Orthopedagogiek - Hechting en automutilatie

• VPRO
• MBO
• Studiejaar 1

Zelfbeschadiging

Lesplanning

• Zelfbeschadiging 
• Hechtingsstoornis 

Lesdoelen

Aan het einde van de les:

- Weet jij wat zelfbeschadiging inhoudt

- Weet jij wat redenen en gevolgen kunnen zijn van zelfbeschadiging

- Ken jij het verschil tussen een hechtingsstoornis en hechtingsproblematiek

- Ken jij de risico- en beschermingsfactoren van hechting 

Wie kan er iets vertellen over zelfbeschadiging? Ervaringen/verhalen

Wat is een ander woord voor zelfverwonding of zelfbeschadiging?

1. agressie
2. automutilatie
3. rumineren
4. stereotyp gedrag

Automutilatie

• Het zichzelf beschadigen en pijn doen, soms met behulp van hulpmiddelen. 

• Het is een vorm van dwangmatig, zelf verwondend gedrag'

• Bij meer dan de helft van de mensen met een ernstige verstandelijke beperking komt automutilatie voor.

• Hoe ernstiger de verstandelijke beperking, hoe groter de kans

Waarom automutilatie?

De belangrijkste oorzaak of reden van automutileren is een gebrek aan probleem oplossend vermogen

Stel; jij werkt als zorgverlener met deze doelgroep, wat zal belangrijk hier zijn bij het verlenen van zorg ?

 Hoe ga je ermee om?

                                                               Wat moet je vooral niet doen................?

• maar ook......niet staren naar de zelfbeschadiging !! ​
• Erkennen, herkennen en bespreken problematiek​
  
• Vertrouwensband opbouwen
• Dagboek bijhouden: trend wanneer het plaatsvindt​
  
• Ontdekken welke stressmomenten bepalend zijn​
  
• Aanbieden van dagbesteding
• Stichting Zelfbeschadiging -> 355 alternatieven​

Behandelingen

Verschillende soorten behandelingen

HECHTING

Waar denk jij aan bij het woord hechting?

Wat is hechting?

Hechting is de duurzame emotionele band tussen ouder en kind die ontstaat in het eerste levensjaar​

​

Kind voelt zich vertrouwd​

Maakt vaak contact met ouder/verzorger​

Laten zich snel door hen geruststellen​

Durft van alles te onderzoeken

Twee pijlers: ​

Veilige basis: Kind weet en voelt in onbekende situaties terug te kunnen gaan naar zijn ouder​

​

Veilige haven​: ​Kind heeft contact met de ouder als hij/zij een onbekende ruimte aan het verkennen is (bv. via oogcontact, zwaaien o.i.d.).

Onveilige hechting

3 indelingen:​

Vermijdend gehechte kinderen​

‘te enthousiast’ op onderzoek uit, geen contact ouder, denken het zelf te moeten oppakken​

Ambivalent of afwerend gehechte kinderen​

Onderzoeken hun omgeving juist te weinig, accepteren geen troost​

Gedesoriënteerde gehechtheid​

Kind lijkt doelloos te handelen 

Hechtingsproblematiek vs. hechtingsstoornis

• Kind/jongere die niet goed gehecht is heeft niet meteen een hechtingsstoornis. 
• 25 - 30 % van de Nederlandse bevolking is niet volledig veilig gehecht, 1 % van de Nederlandse bevolking heeft een hechtingsstoornis. 

Voorwaarden voor veilige hechting

1. Sensitief reageren: ouder staat open voor signalen van het kind, begrijpt de signalen en reageert snel en agequaat. 
2. Continuïteit: er is continuïteit in de aanwezigheid van de gehechtheidspersoon nodig. 
3. Mentaliseren: ouder verplaatst zich in het perspectief van het kind en verwoordt dat ook. 

Beschermende factoren tijdens het hechtingsproces

Schrijf op:

1. Hoe is de band met je ouder(s)/verzorger(s)? 

2. Schrijf een situatie op waarin de hechting/band met je ouder(s)/verzorger(s) (even) verstoord was. Wat maakte dat de hechting/band (even) verstoord was? 

3. Is deze hechting/band wel/niet weer hersteld? Waardoor kwam dit denk je?