5.1 & 5.2

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

Indeling les

• opstarten
• uitleg par 5.1
• maken opdrachten par 5.1

Lesdoelen

Je kunt na deze les

• vier soorten brandstoffen noemen;
  
• uitleggen hoe uit drie soorten energie warmte ontstaat;
  
• de eenheid van energie noemen;
  
• energieomzettingen in energieschema’s weergeven.
  

Een warmtebron maakt warmte

Fossiele brandstoffen

- Aardgas

- Aardolie

- Steenkool

Duurzame energie

- Windkracht

- Zonne-energie

- Waterkracht

- Aardwarmte

- Energie uit biomassa

warmte ontstaat 

doordat

• de chemische energie in brandstoffen door verbranding wordt omgezet in warmte
  
• electische energie door apparaten omgezet wordt in warmte
• de kernenergie van de zon wordt omgezet in stralingsenergie. De stralingenergie kan iets verwarmen

Soorten energie

1. Chemische energie
2. Kernenergie
3. Electrische energie
4. Stralingsenergie
5. Bewegingsenergie
6. Zwaarte-energie
7. Veer- of elastische energie

Energie

grootheid: Energie (E)

eenheid: Joule (J)

energieomzettingen

Bij een energie-omzetting wordt de ene energiesoort en omgezet in een of meer andere energiesoorten

ENERGIESTROOMDIAGRAM

Energieomzettingen

5.2 Verbranding en Milieu

Deze les

Uitleg 10 min.

Zelfstandig werken 15 min.

Quiz 15 min.

Lesdoelen

• het reactieschema van een chemische reactie opstellen;

• het verschil tussen een volledige en onvolledige verbranding aangeven;

• de mogelijke reactieproducten bij de verbranding van fossiele brandstoffen noemen;

• met een tekening uitleggen hoe het broeikaseffect werkt;

•  uitleggen waarom de zeespiegel als gevolg van het broeikaseffect stijgt.

Chemische reactie = verandering van stofeigenschappen

fase overgang

chemische reactie

mengsel

Chemische Reactie

Geen chemische reactie

Verbrandingsreactie

Van een chemische reactie kun je een reactieschema opstellen:

Aardgas + zuurstof -> koolstofdioxide + water

Verbrandingsreactie

Van een chemische reactie kun je een reactieschema opstellen:

Beginstoffen --> Reactieproducenten

Volledige verbanding

Aardgas + zuurstof -> koolstofdioxide + water

Onvolledige verbranding

brandstof + zuurstof ---> koolmonoxide + water + roet

Zelf aan de slag

maken opdrachten 16 t/m 22

(niet af -> HW)

Klaar: maak een samenvatting van paragraaf 5.2

of 

een mindmap van 5.2

Juist of onjuist?

Reactieproducten zijn stoffen die verdwijnen bij een chemische reactie.

1. Juist
2. Onjuist
3. Weet ik niet
4. snap er (nog) niks van

Stelling: een reactieschema geeft aan hoe energie wordt omgezet in een andere vorm van energie

1. juist
2. onjuist

Welke kleur vlam heeft een onvolledige verbranding

1. Rood
2. Geel
3. Blauw
4. Alle kleuren

Welke kleur vlam heeft een volledige verbranding?

1. Rood
2. Geel
3. Blauw
4. Alle kleuren

Als aardgas niet volledig verbrand, ontstaat er een giftige stof. Wat is de oorzaak van onvolledige verbranding?

1. onvoldoende brandstof
2. onvoldoende zuurstof
3. te lage temperatuur
4. te veel rook

Welke stof is gevaarlijk bij een ONVOLLEDIGE verbranding?

1. aardgas
2. zuurstof
3. koolstofmono-oxide
4. waterdamp

Welke stoffen komen er vrij bij de volledige verbranding van aardgas

1. koolstofdioxide en koolstof
2. koolstofdioxide en water
3. koolstofmonoxide en koolstof
4. koolstofmonoxide en water

Wat is volledige verbranding
Een verbranding met ........
zuurstof

1. genoeg
2. te weinig
3. geen
4. speciale

Bij de volledige verbranding van aardgas ontstaat koolstofdioxide en waterdamp.
Hoe ziet het reactieschema eruit?

1. aardgas + koolstofdioxide + waterdamp
2. aardgas --> koolstofdioxide + waterdamp
3. aardgas + zuurstof --> koolstofdioxide + waterdamp
4. koolstofdioxide + waterdamp --> aardgas + zuurstof

aardgas + zuurstof --> koolstofdioxide + waterdamp
Voor de pijl staat de stoffen die met elkaar reageren. Dit noem je ook wel .....

1. de beginstoffen
2. de reactieproducten
3. de eindstoffen
4. de reactiestoffen

Welke kleur heeft de vlam bij een onvolledige verbranding?

1. Geel
2. Groen
3. Blauw
4. Onzichtbaar

Broeikaseffect

(versterkt)broeikaseffect

- warmte

- broeikasgassen

Zelfstandig aan de slag

Opdrachten 5.1:

Opdrachten 5.2: