefsel

opperhuid

Opperhuid / epidermis

In lagen opgebouwd:

1. hoornlaag: dode, verhoornde cellen
2. levende, niet delende huidcellen
3. kiemlaag: levende, delende huidcellen

GEEN bloedvaten en zenuwen:

bij beschadiging van ALLEEN de epidermis: geen bloeding en geen pijn.

Pigmentcellen aanwezig in kiemlaag.

Uitlopers zetten pigment (melanine) af

Witte bloed cellen (Langerhanscellen) zijn op zoek naar ziekteverwekkers

De epidermis speelt een hele belangrijke rol in de bescherming van het organisme.
Waar tegen beschermt de epidermis?
LET OP: meerdere antwoorden zijn hier goed.

1. uitdroging: het houdt het weefselvloeistof binnen
2. ziekteverwekkers: de hoornlaag en huidcellen die dicht tegen elkaar aanliggen houden ze buiten
3. UV-straling: de pigmentcellen absorberen de straling en voorkomen daarmee DNA schade in huidcellen

Bekijk de afbeelding hiernaast.
Mensen die derdegraads brandwonden hebben geven vaak aan weinig tot geen pijn hiervan te ondervinden.
Leg dit uit met behulp van een gegeven uit de afbeelding

In welke huidlaag wordt een tatoeage geplaatst? Leg je antwoord uit.

Tattoeage

Wanneer de inkt de lederhuid bereikt, gebeurt er iets geks. Je lichaam schrikt van de onbekende stof en wil het eigenlijk meteen zoveel mogelijk afvoeren. De pigmentdeeltjes zijn te groot om door ‘lichaamseigen opruimcellen’ afgevoerd te worden.

Om je toch te ‘beschermen’ kapselt de lederhuid de inkt in.

Door deze beschermingsreactie ontstaan er letterlijk bolletjes

inkt, die verder geen schade kunnen aanrichten en waardoor

de kleuren mooi en permanent in je huid blijven zitten.

Thermoregulatie door de huid

Temperatuur te laag?

haarspiertjes trekken samen

slagadertjes onder de huid vernauwen

Temperatuur te hoog?

haarspiertjes ontspannen

slagadertjes onder de huid verwijden

zweetproductie in de zweetklieren

Zweten

In de lederhuid bevinden zich de zweetklieren. Op sommige plekken in de huid liggen er veel bij elkaar, bijvoorbeeld in de huid van je handen, voeten en oksels. De zweetklieren maken zweet dat door een afvoerbuisje naar de opening van de huid (porie) gaat. Door verdamping koelt je lichaam af.

Meestal ruik je het zweet niet

maar in de puberteit.....

Tijdens de puberteit ontstaan er meer zweetklieren in de oksels. Deze maken olieachig zweet. Als dat zweet in aanraking komt met bacteriën, gaat het ruiken. 

Thermoregulatie in de huid: oorzaak en gevolg.

Sleep de gebeurtenis naar het bijbehorende effect. 

Er komt minder bloed onder het oppervlak van de huid. Daardoor vindt er minder warmteverlies plaats.

Haartjes gaan recht overeind staan. Hierdoor wordt de stroom van (koude lucht bemoeilijkt. Het lichaam koelt minder af

Verdamping van vloeistof op de huid onttrekt warmte aan het lichaam. Dit geeft een koelend effect.

De huid wordt rood en straalt veel warmte af

zweetafgifte

vernauwen van slagadertjes in lederhuid

verwijden van slagadertjes in lederhuid

samentrekken van haarspiertjes

Een intacte huid heeft een sterke barriere-functie. Het houdt water binnen en ziektekiemen buiten. Een verstoorde huid kan leiden tot uitdroging en verhoogt de kans op infecties

Maken 

bs 5 opdrachten 33 t/m 36 

Leerdoelen gehaald? 

• Je kunt omschrijven hoe de huid is opgebouwd
• Je kunt beschrijven hoe de huid bijdraagt aan uitscheiding
• Je kunt beschrijven hoe de bouw van de huid bijdraagt aan thermoregulatie
• Je kunt beschrijven hoe de bouw van de huid bijdraagt aan het immuunsysteem

Ik beheers de leerdoelen over de huid

😒🙁😐🙂😃

Volgende les 

Herhalen en afmaken thema 5

Samenhang De Koningsziekte 

Volgende week hart-practicum 

Opperhuid

12

Hoornlaag

9

Kiemlaag

10

Tastknopje - Tastzintuig

13

Zweetporie

14

Haar

1

Twee delen:

Lederhuid en Onderhuids bindweefsel

11

Pijnpunt

4

Zweetklier

5

Drukzintuig

6

Zenuw

7

Vetweefsel

8

Talgklier

3

Bloedvaten

2

Haarzakje

16

Opdrachten 5.5 De Huid
Maak 33 t/m 36 

klaar? - start met examentrainer Thema 5

Haarspiertje

15