5.5 De huid

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

5.5 De huid

Voorkennis en reflectie

1. Wat is het grootste orgaan van het lichaam?

2. Uit hoeveel lagen bestaat de huid?

3. Doe eens een gok... hoeveel gram huidschilfers verlies je iedere dag?

4. Nog een gok... na hoeveel dagen/weken/maanden heb je een compleet nieuwe huid?

Leerdoelen

1. Je kunt omschrijven hoe de huid is opgebouwd
2. Je kunt beschrijven hoe de huid bijdraagt aan uitscheiding
3. Je kunt beschrijven hoe de bouw van de huid bijdraagt aan thermoregulatie
4. Je kunt beschrijven hoe de bouw van de huid bijdraagt aan het immuunsysteem

Huidexperts

Jullie worden opgedeeld in groepen van 4 (zie bord voor de indeling)

Individuele fase (10-15 min)

Ieder lid van de groep gaat aan de slag met het uitpluizen van 1 van de 4 leerdoelen en maakt een kleine presentatie (20 min)

- Je kunt je boek gebruiken voor informatie, deze lessonup en natuurlijk internet.

- Probeer je leerdoel uit te kunnen leggen in max. 5 minuten

Presenteren (10-15 min)

Ieder lid van het groepje presenteert zijn uitgewerkt leerdoel aan de rest van de groep. 

Afsluiting (5-10 min)

Op het bord komt elke keer een vraag. Als groep formuleer je een antwoord op het uitgedeelde wisbordje.  De groep die de meeste vragen goed beantwoordt wint prijs en mogen zich echte huidexperts noemen. 

Opperhuid

12

Hoornlaag

9

Kiemlaag

10

Tastknopje - Tastzintuig

13

Zweetporie

14

Haar

1

Twee delen:

Lederhuid en Onderhuids bindweefsel

11

Pijnpunt

4

Zweetklier

5

Drukzintuig

6

Zenuw

7

Vetweefsel

8

Talgklier

3

Bloedvaten

2

Haarzakje

16

Onderdelen van de huid

Haarspiertje

15

Leerdoelen

• Je kunt omschrijven hoe de huid is opgebouwd
• Je kunt beschrijven hoe de huid bijdraagt aan uitscheiding
• Je kunt beschrijven hoe de bouw van de huid bijdraagt aan thermoregulatie
• Je kunt beschrijven hoe de bouw van de huid bijdraagt aan het immuunsysteem

Opperhuid = epidermis

In lagen opgebouwd:

1. hoornlaag: dode, verhoornde cellen
2. levende, niet delende huidcellen
3. kiemlaag: levende, delende huidcellen

Opperhuid bevat:

GEEN bloedvaten en zenuwen:

bij beschadiging van ALLEEN de epidermis: geen bloeding en geen pijn.

Pigmentcellen aanwezig in kiemlaag.

Uitlopers zetten pigment (melanine) af

Witte bloed cellen (Langerhanscellen) zijn op zoek naar ziekteverwekkers

Lederhuid

Bevat: 

Bloedvaten, zenuwen en zintuigcellen

Haren met talgkliertjes

-> houden de hoornlaag vettig en soepel

Vraag

Als men een tattoo laat zetten, in welke laag komt de inkt dan terecht?

Tattoeage

Wanneer de inkt de lederhuid bereikt, gebeurt er iets geks. Je lichaam schrikt van de onbekende stof en wil het eigenlijk meteen zoveel mogelijk afvoeren. De pigmentdeeltjes zijn te groot om door ‘lichaamseigen opruimcellen’ afgevoerd te worden.

Om je toch te ‘beschermen’ kapselt de lederhuid de inkt in.

Door deze beschermingsreactie ontstaan er letterlijk bolletjes

inkt, die verder geen schade kunnen aanrichten en waardoor

de kleuren mooi en permanent in je huid blijven zitten.

Vraag

Waarom doet het zetten van een tattoeage pijn?

