examenvragen erfelijkheid

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 4

Examenvoorbereiding erfelijkheid

Extra video's erfelijkheid

Video                                                       Video

uitleg erfelijkheid                               oefenopdrachten erfelijkheid

Begrippen die je moet kennen:

genotype - fenotype

dominant - recessief

homozygoot - heterozygoot

kruisingen - stambomen

intermediair fenotype

Chromosomen

• In de celkern van elke cel
• Mens: 46 chromosomen (= 23 paar)
• Chromosomen bevatten de erfelijke eigenschappen (genotype)

Geslachtschromosomen

(23e paar)

Man: XY

in geslachtscellen: X of Y

Vrouw: XX

In geslachtscellen: X 

genen

gedeelte van het chromosoom dat staat voor een erfelijke eigenschap.

Je hebt altijd 2 genen van een eigenschap, 1 van je vader en 1 van je moeder.

Uitwerking kruising - voorbeeld

Noteer  de P -generatie:                AA x aa

Welke geslachtscellen?                             A        a

F1                                                                              Aa

Kans op Zwartbont = 100 %

Kans op Roodbont = 0%

De jongen uit de F1 planten zich onderling voort...

F1:                                      Aa    x    Aa

Geslachtscellen       A of a       A of a

Kruisingsschema:           A               a

                                     A       AA            Aa

                                     a       Aa             aa

Compleet uitgewerkte kruising

P:                                  AA             x                    aa

Geslachtscellen:    A                                      a

F1:                                                  Aa

                                     Aa             x                 Aa

Geslachtscellen: A of a                         A of a

F2:

De kans op Roodbont = 25%

De kans op Zwartbont = 75%

Verhouding genotype = 

AA:Aa:aa = 1:2:1

Verhouding fenotype =

Zwartbont : roodbont = 3:1

Intermediaire kruising

Beide genen zijn even sterk. Geen dominant gen.

Onder de nakomelingen bevinden zich 'mengvormen' van de genotypen.

Stambomen

• Lees de opgave goed: wat is dominant en wat is recessief?
• noteer eerst de genotypen die je al weet
• Vul nu de overige genotypen in

Stambomen 

Oefenopdrachten

 erfelijkheid

Een chromosoom bevat:

1. Één gen
2. Meerdere genen
3. Één of meerdere genen, afhankelijk van het chromosoom

2 gelijke genen voor een eigenschap noemen we:

1. Homozygoot
2. Heterozygoot
3. Dominant
4. Recessief

AA is

1. homozygoot recessief
2. homozygoot dominant
3. heterozygoot

Hoe noemen we de variant van een gen dat altijd tot uiting komt in het uiterlijk als het aanwezig is?

1. Homozygoot
2. Heterozygoot
3. Recessief
4. Dominant

Een recessieve eigenschap is een:

1. Eigenschap die snel tot uiting komt
2. Eigenschap die tot uiting komt als hij homozygoot voorkomt
3. Eigenschap die tot uiting komt als hij heterozygoot voorkomt

Bij konijnen is de vachtkleur zwart dominant over wit. Een homozygoot zwart konijn wordt enkele malen gekruist met een wit konijn.
Hoe groot is de kans op witte konijntjes?

1. 100%
2. 75%
3. 50%
4. 0%

Bij konijnen is de vachtkleur zwart dominant over wit. Een homozygoot zwart konijn wordt enkele malen gekruist met een wit konijn.
Wat is het genotype van de konijntjes uit de F1?

1. Aa
2. AA
3. aa

Hoeveel paar chromosomen bevat een lichaamscel van een mens?

1. 12
2. 23
3. 46
4. 24

Hoofdhaar groeit bij de kruin een bepaalde kant op. De groeirichting is erfelijk bepaald. Het gen voor de groeirichting naar rechts is dominant (G).
Een man en een vrouw krijgen een kind. De man is heterozygoot voor de groeirichting van het haar. Bij de vrouw groeit het haar naar links.

Hoe groot is de kans dat bij het kind het haar naar links groeit? Maak een kruisingsschema.

1. 25%
2. 50%
3. 75%
4. 100%

Plotselinge verandering van het genotype noemen we......

1. recombinant-DNA-techniek
2. biotechnologie
3. mutatie
4. evolutie

Rob is drager van de ziekte: thalassemie.

Komt het gen voor thalassemie in alle gewone lichaamscellen van Rob voor? En in alle zaadcellen?

1. In alle gewone lichaamscellen en in alle zaadcellen.
2. In alle gewone lichaamscellen en in de helft van de zaadcellen.
3. In de helft van de gewone lichaamscellen en in alle zaadcellen.
4. In de helft van de gewone lichaamscellen en in de helft van de zaadcellen.

In de afbeelding is de overerving van de erfelijke ziekte hypofosfatase weergegeven. Deze ziekte zorgt er onder andere voor dat botten en tanden niet goed worden opgebouwd.
Een persoon die met zwart is weergegeven, heeft de ziekte hypofosfatase. Bij mensen is het gen voor deze ziekte recessief (a).

Wat is het genotype van Lianne? (zwarte bolletje)

1. aa
2. Aa
3. AA
4. Dat is niet te zeggen

Iemand die wel het gen voor de zieke hypofosfatase bezit maar zelf niet ziek is, wordt een drager genoemd.

Is Stephanie een drager? En Henry?

1. Alleen Stephanie is een drager.
2. Alleen Henry is een drager.
3. Stephanie en Henry zijn beiden drager.
4. Stephanie en Henry zijn beiden geen drager.

Mathilde laat een permanentje zetten bij de kapper. Verandert hierdoor haar genotype en haar fenotype?

1. genotype wel fenotype niet
2. genotype niet fenotype wel
3. genotype niet fenotype niet
4. genotype wel fenotype wel

Extra video's erfelijkheid

Video                                                       Video

uitleg erfelijkheid                               oefenopdrachten erfelijkheid

Eindexamensite

Ga naar Eindexamensite om verder te oefenen met Erfelijkheid.

Onderwerpen:

-Chromosomen en DNA

-Kruisingen