Veilig werken

• Voeding
• MBO
• Studiejaar 1

                                      Magazine veilig werken

Wat gaan we doen vandaag:

• Terug kijken naar:

       HACCP en hygiënecode

       32 Hoe gebruik je de hygiënecode?

       33 Hoe ga je veilig om met voedsel?

• Theorie dat hoort bij:
    magazine veilig werken

• Praktijkopdracht:
  

       36 Hoe werk je lichamelijk verantwoord?
       37 Hoe werk je veilig?

‘Arbowet’ is een afkorting voor:

‘Arbeidsomstandighedenwet’.

Bij dit onderwerp zijn de volgende doelen:

Het magazine gaat over veilig en ergonomisch werken. 

• Welke eisen stelt de Arbowet aan werkgevers en werknemers?
• Waar let je op om de veiligheid binnen het bedrijf te bewaken? 
• Hoe ga je verantwoord om met je lichaam tijdens het werk?

1. Arbeidsomstandigheden

Een ongeluk zit in een klein hoekje. Daarom is er de Arbowet. 

De werkgever moet ervoor zorgen dat werknemers veilig en gezond kunnen werken. Dit gebeurt bijvoorbeeld door het geven van instructies, waardoor je weet hoe je gevaarlijke situaties kunt voorkomen. De RI&E wordt opgesteld door de werkgever en moet gelezen worden door alle werknemers.

Wat staat er in een risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E)?

1. hoe je een inventarisatie maakt van gezondheidsproblemen bij werknemers
2. hoe je risico’s kunt nemen binnen een horecabedrijf
3. wat de mogelijke risico’s zijn binnen een bedrijf en hoe je deze kunt beperken

In een risico-inventarisatie en -evaluatie staat voor zowel werkgevers als werknemers wat de mogelijke risico’s en gevaren zijn binnen het bedrijf. Ook staat er in de RI&E hoe je deze gevaren voor de gezondheid en veiligheid het beste kunt beperken.

Eisen voor werknemers

Wat voor eisen zijn er vanuit de Arbowet voor werknemers?

Net als voor de werkgever gelden er ook eisen voor de werknemer. De eisen voor werknemers verplichten hen hun werk uit te voeren volgens de instructies van de werkgever en om daarbij zorg te dragen voor hun eigen gezondheid en die van mensen om hen heen. Zo mogen werknemers de beveiligingen op apparaten bijvoorbeeld niet weghalen of veranderen. Je wilt namelijk voorkomen dat er gevaarlijke situaties ontstaan omdat een apparaat niet veilig gebruikt wordt.

Eisen voor werknemers

Moet een werknemer dan ook in de gaten houden of een apparaat wel veilig is?

Ja, dat soort dingen moet je altijd in de gaten houden. Dat haakt dan ook meteen in op een andere eis vanuit de Arbowet, namelijk dat je het als werknemer moet melden als je dingen tegenkomt die een gevaar vormen voor de veiligheid of gezondheid. Dat geldt als je een apparaat zonder beveiliging ziet, maar bijvoorbeeld ook wanneer je ziet dat er muizen in de keuken zitten of als het afstapje bij de toiletten veel te glad is.

Eisen voor werknemers

De Arbowet geeft dus eigenlijk aan hoe werknemers een veilige omgeving kunnen creëren?

Zo kun je dat stellen, ja. Uiteraard doe je dit samen met je werkgever. Je werkgever is verplicht om instructies te geven over veiligheid, zodat jij ook weet hoe je veilig moet werken. Dan ben je op de hoogte van hoe je materialen, apparaten en gevaarlijke stoffen op de juiste manier gebruikt. Dat is ook een eis vanuit de Arbowet. Als je goede instructie krijgt van je werkgever en deze opvolgt, dan ben je al goed op weg met het voldoen aan de eisen van Arbowet.

Inspectie SZW

Om te controleren of bedrijven zich aan de Arbowet houden, kan er soms onaangekondigd iemand langskomen. Dit is iemand van de Inspectie SZW namens het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW). Deze inspecteur controleert bijvoorbeeld of werkplekken wel veilig en verantwoord zijn, en of medewerkers niet onder te veel lichamelijke of geestelijke druk werken.

Als de Inspectie SZW vindt dat een bedrijf zich niet goed aan de regels houdt, moet het bedrijf sluiten.

1. juist
2. onjuist

Alleen in het ergste geval moet een bedrijf sluiten. Andere gevolgen zijn bijvoorbeeld een geldboete of een schriftelijke waarschuwing van de Inspectie SZW.

