Gezondheidszorg in Nederland

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

§6 gezondheidszorg in Nederland 

6.1 Gevaarlijke ziektes

In deze les leer je:

1. Welke gevaren waren er voor arbeiders in de 19de eeuw?
2. Welke maatregelen nam de overheid om de volksgezondheid te verbeteren?

Intro

- Eind 19e eeuw ontdekte men dat hygiëne belangrijk was voor de gezondheid; 
- Huizen werden aangesloten op het riool;
- Als je nog niet was aangesloten kwam deze kar.

Hoe verspreidden gevaarlijke ziektes zich? Denk ook aan Covid-19.

6.1 Gevaarlijke ziektes

- Meeste arbeiders leefden in de 19e eeuw in de steden;
- In kleine, vochtige donkere huizen;
- Ze haalden water uit de vieze grachten en de lucht was erg vervuild. 

Leefomstandigheden in de 19e eeuw

- Niet erg schoon
- Veel mensen dicht op elkaar
- Geen schoon water 
- Geen goed riool of toilet
- Veel vocht, geen verwarming
- Eenzijdige voeding (aardappels en brood)
- Strenge winters
- Zware arbeid, lange werktijden, eentonig werk
- Onvoldoende kennis bij artsen

Cholera epidemieën 1830 - 1860

- Gevaarlijke besmettelijke ziekte;
- Wat is een epidemie?
- Ontstaan door vervuild water;
- Symptomen: braken, diarree, buikpijn. Veel vochtverlies;
- Ook ziekten zoals: de vliegende tering;
- Oplossing: betere hygiëne voor iedereen.

Amsterdam een kolere stad

• Bekijk de video en beantwoord de vragen na het kijken.
• De video gaat over armendokter Sarphati en wat hij heeft gedaan voor de stad Amsterdam.

Hoe probeerden artsen in die tijd mensen te genezen?

Hoe wilde Sarphati het cholera-probleem in Amsterdam oplossen?

§6 Gezondheidszorg in Nederland

6.2 De overheid grijpt in

§6 Gezondheidszorg in Nederland

Lees 6.2 De overheid grijpt in op blz 78 van je HB in stilte.

Preventieve maatregelen

- De epidemieën bedreigden niet alleen de arbeiders, maar de hele bevolking;

- De overheid nam preventieve maatregelen. 

Wat betekent preventief?

Welke preventieve maatregelen werden er genomen?

Preventieve maatregelen

- De epidemieën bedreigden niet alleen de arbeiders, maar de hele bevolking;

- De volgende preventieve maatregelen werden genomen

1. Aanleggen van riolering en waterleidingen;
2.  Artsen en verpleegkundigen gingen hygiënischer werken;
3. Wijkverpleegkundigen gaven voorlichting over ziektes in arbeiderswijken;
4. Aanname Woningwet - krotwoningen werden gesloopt (snel gebouwd dus: haastige spoed.....)

Vóór de Woningwet...

...na de Woningwet

Veranderingen

- De woon- en leefomstandigheden verbeterden;

- Betere opleidingen in de gezondheidszorg:

1.  Artsen naar de universiteit;
2. In 1921 ook een opleiding speciaal voor verpleegkundigen;
3. In 1926 een aanvullende opleiding voor kraamzorg;

- Verpleegkundigen moesten nu ook een diploma hebben;

- Behandeling van zieken werd professioneler, het sterftecijfer daalde.

Het ziekenfonds

- Niet iedereen kon medische zorg betalen;

- In 1940 begon het ziekenfonds;

- Een verplichte verzekering voor gezondheidszorg,     vooral bedoeld voor mensen met lage inkomens.

Hoe was het tot voor kort in de VS geregeld?

Hoe kan het dat de lucht vervuild was in de 19e eeuw?

Leg in je eigen woorden uit wat een epidemie is.

Wat werd er gebruikt om brood op te vullen?

1. Tarwemeel
2. Suiker
3. Zaagsel
4. Zand

Leg in je eigen woorden uit wat de Woningwet inhoudt.

In welk jaar opende een opleiding speciaal voor verpleegkundigen?

1. 1926
2. 1921
3. 1923
4. 1928

Noem 3 leefomstandigheden die bijdroegen aan de verspreiding van ziektes

Waardoor daalde het sterftecijfer?

1. De hygiëne was verbeterd dus mensen werden ouder
2. De behandeling van zieken werd professioneler
3. Mensen leefden langer omdat ze minder gingen werken

Leg in je eigen woorden uit wat het ziekenfonds is

Tot slot: 

1. Bedenk zelf nog 2 vragen over iets wat je nog niet helemaal begrijpt of wat je graag nog zou willen weten van de stof van 6.1 of 6.2
2. Probeer zelf antwoord te geven op je vraag

Noteer hier je drie vragen.

Ik weet nu veel meer over gevaarlijke ziektes.

Ja

Nee

6.3 Nieuwe uitvindingen en nieuwe zorg

Vorige lessen
(6.1 + 6.2)

Wat had je kunnen noemen?

• De slechte leefomstandigheden in de 19e eeuw;
•  De cholera epidemieën;
• Preventieve maatregelen tegen epidemieën;
• De Woningwet;
• Opleidingen voor verpleegkundigen en kraamzorg;
• Het ziekenfonds

Na de oorlog

• Veel mensen hadden medische zorg nodig na de oorlog;
• Waarom?
• Gek genoeg, had de oorlog veel positieve gevolgen voor de gezondheidszorg;
• Nieuwe medicijnen en behandelmethodes uitgevonden;
• Bijvoorbeeld: Penicilline;
• Een medicijn tegen infectieziektes, zoals longontsteking. 

Nieuwe apparaten

• Er werden nieuwe apparaten uitgevonden;
• Bijvoorbeeld om hartafwijkingen op te sporen;
• Ziekenhuizen kregen gespecialiseerde afdelingen zoals de intensive care, cardiologie en een babyafdeling met couveuses;
• Op die afdelingen werkten gespecialiseerde artsen en verpleegkundigen.

Gezinszorg

• Eind jaren 50 kwam er ook gezinszorg;
• In de jaren 60 kwam er gespecialiseerde ouderenzorg; 
• Dit kon thuis of in verzorgingstehuizen;
• Nieuwe opleidingen voor de verzorging van zieken, ouderen en gehandicapten;
• De volksgezondheid verbeterde enorm. 

Steeds duurder

• Alle verbeteringen kostten wel steeds meer geld;
• Maatregelen om de kosten van de gezondheidszorg onder controle te krijgen;
• Alle Nederlanders zijn verplicht verzekerd via een zorgverzekering;
• Die verzekering vergoedt niet alles, sommige dingen moet je zelf betalen.
• Bron 5 pagina 81 

Opdracht

• Bedenk zelf 6 toets vragen over paragraaf 6;
• 2 meerkeuzevragen en 4 open vragen;
• Maak ze niet te makkelijk;
• Wissel wanneer ik het zeg je vragen uit met je buurman/buurvrouw;
• Maak de vragen en kijk daarna samen na.