Zintuigen huid

De huid bevat veel verschillende zintuigcellen.

Lichte druk (aanraking)

Veel druk (knijpen)

Warmte

Kou

Pijn

Thermoregulatie

In de hypothalamus wordt door een temperatuurzintuig de temperatuur van het bloed gemeten.

De hypothalamus krijgt ook informatie van de warmte en koude zintuigen in de huid.

Het lichaam kan de huid gebruiken om af te koelen of juist om verder afkoelen te voorkomen. Hoe?

Temperatuur te laag? -> haarspiertjes trekken samen en 

slagadertjes onder de huid vernauwen

Temperatuur te hoog? -> haarspiertjes ontspannen

slagadertjes onder de huid verwijden

zweetproductie in de zweetklieren

Zweten

In de lederhuid bevinden zich de zweetklieren. Op sommige plekken in de huid liggen er veel bij elkaar, bijvoorbeeld in de huid van je handen, voeten en oksels. De zweetklieren maken zweet dat door een afvoerbuisje naar de opening van de huid (porie) gaat. Door verdamping koelt je lichaam af.

Meestal ruik je het zweet niet

maar in de puberteit.....

Tijdens de puberteit ontstaan er meer zweetklieren in de oksels. Deze maken olieachig zweet. Als dat zweet in aanraking komt met bacteriën, gaat het ruiken. 

Gebruik van deodorant verbergt die geur. 

Een intacte huid heeft een sterke barriere-functie. Het houdt water binnen en ziektekiemen buiten. Een verstoorde huid kan leiden tot uitdroging en verhoogt de kans op infecties

Leerdoelen

• Je kunt omschrijven hoe de huid is opgebouwd
• Je kunt beschrijven hoe de huid bijdraagt aan uitscheiding
• Je kunt beschrijven hoe de bouw van de huid bijdraagt aan thermoregulatie
• Je kunt beschrijven hoe de bouw van de huid bijdraagt aan het immuunsysteem

De epidermis speelt een hele belangrijke rol in de bescherming van het organisme.
Waar tegen beschermt de epidermis?
LET OP: meerdere antwoorden zijn hier goed.

1. uitdroging: het houdt het weefselvloeistof binnen
2. ziekteverwekkers: de hoornlaag en huidcellen die dicht tegen elkaar aanliggen houden ze buiten
3. UV-straling: de pigmentcellen absorberen de straling en voorkomen daarmee DNA schade in huidcellen

Bekijk de afbeelding hiernaast.
Mensen die derdegraads brandwonden hebben geven vaak aan weinig tot geen pijn hiervan te ondervinden.
Leg dit uit met behulp van een gegeven uit de afbeelding

Thermoregulatie in de huid: oorzaak en gevolg.

Sleep de gebeurtenis naar het bijbehorende effect. 

Er komt minder bloed onder het oppervlak van de huid. Daardoor vindt er minder warmteverlies plaats.

Haartjes gaan recht overeind staan. Hierdoor wordt de stroom van (koude lucht bemoeilijkt. Het lichaam koelt minder af

Verdamping van vloeistof op de huid onttrekt warmte aan het lichaam. Dit geeft een koelend effect.

De huid wordt rood en straalt veel warmte af

zweetafgifte

vernauwen van slagadertjes in lederhuid

verwijden van slagadertjes in lederhuid

samentrekken van haarspiertjes

Opperhuid

12

Hoornlaag

9

Kiemlaag

10

Tastknopje - Tastzintuig

13

Zweetporie

14

Haar

1

Twee delen:

Lederhuid en Onderhuids bindweefsel

11

Pijnpunt

4

Zweetklier

5

Drukzintuig

6

Zenuw

7

Vetweefsel

8

Talgklier

3

Bloedvaten

2

Haarzakje

16

Opdrachten 5.5 De Huid
Maak Opdracht 33 t/m 36 

klaar? - start met examentrainer Thema 5

Haarspiertje

15