2. Veiligheidsvoorschriften

In de Arbowet staan allerlei veiligheidsvoorschriften. Als je je aan die voorschriften houdt, beperk je de risico’s op bijvoorbeeld een ongeval of brand zoveel mogelijk. Je weet dan dus hoe je veilig moet werken en hoe je de veiligheid kunt bewaken.

Apparaten controleer je regelmatig en onderhoud je waar nodig. Door versleten kabels kun je kortsluiting of een elektrische schok krijgen. Daarom controleer je kabels altijd goed. Hetzelfde geldt voor bijvoorbeeld kapotte knoppen.

Je kunt de beveiliging van apparaten prima verwijderen als je al weet hoe het apparaat werkt.

1. juist
2. onjuist

Sommige apparaten die je gebruikt tijdens je werk als gastheer of gastvrouw kunnen gevaren opleveren als je er niet goed mee omgaat. Daarom volg je altijd de instructies en verwijder je nooit zomaar de beveiliging die op het apparaat zit, zelfs niet als je al jaren met het apparaat werkt.

Brand

Een ander veelvoorkomend veiligheidsrisico is brand. Een brand begint vaak klein, maar verspreidt zich razendsnel. Bovendien zorgt brand voor veel paniek. Daarom zorg je dat je brandgevaarlijke situaties voorkomt en dat je weet hoe je moet handelen als er toch brand uitbreekt. Er zijn vier oorzaken voor het ontstaan van brand, de ‘vier O’s’:

• onwetendheid
  
• onverschilligheid
  
• onvoorzichtigheid
  
• opzet

Onwetendheid heeft te maken met iets niet weten. Als je ergens geen zin in hebt, dan noem je dat onverschilligheid. Het bewust doen van iets is opzet. Deze oorzaken kunnen allemaal brandgevaarlijke situaties opleveren.

Blusapparaten opbergen en controleren

Blusapparaten moeten meteen gebruikt kunnen worden, dus zorg ervoor dat ze op een handige plek staan of hangen, zodat je er snel bij kunt als het nodig is. 

De apparaten mogen niet geblokkeerd worden door bijvoorbeeld een kast of een stapel dozen. 

Ook moeten de brandblusapparaten regelmatig gecontroleerd en gekeurd worden door de brandweer: draagbare blustoestellen moeten minimaal om de twee jaar worden gecontroleerd en brandhaspels elk jaar. 

Door deze keuringen weet je zeker dat de blussers naar behoren werken en kom je dus niet voor nare verrassingen te staan bij brand.

Vluchtroutes

Vluchtroutes moeten breed genoeg zijn, zodat aanwezigen snel kunnen vluchten. Als vluchtroutes te smal zijn, kan er paniek ontstaan. De precieze afmetingen van de vluchtroutes en de aanbevolen materialen van de vluchtroutes zijn vastgelegd in het Bouwbesluit 2012.

Bedrijfsongevallen

Zelfs als je er alles aan doet om ongevallen te voorkomen, kan het toch gebeuren dat iemand gewond raakt. Bij wie kun je dan terecht en wat kun je zelf doen?

BHV

Volgens de Arbowet moet er altijd een werknemer zijn die BHV (bedrijfshulpverlening) heeft. BHV’ers zijn degenen die de leiding nemen bij een ongeval. Zij kennen het evacuatieplan, weten hoe je een brand bestrijdt en kunnen EHBO toepassen als er iemand gewond of onwel is.

Bedrijfsongevallen

SNIJWOND

Ook als je geen BHV’er bent, moet je weten wat je moet doen bij ongevallen. Bij een snijwond bedek je de wond met steriel gaas en vervolgens verbind je de wond. Als het hard bloedt, doe je er watten op. Daarna zwachtel je de wond om.

BRANDWOND

Een brandwond koel je meteen met lauw water voor minstens vijftien minuten. Dek de wond na het koelen steriel af en bel een dokter.

BREUK

Als een gewonde gast of collega een lichaamsdeel niet kan bewegen of gebruiken en erge pijn heeft, is er waarschijnlijk iets gebroken. Zorg ervoor dat het slachtoffer niet beweegt en waarschuw een dokter.

Bellen met 112

Als je 112 belt, moet je zorgen dat je zo duidelijk en volledig mogelijk bent. Vertel daarom als eerst wat er gebeurd is en of er slachtoffers zijn, zodat gelijk duidelijk is of er hulpdiensten opgeroepen moeten worden. Geef vervolgens je naam en het adres van het bedrijf, en beschrijf wat er gebeurd is. Vertel ook hoeveel slachtoffers er zijn en wat er met hen aan de hand is.

Een telefoongesprek met 112 kan bijvoorbeeld zo klinken: “Ik ben Henry, gastheer in Café de Zevende Hemel aan de Hoofdweg 3 in Apeldoorn. Er is brand uitgebroken in onze keuken, waardoor onze kok gewond is geraakt. Hij heeft behoorlijke brandwonden op zijn armen.”

3. Ergonomisch werken

Als gastheer of gastvrouw doe je vaak intensief werk, al lijkt dat misschien niet meteen zo. Je staat bijvoorbeeld de hele dag en tilt zware dienbladen en borden. Dit werk kan behoorlijk vermoeiend zijn en als je niet oppast, kun je je bezeren als je bijvoorbeeld op de verkeerde manier tilt.

Wat betekent ergonomisch werken?

1. zo werken dat je lichaam en geest zo min mogelijk belast worden
2. zo werken dat je zo min mogelijk zware dingen hoeft te tillen
3. zo werken dat je niet al te moe bent na werktijd
4. zo werken dat je intensief werk doet, maar wel op een veilige manier

Je lichaam zo min mogelijk belasten doe je bijvoorbeeld door niet te lang achter elkaar te staan en op de juiste manier te tillen. Je geest zo min mogelijk belasten doe je door regelmatig pauzes te nemen en te zorgen dat je niet gestrest bent.

Richtlijnen ergonomie

Hoe zorgt een bedrijf voor een ergonomische inrichting?

Vanuit de Arbowet moeten bedrijven zo ingericht zijn dat werknemers niet te veel hoeven te lopen. Ook moet het bedrijf ervoor zorgen dat de temperatuur en luchtvochtigheid goed zijn, en dat er ventilatie aanwezig is.

Richtlijnen ergonomie

Wat kan een bedrijf nog meer doen om ervoor te zorgen dat er ergonomisch gewerkt kan worden?

Ook hiervoor gelden richtlijnen van uit de Arbowet. Zo moet het bedrijf hulpmiddelen bieden, zoals steekwagens en karren, zodat werknemers geen te zware dingen hoeven te tillen. De apparatuur, werktafels en bureaus die werknemers gebruiken moeten op de juiste hoogte afgesteld zijn of in ieder geval verstelbaar zijn. Zo krijgen werknemers geen last van hun rug. Je werkt ergonomisch als je let op een goede lichaamshouding, goed omgaat met je energie en als je voldoende rust neemt.

Richtlijnen ergonomie

Wat kunnen werknemers zelf doen om ergonomisch te werken?

Je werkt ergonomisch als je let op een goede lichaamshouding, goed omgaat met je energie, en als je goed omgaat met je werktijden en regelmatig rust neemt. Dat zijn richtlijnen die werknemers zelf kunnen gebruiken om ergonomisch verantwoord bezig te zijn. En natuurlijk werken ze ook ergonomisch als ze gebruik maken van de hulpmiddelen die het bedrijf beschikbaar heeft.

Tilinstructie

Gewicht:
Wanneer je dingen moet tillen, verdeel het gewicht dan zoveel mogelijk. Til nooit meer dan 25 kilo en gebruik hulpmiddelen (zoals een trolley) of vraag iemand om hulp als je veel moet tillen.

Lichaam:

Houd dat wat je tilt dicht bij je lichaam, tussen heup- en ellebooghoogte. Op die manier belast je je rug zo min mogelijk.

Rug:

Houd bij het tillen je rug recht, buig in de heupen en til vanuit je benen. Als je je rug gebogen houdt, overbelast je deze al gauw en kun je rugklachten krijgen.

Samenvatting

• Vanuit de Arbowet moet de werkgever zorgen dat werknemers beschermd zijn tegen zware en onveilige arbeidsomstandigheden.
  
  
  
• Ook werknemers moeten aan eisen uit de Arbowet voldoen, zoals het opvolgen van veiligheidsvoorschriften.
  
  
  
• Om veilig te werken moet je op de hoogte zijn van de voorschriften die je moet volgen in geval van brand of ongevallen.
  
  
  
• In de Arbowet staan ook richtlijnen voor ergonomisch werken. Dit houdt in dat je je lichaam op de juiste manier gebruikt en goed omgaat met werktijden en rustmomenten.

Naslagwerk

SVH Alles naar wens?

Hoofdstuk 6 Hygiëne, veiligheid & milieu 

Magazine veilig werken

Praktijkopdracht:

36 Hoe werk je lichamelijk verantwoord?

37 Hoe werk je veilig?

Denk aan je technieken van periode 6